Πολλοι Ελληνες θα αγνοουν πως η πολυτιμημενη Φουστανελλα,ειναι η επισημη Αρβανιτικη φορεσια.Για την ακριβεια ειναι η πολεμικη και γιορταστικη φορεσια.Η ανεπισημη ειναι η πουκαμισσα (Προφερετε τα δυο (σ) παχεια, σαν πουκαμισια.Το ονομα της ενδεχομενως να προερχεται απο την λεξη Φουσ,τ=στρατευμα,πολεμικη ομαδα,πολεμικο ασκερι,συμμορια.
Στην Ελληνικη εχει διασωθει στη λεξη Φουσατο απο τα υστεροβυζαντινα χρονια.Φουστανελλα λοιπον μ'αυτην την εκδοχη σημαινει την φορεσια των Φουσ,τ,των πολεμιστων.Φουστα λεγονταν και τα πειρατικα πλοιαρια,εκεινα με τα οποια οι πειρατες διεκπαιρεωνονταν στις ακτες και τις λεηλατουσαν.Και αυτοι οι πειρατες ονομαζονταν Φουστ.Δηλαδη δεν προερχεται το ονομα των πειρατων (Φουστ) απο το πλοιαριο που ονομαζοταν Φουστα,καθως πιστευεται,αλλα το αντιθετο,δηλ. το πλοιαριο που προοριζοταν να μεταφερει πολεμικη συμμορια,πειρατικη ομαδα,δηλ. Φουστ,ονομαστηκε Φουστα.
Μας ας δουμε πως περιγραφουν την Αρβανιτικη-γενικα-φορεσια οι ξενοι περιηγητες του 18ου-19ου αιωνα.
Dodwell:Ο Αγγλος αρχαιολογος μας περιγραφει την Αρβανιτικη φορεσια τοσο των αντρων οσο και των γυναικων και ας δουμε πως,απο μεταφραση του Κ.Σιμοπουλου Τ.Γ1 σελ.152- 160,«Ξενοι ταξιδιωτες στην Ελλαδα».
«Ανοιξε η πορτα και προβαλαν καπου δωδεκα Αρβανιτες με οψη αγρια και φρικαλεα,ντυμενοι στα βελουδα και στα χρυσα και αρματωμενοι απο τα νυχια ως την κορυφη,λες και πηγαιναν σε πολεμο...»(Σελ. 152).
«Οι Αρβανιτες ειχαν μεγαλη αδυναμια στα χρυσα και ασημενια στολιδια και τις σαμαρογουνες.Οι ευποροι φορουσαν τρια ειδη ενδυμασιας αναλογα με την εποχη του χρονου.Το χειμωνα κοντη προβατογουνα χωρις μανικια με τη τριχα προς τα εξω(η Διφθερα των αρχαιων).Στο στηθος υπηρχαν ως τεσσερις σειρες ασημενια η χρυσα κουμπια μεγαλα σαν αυγο κοττας,κουφια και περιεργα δουλεμενα.Κι οπως ηταν ραμμενα το ενα κοντα στο αλλο ντιντινιζαν καθως βαδιζε ο Αρβανιτης και αυτο αρεσε πολυ».
«Το καλοκαιρι φορουσαν σουρτουκο αχειριδωτο και τα χερια σκεπαζονταν απο τα πουκαμισομανικα.Η πουκαμισα,ο Χιτων των αρχαιων,επεφτε ως τα γονατα...Το βρακι,οι αρχαιες αναξαριδες,ηταν ασπρο και δενοταν κατω απο τα γονατα με χρωματιστη καλτσοδετα.Οι Τσοπαναραιοι και οι ναυτικοι φορουσαν βρακες που εφταναν ως τον αστραγαλο».(Σελ. 158).
