Γραφει ο Δημοσθενης Κουρτοβικ
Φαίνεται πως στην Ελλάδα η τιμή των Σέρβων «αδελφών» μας προστατεύεται με περισσότερο ζήλο απ΄ ό,τι την προστατεύουν οι ίδιοι. Έστω και με λαθροχειρίες. Τιμή είναι αυτή, η προάσπισή της δικαιολογεί και ατιΤης μίες. Στην πολύ συγκινητική ταινία της Γιάσμιλα Ζμπάνιτς Grbavica, που προβλήθηκε πρόσφατα εδώ με τον τίτλο Σεράγεβο σ΄ αγαπώ, τα κεντρικά πρόσωπα είναι μια Βόσνια μουσουλμάνα και η κόρη της, που, όπως μαθαίνουμε στο τέλος, είναι καρπός βιασμού κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Βοσνία. Στη δραματική σκηνή όπου γίνεται αυτή η αποκάλυψη η μητέρα, όταν η κόρη της επιμένει με απειλές και βρισιές να μάθει ποιος ήταν ο πατέρας της, ξεσπάει και της φωνάζει «είσαι μπάσταρδο Τσετσένου». Έτσι τουλάχιστον λέει ο ελληνικός υπότιτλος. Οπότε ο στοιχειωδώς πληροφορημένος, αλλά άμοιρος της σερβικής ή βοσνιακής γλώσσας Έλληνας θεατήςαπορεί: από πού κι ώς πού Τσετσένοι στη Βοσνία; Και καλά, ας πούμε ότι ήταν ισλαμιστές που έσπευσαν σε βοήθεια των ομοδόξων τους (όπως έκαναν κάμποσοι δικοί μας με τους Σέρβους). Μουσουλμάνα βρήκαν να βιάσουν; Ανεξήγητο. Πώς να ξέρει αυτός ο θεατής ότι η μητέρα δεν λέει
«είσαι μπάσταρδο Τσετσένου», αλλά «είσαι μπάσταρδο ενός Τσέτνικ».
Τσέτνιτσι (ενικός: Τσέτνικ), επί το ελληνικώτερον Τσέτνικοι, λέγονταν παλιότερα οι Σέρβοι εθνικιστές αντάρτες, αλλά στους πολέμους του 1991- 95 στην πρώην Γιουγκοσλαβία έτσι αποκαλούνταν οι παραστρατιωτικοί Σέρβοι που έδρασαν ευφήμως σε όλα τα μέτωπα, με αποκορύφωμα τη Σρεμπρένιτσα (η πρόσφατη απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης φυσικά και δεν αθωώνει αυτούς ).
Για τον Έλληνα μεταφραστή ήταν προφανώς αδιανόητο ότι αυτοί οι λεβέντες βίαζαν μουσουλμάνες.
Και πάντως ανεπίτρεπτο ν΄ ακούγονται τέτοια πράγματα σε ελληνικούς κινηματογράφους...
Φαίνεται πως στην Ελλάδα η τιμή των Σέρβων «αδελφών» μας προστατεύεται με περισσότερο ζήλο απ΄ ό,τι την προστατεύουν οι ίδιοι. Έστω και με λαθροχειρίες. Τιμή είναι αυτή, η προάσπισή της δικαιολογεί και ατιΤης μίες. Στην πολύ συγκινητική ταινία της Γιάσμιλα Ζμπάνιτς Grbavica, που προβλήθηκε πρόσφατα εδώ με τον τίτλο Σεράγεβο σ΄ αγαπώ, τα κεντρικά πρόσωπα είναι μια Βόσνια μουσουλμάνα και η κόρη της, που, όπως μαθαίνουμε στο τέλος, είναι καρπός βιασμού κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Βοσνία. Στη δραματική σκηνή όπου γίνεται αυτή η αποκάλυψη η μητέρα, όταν η κόρη της επιμένει με απειλές και βρισιές να μάθει ποιος ήταν ο πατέρας της, ξεσπάει και της φωνάζει «είσαι μπάσταρδο Τσετσένου». Έτσι τουλάχιστον λέει ο ελληνικός υπότιτλος. Οπότε ο στοιχειωδώς πληροφορημένος, αλλά άμοιρος της σερβικής ή βοσνιακής γλώσσας Έλληνας θεατήςαπορεί: από πού κι ώς πού Τσετσένοι στη Βοσνία; Και καλά, ας πούμε ότι ήταν ισλαμιστές που έσπευσαν σε βοήθεια των ομοδόξων τους (όπως έκαναν κάμποσοι δικοί μας με τους Σέρβους). Μουσουλμάνα βρήκαν να βιάσουν; Ανεξήγητο. Πώς να ξέρει αυτός ο θεατής ότι η μητέρα δεν λέει
«είσαι μπάσταρδο Τσετσένου», αλλά «είσαι μπάσταρδο ενός Τσέτνικ».Τσέτνιτσι (ενικός: Τσέτνικ), επί το ελληνικώτερον Τσέτνικοι, λέγονταν παλιότερα οι Σέρβοι εθνικιστές αντάρτες, αλλά στους πολέμους του 1991- 95 στην πρώην Γιουγκοσλαβία έτσι αποκαλούνταν οι παραστρατιωτικοί Σέρβοι που έδρασαν ευφήμως σε όλα τα μέτωπα, με αποκορύφωμα τη Σρεμπρένιτσα (η πρόσφατη απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης φυσικά και δεν αθωώνει αυτούς ).
Για τον Έλληνα μεταφραστή ήταν προφανώς αδιανόητο ότι αυτοί οι λεβέντες βίαζαν μουσουλμάνες.
Και πάντως ανεπίτρεπτο ν΄ ακούγονται τέτοια πράγματα σε ελληνικούς κινηματογράφους...
TA NEA On-line
