O Ιουλιανός ο Παραβάτης άσκησε και εξακολουθεί να ασκεί τεράστια γοητεία στους συγγραφείς όλων των εποχών. Μέσα από ερμηνείες και παρερμηνείες της παράδοξης ζωής και δράσης του, οικοδομήθηκε ένας παγκόσμιος σχεδόν μύθος, ο οποίος έχει κατά κανόνα πολύ μικρή σχέση με την πραγματική ιστορία. Οι συγγραφείς των διαφόρων χωρών είδαν στο πρόσωπο του ό,τι είχαν ανάγκη να δουν. Ο Μονταίνιος ανακαλύπτει στον Ιουλιανό τον μεγάλο άνδρα, ο Βολταίρος και οι εγκυκλοπαιδιστές ενθουσιάζονται, όπως ήταν φυσικό, από αυτόν τον σφοδρό αντίπαλο του Χριστιανισμού και τον θεωρούν οπαδό της ανεξιθρησκίας και εχθρό του φανατισμού, στην Γερμανία τον αντιλαμβάνονται ως ρομαντικό. Ο Ίψεν έκανε τη ζωή του θεατρικό έργο, ο Μερεσκόφσκι και, τελευταία, ο Γκόρ Βιντάλ μυθιστόρημα.
Ιδιαίτερη θέση στην λογοτεχνική ιστορία του Ιουλιανού του Παραβάτη κατέχει η νεότερη Ελλάδα, η οποία, καθώς θεωρεί τον εαυτό της απόγονο και του Βυζαντίου αλλά και της Αρχαίας Ελλάδας, τρέφει απέναντί του αντιφατικά αισθήματα. Ένας από τους συγγραφείς μας που γοητεύτηκε από την μετέωρη προσωπικότητά του είναι ο Χρήστος Ζαλοκώστας. Η εξιδανικευμένη μορφή του φιλοσόφου και βασιλέα την οποία θα συναντήσουμε στις σελίδες του ανά χείρας βιβλίου είναι η αψευδής απόδειξη αυτής της γοητείας. |