Ο Σιμοπουλος,επικαλουμενος και τον Απ.Βακαλοπουλο που εγραψε την «Ιστορια του νεου Ελληνισμου»,προσπαθει να διαψευσει τον Dodwell,υποσημειωνοντας (σελ.152 σημ. 1), πως αυτοι που αναφερει σαν Αρβανιτες ο Dodwell δεν ειναι Αρβανιτες,αλλα «Ελληνες κυριως Σουλιωτες,αλλα οι ξενοι εκεινη την εποχη λενε Αρβανιτη,καθε Αρματωμενο Χριστιανο.Πολλες ομαδες Κλεφτων και Σουλιωτων ειχαν εγκαταστησει το ορμητηριο τους σε νησια του Ιονιου και καθε τοσο ενεργουσαν επιδρομες στις αντικρυνες αληπασαληδικες στεριες».
Ετσι γραφουν την ιστορια ο Βακαλοπουλος και ο Σιμοπουλος...Αν αυτοι που αναφερονται στα ντοκουμεντα σαν Αρβανιτες ειναι κακοι,τοτε ειναι «Αρβανιτες»,αν ειναι καλοι, τοτε ειναι «Ελληνες».Στην προκειμενη περιπτωση,ο Dodwell,θελει να καταληξει,πως αυτοι οι Αρματωμενοι Αρβανιτες ησαν Κλεφτες και τοσο πολυ θαμπωθηκε απο την ομορφια της φορεσιας τους που ζητησε να ποζαρουν για να τους κανει πορτραιτα.Ειναι δηλαδη καλοι και δεν πρεπει να φανει πως ειναι Αρβανιτες και πως οι Κλεφτες οι πολυτραγουδισμενοι,ειναι Αρβανιτες.Ετσι τοσο ο Σιμοπουλος οσο και ο Βακαλοπουλος,εβγαλαν το συμπερασμα που τους αρεσε και το πασαραν για ιστορια.Μα τα πραγματα ειναι εντελως αντιθετα απο τα συμπερασματα τους.Περα απο την σαφη διαβεβαιωση του Dodwell πως ησαν Αρβανιτες,περα απο το πληθος των ντοκουμεντων,τοσο των περιηγητων,οσο και των της στολης,της γλωσσας και τοσο αλλων αποδειξεων,αν οι περιηγητες κανουν μια παρανοηση,αυτη ειναι σε βαρος των συμπερασματων των Σιμοπουλου και Βακαλοπουλου.
Ο ι Ξενοι τους Χριστιανους Αρβανιτες,τις περισσοτερες φορες τους λενε «Ελληνες» και επιφυλασσουν το ονομα «Αρβανιτες»,αν προκειται για Μουσουλμανους.
Αυτο ειναι ευνοητο,αν φανταστει κανεις πως οι Χριστιανοι Αρβανιτες,ηταν ολοι διγλωσσοι,δηλ. εκτος απο τ'αρβανιτικα,μιλουσαν και τα Ελληνικα,οποτε ο ξενος,ακουγοντας εναν Αρβανιτη να μιλα Ελληνικα,τον ονομαζε «Ελληνα».Το αντιθετο που λενε οι Βακαλοπουλος-Σιμοπουλος,δηλ. να ονοματιζουν εναν Ελληνα,«Αρβανιτη»,οι ξενοι,εσφαλμενα,δεν εχει καμια αιτιολογια και κανενα στηριγμα.Αν καποιος δεν ηταν Αρβανιτης,δεν θα μιλουσε αρβανιτικα η κι αν μιλουσε,δεν θα τα χρησιμοποιουσε αντι της Ελληνικης προκειμενου να συννενοηθει με καποιον ξενο και εν πασει περιπτωσει κανεις απο τους μη Αρβανιτες δεν θα διεκδικουσε ουτε θα πραβαλλε Αρβανιτικη καταγωγη.Το πραγμα θα εδειχνε μονο του...
Αυτοι που δεν ησαν Αρβανιτες θασαν η τεχνιτες η Μπακαληδες η λογιοτατοι.Το τι ειδους Ελληνες τωρα θα ησαν αυτοι,ειναι μια αλλη ιστορια.
