«ΣΛΑΒΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
ΑΠΟ ΤΟΝ 7ο ΕΩΣ ΚΑΙ ΤΟΝ 9ο ΑΙΩΝΑ»
Νεκταριος Δαπεργολας
εκδοσεις Βανιας
«Μπορουμε κατ'αρχας να αναφερθουμε με πολυ μεγαλη συντομια σε παλαιοτερες αποψεις,οπως εκεινη του J.Laurent και οσων ουσιαστικα συνταχθηκαν μαζι του,οπως ο O.Tafrali η αργοτερα ο Δ.Ζακυθηνος.Ο J.Laurent χρονολογει την αφιξη των Σλαυων μεσα στο διαστημα 617-620.Η επιλογη αφ'ενος του 617 γινεται με το σκεπτικο οτι τοτε διενεργουν οι Αβαροι μια μεγαλη επιδρομη,φθανοντας ως αυτα τα περιχωρα της Κωνσταντινουπολης.Δεν ειναι ομως τοτε η πρωτη φορα που οι Αβαροι φθανουν τοσο νοτια στα ευρωπαικα εδαφη της Αυτοκρατοριας,οποτε το ετος 617 ως terminus post quem δεν μπορει να εχει κανενα νοημα,ειδικα μαλιστα απο τη στιγμη που το υπο χρονολογησιν γεγονος δεν αφορα αβαρικη,αλλα μονο σλαβικη επιδρομη.Αφ'ετερου ομως και η επιλογη του 620 γινεται με βαση μια μαρτυρια του Κωνσταντινου Πορφυρογεννητου γυρω απο την αδεια εγκαταστασης στα βυζαντινα εδαφη που εδωσε στους Σερβους και τους Κροατες ο αυτοκρατορας Ηρακλειος.Ετσι ομως ο J.Laurent συσχετιζει δυο γεγονοτα (δηλ. απο τη μια την εγκατασταση των διαφορων σλαβικων φυλων στη Μακεδονια και απο την αλλη την εγκατασταση των Σερβων και των Κροατων) για τη χρονολογικη συναφεια των οποιων δεν υπαρχει στην πραγματικοτητα καμια ενδειξη.Αλλα και περαν τουτου,θα πρεπει να επισημανουμε οτι με βαση τα υπαρχοντα στοιχεια η εγκατασταση των Σερβων και των Κροατων στη Β.Δ. Βαλκανικη ολοκληρωθηκε αρκετα μετα το 620 (βλπ.Αικ.Χριστοφιλοπουλου,Ιστορια Β1 346 κεξ.).
Απο τις νεοτερες αποψεις,αξιζει να αναφερουμε πρωτα εκεινη του Ε.Χρυσανθοπουλου,ο οποιος προτιμησε ειδικα τη διετια 623-624,βασιζομενος σε μια αοριστη και γενικολογη μαρτυρια του Θωμα Πρεσβυτερου,η οποια εμφανιζει τους Σλαβους να διενεργουν περι το 623 μεγαλη θαλασσια επιδρομη στο Αιγαιο (Βλπ. Ε.Χρυσανθακοπουλος,Επιδρομαι 294.459).
Ο Ε.Χρυσανθακοπουλος συνδυασε τη μαρτυρια αυτη μ'εκεινη που παρεχει ο Ανωνυμος στο προοιμιο του 1ου Θαυματος,η αποψη του ομως δεν μπορει να γινει δεκτη,γιατι καμμια απο τις δυο μαρτυριες που επικαλειται,δεν μπορει να θεωρηθει αξιοπιστη.Ειναι ωστοσο φανερο οτι,ακομη και αν αποδεχομασταν τις εν λογω μαρτυριες,η ταυτιση των δυο γεγονοτων και παλι δεν θα εξυπακουετο κατ'αναγκην,καθως τιποτε δεν θα μπορουσε να αποδειξει πως επροκειτο για την ιδια και οχι για διαφορετικες επιδρομες.
Φτανουμε τελος στη θεωρουμενη ως εγκυροτερη σημερα αποψη,την οποια υποστηριξε ο P.Lemerle.Ο Γαλλος μελετητης δεχθηκε επισης οτι τα γεγονοτα των δυο πρωτων Θαυματων του β' μερους πρεπει να χρονολογηθουν μεταξυ των ετων 610 και 626,προχωρησε ομως και αυτος περισσοτερο,χρονολογωντας στο ετος 614 την ελευση των σλαβικων φυλων στον ελλαδικο χωρο γενικα (το γεγονος δηλαδη που περιγραφεται στο προοιμιο του 1ου Θαυματος),ενω την αφιξη των Σλαβων στην περιοχη της Θεσσαλονικης και τη λεγομενη γ' πολιορκια την τοποθετησε ενα χρονο αργοτερα,στα 615.»
«Το πρωτο ζητημα που πρεπει να επισημανουμε ειναι αυτο της εθνολογικης ταυτοτητας των φυλων,που συμφωνα με τα Θαυματα,φτανουν στις αρχες του 7 ου αιωνα στον μακεδονικο χωρο.Μεσα στο κειμενο βεβαια,ολα αυτα τα φυλα αποκαλουνται συχνα με τη γενικη ονομασια Σκλαβινοι,θεωρειται βεβαιο ομως σημερα οτι τελικα δεν επροκειτο για εξολοκληρου σλαβικους πληθυσμους.Αυτο φαινεται αλλωστε και απο τις ιδιαιτερες ονομασιες αυτων των φυλων,που επισης μαρτυρουνται απο τον Ανωνυμο και οι οποιες δεν μπορουν στο συνολο τους να ετυμολογηθουν απο τη σλαβικη γλωσσα.»«Οπως και να εχει παντως,ολα δειχνουν οτι οι Σκλαβινοι των Θαυματων ηταν ενα ετεροκλητο απο εθνολογικης αποψης πληθος,στο οποιο,περαν των καθαρα σλαβικων πληθυσμων,που προφανως ηταν οι πολυαριθμοτεροι,συμμετειχαν και καποιες αλλες πληθυσμιακες ομαδες διαφορετικης εθνικης προελευσης.»