Προεδρου του πολ/κου συλλογου Ταναγρας
«Ποιμανδρος»,περιοδικο «Αρβανον»Οκτωβριος-Δεκεμβριος 1999
Τεσσερα χιλιομετρα δυτικα της Αρχαιας Ταναγρας στις πλαγες μιας κορυφης στα Ανατολικα της οροσειρας Σωρος ειναι κτισμενο το χωριο Ταναγρα.Νοτιοανατολικα του χωριου φαινεται το Κηρυκειο Ορος και μια απο τις κορυφες του Μαλιβαλεζα που στα Αρβανιτικα σημαινει βουνο του χορου.Ο πετρωδης λοφος που βρισκεται αμεσως πανω απο την Ταναγρα με το Καστρο στην κορυφη του ειναι ο«Γραος Στηθος» που συμφωνα με τον Ξενοφωντα ειχαν καταλαβει οι Θηβαιοι για να εμποδισουν την προελαση του Αγησιλαου απο Αρχαια Ταναγρα προς την Βηβα.
Ο χωρος που οδηγει στο χωριο ειναι πεδινος με αφθονα νερα απο γεωτρησεις που ποτιζουν τις αγροτικες καλλιεργειες.
Η γεωργια μαζι με το εμποριο και τις δεκαδες κοντινες βιομηχανιες συντηρουν τους κατοικους της Ταναγρας σημερα που ειναι ανθρωποι ζωντανοι,φιλοξενοι,δραστηριοι,δημιουργικοι και αυτο διακρινεται απο τη σημαντικη εξελιξη και την ανοδο του βιοτικου επιπεδου των κατοικων του χωριου.Η Ταναγρα υπαγεται στην επαρχια Θηβων.Το 1851 υπαγοταν πληθυσμιακα στο δημο Ταναγρας.Η επαρχια Θηβων αποτελουνταν απο τους δημους Θηβων,Θισβης,Πλαταιων,Ταναγρας,Αυλιδος και Ακραιφνιου.Ο πληθυσμος της επαρχιας ανερχοταν το 1851 σε 15.000 κατοικους.Η Ταναγρα το 1844 ειχε 192 κατοικους και το 1852 ειχε 50 οικογενειες και 212 κατοικους.Ο πληθυσμος της Ταναγρας συμφωνα με επισημα στοιχεια εξελιχθηκε ως εξης:
Χρονολογια Κατοικοι Σχολιο
1844 192
1852 212 Οικογενειες 50
1928 596
1940 626
1951 673
1961 1305 Με οικισμο Παναγια
1971 1085
1981 1097
1991 1085
Τα τοπωνυμια των περιοχων Ταναγρας σημερα μαρτυρουν πολλα και κυριως την Αρβανιτικη προελευση των κατοικων και αυτο γιατι οι ονομασιες των τοπωνυμιων ειναι αρβανιτικες και καταληγουν στην χαρακτηριστικη καταληξη -εζα.Δεν θα θελομε ομως να πουμε οτι και πριν την καθοδο των Αρβανιτων δεν υπηρχε οικισμος στον χωρο που σημερα βρισκεται η Ταναγρα.Αυτο το μαρτυρει το καστρο,ο μυκηναικος οικισμος της Αρχαιας Ταναγρας,ο οποιος ευρισκεται,200 μετρα μακρια απο το χωριο,στον οποιο βρεθηκαν Μυκηναικες Λαρνακες του 15ου αιωνα π.Χ. οι οποιες σημερα στολιζουν το μουσειο των Θηβων.
Τοπωνυμια:
Καλο πηγαδι (πουσ ι μιρ),Πυργος,Μονοβιγγλια,Πολυκαρπος,Βρυση,Αγια Παρασκευη,Αγια Τριαδα,Αγιος Γιαννης,Προφητης Ηλιας,Μαντρι Μπελεγρατη,Μπιεζα,Λιοφατεζα,Καπεζα,Κοφιντεζα,Μπλιεντεζα.
Για τις ριζες των κατοικων μπορουμε να πουμε οτι αλλοι ηταν μονιμοι κατοικοι του χωριου απο την γενεση του και αλλοι ηρθαν μετα απο την Επανασταση του 1821,κυριως απο τα Δερβενοχωρια.
Στην εικοσαετια 1830-1850 εχουμε μεταφορα πληθυσμου γιατι η Ελλαδα εχει απελευθερωθει και οι σκλαβωμενοι Ελληνες προσπαθουν να εγκατασταθουν στην ελευθερη Ελλαδα.