Ο Βακαλοπουλος,ο Σιμοπουλος και οι φρονουντες τα παρομοια,προσφερουν κακη υπηρεσια στην υποθεση του Ελληνισμου με το να παραποιουν την αληθεια σχετικα με τους Αρβανιτες,τους Αρβανιτες που ειναι η σπονδυλικη στηλη του Ελληνισμου και που τελος παντων οι ξενοι περιηγητες τους συνδεουν καθως ειδαμε-και θα δουμε ακομα- με την αρχαια Ελλαδα και οχι βεβαια με το Βυζαντιο που θα ηθελαν οι ιστορικοι μας.
Με το να λενε λ.χ.,οι ιστορικοι μας πως οι Σουλιωτες ειναι Ελληνες,με την εννοια της διαφοροποιησεως τους απο τους Αρβανιτες,δεν κερδιζουμε τιποτα,εκτος απο γελοιοποιηση.
Οι Σουλιωτες δεν ντρεπονταν για την Αρβανιτικη καταγωγη τους.Και αυτοι-καθως και ο Σκεντερμπεης που ειδαμε-ηξεραν πως ειναι Ελληνες,ακριβως επειδη ησαν Αρβανιτες.Αυτοι που δεν ειναι Αρβανιτες,εχουν προβλημα αποδειξης της Ελληνικοτητας τους...
«...Απο την Αρβανιτικη φορεσια εντυπωση προκαλεσαν στον Αγγλο περιηγητη,λεει ο Σιμοπουλος,οι Κνημιδες που συνηθιζαν στον πολεμο και στο ταξιδι.Ηταν ασημενιες και μερικες φορες επιχρυσωμενες και ειδικα επεξεργασμενες...Σκεπαζαν το πισω μερος και την εσωτερικη πλευρα του ποδιου.Δυο κυκλικα και καμπυλωτα ασημενια τεμαχια εφαρμοζονταν στους αστραγαλους για να τους προστατευουν απο τις πετρες και τα καθε λογης εμποδια της οδοιποριας.Ηταν τα λεγομενα αργυροσφυρα και πολλες φορες τα φορουσαν χωρις παπουτσια.Δενονταν στα σφυρα με λουρια.Τετοια επικαλυματα συνηθιζαν και στα γονατα.
Οι μεταλλικες κνημιδες που φορουσαν οι Αρβανιτες ονομαζονταν Τσουραπια...Τα οπλα των Αρβανιτων ησαν ντουφεκι,ενα ζευγαρι ασημοκαπνισμενες πιστολες...γιαταγανι,χατζαρι και σπαθι.
«Κοιμουνται (οι Αρβανιτες Κλεφτες) καταχαμα και σπανια πλενονται.Ειναι οι πιο σκληροτραχηλοι στρατιωτες της Τουρκικη αυτοκρατοριας.Ατιθασοι ομως βαναυσοι και πλιατσικολογοι.Δεν εγκαταλειπουν ποτε τ' αρματα,ακομα και στην καθημερινη ειρηνικη ζωη τους...» (Σελ. 159).
Αυτη ειναι μερος της περιγραφης των Αρβανιτων απο τον Αγγλο αρχαιολογο περιηγητη Dodwell.Εχουμε μια περιγραφη της Αρβανιτικης φορεσιας και του τροπου ζωης των κλεφτων, που κι αυτος μας τους ονοματιζει Αρβανιτες.Η διαβεβαιωση του εχει αξια,γιατι καθως μας λεει οχι μονο φιλοξενησε τους 12 Αρβανιτες,αλλα και τους ζωγραφισε ειτε ο ιδιος ειτε καποιος απο τη συνοδεια του και μιλησε για πολλα μαζι τους,μεταξυ των οποιων βεβαια και το θεμα για το οποιο μας διαβεβαιωνει-και διαφωνει ο Σιμοπουλος-οτι δηλ. ησαν Αρβανιτες.Ειναι λογικο να υποθεσουμε πως οι Κλεφτες τονισαν την Αρβανιτικη καταγωγη τους,γιατι αν το συμπερασμα το εβγαζε μονος του ο Dodwell,τοτε θα τους ονοματιζε «Ελληνες» επειδη καθως εχουμε πει οι χριστιανοι Αρβανιτες μιλουσαν και Ελληνικα,οποτε αν δεν του τονιζαν την Αρβανιτικη καταγωγη τους, ο Dodwell πολυ λογικα,θα τους θεωρουσε «Ελληνες».