Το χωριο Μπρατσι που υπαγοταν στο Δημο Ταναγρας εγινε κοινοτητα με το βασιλικο διαταγμα της 31-8-1912 Φ.Ε.Κ. Α262/1912.
Το 1912 καταργηθηκαν οι Δημοι στην Ελλαδα και καθε κοινοτητα μπορουσε να εκλεξει τους δικους της κοινοτικους αρχοντες.
Προεδροι που διετελεσαν στην κοινοτητα Ταναγρας απο την ιδρυση της μεχρι σημερα ηταν οι εξης:
.Μπελεγρατης Αντωνιος
.Βουλγαρης Νικολαος
.Κωνσταντινου Γεωργιος
.Αθανασακης Σπυριδων
.Μητσης Λαζαρος
.Ιωαννου Δημητριος
.Παπαβασιλειου Ιωαννης
.Μπελεγρατης Σπυριδων
.Βουλγαρης Σωτηριος
.Μπελεγρατης Κωνσταντινος
.Μπελεγρατης Νικολαος
.Μπελεγρατης Σωκρατης
.Μητσης Αντωνιος
.Βουλγαρης Κωνσταντινος
.Μπελεγρατης Αθανασιος του Κωνσταντινου
.Μητσης Γεωργιος του Αντωνιου
.Μπελεγρατης Επαμεινωνδας του Σωκρατη
.Φωτσης Αντωνιος
.Μπελεγρατης Επαμεινωνδας του Δημητριου.
Προστατης και Πολιουχος του χωριου ειναι ο Αγιος Αντωνιος.Για την εκκλησια του χωριου μπορουμε να πουμε οτι κτισθηκε απο τον παπα-Αντωνη το 1842 γι'αυτο πηρε και το ονομα του παπα-Αντωνη.Ιερεις που λειτουργησαν τον Ιερο Ναο Αγιου Αντωνιου Ταναγρας ειναι οι εξης:
.Παπαβασιλης του Αθανασιου το γενος Παπαβασιλειου 1785 (Αγ.Τριαδα-Λειτουργουσε)
.Αντωνιου Αντωνιος 1842 (Πρωτος εφημεριος στον Αγιο Αντωνιο)
.Σωτηριου Κωνσταντινος
.Μπαμπουρας Ιωαννης
.Γκιοκας Δημητριος
.Παπαβασιλειου Βασιλειος(χειροτονηθηκε στις 23-8-1881)
.Παπαβεργιος Μοναχος
.Παναγιωτοπουλος Γεωργιος (1936-1997)
.Τυλιγαδας Ηλιας
Σημαντικη εκκλησια ειναι επισης του Αγιου Πολυκαρπου του 12ου αιωνος που βρισκεται πλησιον της Αρχαιας Ταναγρας.
Στην επανασταση του 1821 οι προυχοδημογεροντες του χωριου Γιαννατσης Βλαχος και Πανουσης Ανυφαντης καλεσαν τα παλικαρια του χωριου να παρουν τα οπλα και να πολεμησουν για την ελευθερια της Πατριδας.Ταναγραιοι Αγωνιστες που πολεμησαν στην Επανασταση του '21 ειναι μεταξυ πολλων αλλων οι εξης:
.Φουσαιτης Αναστασιος Α.Μ. 2683(Αξιωματικος)
.Μπλανας Κωνσταντινος (Κωτσος) Α.Μ. 8933
.Μπελεγρατης Δημητριος (Μητρος) Α.Μ.8934
.Αναστασιου Κωνσταντινος (Τσαμασηριδες)
Η Ταναγρα εγινε γνωστη επισης στη διαρκεια της επαναστασης απο τη μαχη κατα των Τουρκων που δοθηκε εκει τον Αυγουστο του 1823.
Ταναγραιοι και Δερβενοχωριτες αγωνιστες με επικεφαλης τον Σκουρτανιωτη πολεμησαν τρεποντας σε φυγη τον πολυαριθμο και καλα οργανωμενο στρατο του Ομερ-πασα της Καρυστου.
Στις 5 Απριλιου του 1867 ο Χαριλαος Τρικουπης και ο απεσταλμενος του Σουλτανου Ιωαννης Φωτιαδης Βεης,υπεγραψαν συνθηκη ωστε η περιοχη γυρω απο την Ταναγρα να περιελθει στο Ελληνικο Κρατος,αφου πρωτα αυτο αποζημιωσει τους κληρονομους της περιοχης Ισμαηλ Βεη και Σαιδα Χανουμ.