Αλλα ας δουμε και την Αρβανιτικη φορεσια των γυναικων.
«Οι Αρβανιτισσες,λεει ο Dodwell,ντυνονται ομοιομορφα σ'ολη την Ελλαδα.Μακρυ φουστανι ανοιχτοχρωμο με φαρδυ μαυρο γαιτανι στα πλαγια και πισω.Τα γιορτινα τους ομως φουστανια ηταν κοκκινα και καπου-καπου βαθυπρασινα,οπως στην Αθηνα.(Φαινεται να αγνοει πως και στην Αθηνα (Πλακα) υπηρχαν Αρβανιτισσες).
Το εξωτερικο φορεμα επεφτε χαλαρο ενω στο εσωτερικο εσφιγγε στη μεση με φαρδεια ζωνη με μπρουτζινα στολιδια και δυο μεγαλους ημικυκλικους τοκαδες μπροστα.
Στο κεφαλι φορουσαν ασπρο μαντηλι που επεφτε πισω στον ωμο και διπλωνοταν στον λαιμο,οπως το αρχαιο Στροφιο η ο Κεκρυφαλος.Τα μαλλια τους επεφταν στη ραχη χωρισμενα σε τρεις μακριες ουρες και εφταναν σχεδον ως το εδαφος.Οι ακρες στολιζονταν με κοκκινες φουντες,τουρκικα πιαστρα,ισπανικα ταληρα και καπου-καπου Βενετικα τσεκινια και αρχαια Ελληνικα νομισματα.Και οταν χορευαν,το κουδουνισμα τους ανακατευονταν με τους ηχους του νταουλιου και της Πιπιζας.
Τα περιδεραια και τα σκουλαρηκια ηταν απο κοραλι και χρωματιστα γυαλια που εναλλασονταν με αρχαια Ελληνικα,Τουρκικα και Βενετικα νομισματα.Ο περιηγητης ειδε μερικα νομισματα του Φιλιππου και του Αλεξανδρου.Ειδικα του Αλεξανδρου τα φορουσαν για φυλαχτο.
Τα κοριτσια φορουσαν στο κεφαλι σκουφια σκεπασμενη με νομισματα αναλογα με την οικονομικη κατασταση της οικογενειας» (Σελ. 159-160).
Με τον Dodwell που ηταν αρχαιολογος,γνωστης δηλαδη της αρχαιας Ελληνικης πραγματικοτητας στα μετρα του δυνατου,μας χωριζουν δυο αιωνες και μεταξυ μας δεν υπαρχει καποια συνωμοτικη συμφωνια να παρουσιασουμε τους Αρβανιτες σαν τους γνησιοτερους απογονους των αρχαιων Ελληνων.Καθως διαπιστωσατε,οι Αρβανιτες και οι Αρβανιτισσες του θυμιζουν την αρχαια Ελλαδα,οπως αλλωστε και στον Λορδο Βυρωνα,τον Πουκεβιλλ και πολλους αλλους περιηγητες του 18ου αιωνα.Διακρινει Διφθερα,χιτωνα,κνημιδες,κεκρυφαλους,στροφια κλπ. και δεν μπορει να πει κανεις πως αυτες οι διαπιστωσεις δεν ειναι γνησιες και αυθορμητες.
Τονιζουμε πως η Αρβανιτικη Φουστανελλα και τα υπολοιπα εξαρτηματα της,αποτελεσε την Εθνικη Ελληνικη φορεσια στα μετεπαναστατικα χρονια και αυτο δεν εγινε απο αγαπη καποιων μη Αρβανιτων προς τους δηθεν ανυπαρκτους Αρβανιτες.Στην γυναικεια Αρβανιτικη φορεσια στηριχθηκε το σχεδιο για την οθωνικη επισημη ενδυμασια την γνωστη σαν της «Αμαλιας».