Τελος στο Μπρατσι κατα τον 2ο παγκοσμιο πολεμο θυσιαστηκαν κατοικοι του χωριου τοσο στην αντισταση,οσο και και κατα τον πολεμο πιστευοντας στην ελευθερια και τα ιδανικα της Πατριδας.
Στις 23 Ιουλιου 1943 σκοτωθηκε στη μαχη της Κρητης ο αεροπορος Ελευθεριος Αθανασακης,ο οποιος παρολο που ηξερε οτι θα σκοτωνοταν,αφου κατα την απογειωση ειχε αποκολληθει η εφεδρικη δεξαμενη καυσιμων του αεροσκαφους του,δεν εγκατελειψε την αποστολη του,αλλα αντιθετα την εκτελεσε στο ακεραιο,μεχρι τη στιγμη που του σωθηκαν τα καυσιμα,οποτε επιχειρησε αναγκαστικη προσγειωση και σκοτωθηκε απο τους Γερμανους διπλα στο αεροσκαφος του.
Στις 9 Σεπτεμβριου του 1944 πραγματοποιηθηκε στα ακριανα σπιτια του χωριου μαχη μεταξυ γερμανο-ιταλων και των ανταρτων.Κατα τη μαχη αυτη σκοτωθηκαν οι κατοικοι της Πυλης Γκελης και ο φοιτητης Πρωτογερας.Τραυματιστηκαν 8 ατομα,μεταξυ των οποιων και ο Ταναγραιος Παπασταμου Αντωνιος.
Την αλλη μερα οι Γερμανοι εκαψαν 15 σπιτια και σκοτωσαν τα εξης 4 ατομα ως αντιποινα:
.Αθανασακης Σπυρος
.Μπελεγρατης Σπυρος
.Νικολαου Χρηστος του Κωνσταντινου
.Πρεζας Γεωργιος
Τελος,δεν μπορουμε να ξεχασουμε το μηνυμα του Πρωθυπουργου της Νεας Ζηλανδιας που ευχαριστησε τους κατοικους της Ταναγρας εκφραζοντας την ευγνωμοσυνη του λαου της Νεας Ζηλανδιας για την καλυψη που παρειχαν οι Ταναγραιοι στους Νεοζηλανδους στρατιωτες που ηταν στο χωριο μας κρυβοντας τους στα σπιτια τους και δινοντας τους τροφιμα και νερο.
Επισης αξιζει να σημειωθει οτι ακομη και σημερα επισκεπτονται το χωριο μας κατοικοι και των Αθηνων που το 1940 ερχοντουσαν και οι Ταναγραιοι τους εδιναν ψωμι και ζουσαν τις οικογενειες τους.Στα προσωπα τους φαινεται η ευγνωμοσυνη και το ευχαριστω στον φιλοξενο λαο της Ταναγρας.
Επισης ειναι αξιοσημειωτο το οτι με το ψωμι που εδιναν οι Ταναγραιοι στους Αθηναιους εζησε και ενας Αγγλος που ηταν κρυμμενος σε μια σπηλια στην Αθηνα.Σημερα μπορουμε να πουμε οτι σαν κατοικοι της Ταναγρας αισθανομαστε υπερηφανοι γιατι ειμαστε απογονοι των κατοικων της Ταναγρας που αφησαν σε εμας τους νεοτερους την κληρονομια και την ιστορια του χωριου μας.
Το μικρο αυτο αφιερωμα στην Ταναγρα «Μπρατσι» ασφαλως δεν φιλοδοξει να καλυψει το τεραστιο ιστορικο και πολιτιστικο πλουτο του χωριου μας.
Πιστευουμε ομως οτι θα αποτελεσει ερεθισμα για μια πιο συστηματικη μελετη της ιστοριας και του πολιτισμου τοσο του χωριου μας οσο και των υπολοιπων χωριων της Βοιωτιας.
Το αφιερωμα αυτο μπορουμε να πουμε οτι θα ειναι ενα τμημα του λευκωματος που δημιουργει το δικτυο των πολιτιστικων συλλογων Βοιωτιας για την ιστορια και τις ριζες των χωριων και των πολεων της Βοιωτιας.