Αντιπαγανιστική Νομοθεσία
Παρουσίαση.
Το κυριότερο ίσως χαρακτηριστικό της Ύστερης Αρχαιότητας ήταν η θρησκευτική μεταβολή στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Ο πολυθεϊσμός υποχώρησε και τη θέση του πήρε η πρώην «δεισιδαιμονία», ο χριστιανικός μονοθεϊσμός. Ο εκχριστιανισμός της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ωστόσο δεν έγινε ούτε γρήγορα ούτε αβίαστα. Συγκεκριμένες πολιτικές αποφάσεις επηρέασαν την έβαση του θρησκευτικού αγώνα υπέρ του χριστιανισμού. Οι αποφάσεις αυτές πήραν τη μορφή νόμων. Χάρης τη σχολαστικότητα με την οποία διαφυλάσσονταν οι νόμοι στη ρωμαϊκή εποχή, πολλά από τα νομοθετήματα των Ρωμαίων αυτοκρατόρων σώζονται μέχρι σήμερα μέσα στους βασικούς κώδικες του υστερορωμαϊκού κόσμου: Στο Θεοδοσιανό κώδικα του 5ου αιώνα μ.α.χ.χ (μετά την απαρχή της χρονολόγησης των χριστιανών) και στο Corpus Iuris Civilis ή Ιουστινιάνειο Κώδικα, που συντάχθηκε στις αρχές του 6ου αιώνα. Από την κατάργηση των θυσιών, οι οποίες αποτελούσαν βασικό συστατικό των Εθνικών θρησκειών, έως τον αναγκαστικό εκχριστιανισμό των πολιτών της αυτοκρατορίας και των μελών των οικογενειών τους, ο αναγνώστης αυτού του μικρού απανθίσματος από τους Κώδικες παρακολουθεί βήμα βήμα τον εκχριστιανισμό της αυτοκρατορίας μέσα από τα λόγια αυτών που τον σχεδίασαν.
Η "Γνώμη".
16.10.16 Εάν υπάρχουν ναοί σε επαρχιακές περιοχές θα καταστραφούν χωρίς φασαρία ή οχλαγωγία. Γιατί μόνο όταν θα έχουν γκρεμιστεί και εξαφανιστεί από προσώπου γης, θα έχει καταστραφεί και η υλική βάση πάνω στην οποία στηρίζονται οι δεισιδαιμονίες. Παρεδόθη την έκτη ημέρα πριν από τις Ιδούς του Ιουλίου - 10 Ιουλίου.
Θεοδοσιανός Κώδικας
Διαβάζοντας κανείς αποσπάσματα σαν και το παραπάνω στις μέρες μας, σίγουρα δεν αντιδρά το ίδιο όπως θα αντιδρούσε πριν από μερικές δεκαετίες. Η αντιπαγανιστική και γενικότερα ανθελληνική πολιτική των αυτοκρατόρων της Ύστερης Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (που από τα τέλη του 19ου αιώνα αποκαλούμε Βυζάντιο) αντιμετωπίζεται σήμερα σαν μια ιστορική πραγματικότητα.
Ωστόσο, αποτελεί πρόκληση για τον επίδοξο ερευνητή να ρίξει μια ματιά απ' ευθείας στους κανόνες και τους νόμους πάνω στους οποίους πάτησαν οι ορδές των «βαρβάρων» για να καταστρέψουν έναν από τους ωραιότερους πολιτισμούς που γεννήθηκε πάνω σε αυτόν τον πλανήτη.
Η κα. Αφροδίτη Καμάρα επιμελήθηκε με τον καλύτερο τρόπο το έργο αυτό, ξεκινώντας με μια κατατοπιστική για τον αναγνώστη εισαγωγή. Το πρώτο και τρίτο μέρος του βιβλίου αναφέρονται στους δύο μεγάλους κώδικες πάνω στους οποίους στηρίχθηκε η αντιπαγανιστική πολιτική των Βυζαντινών. Τόσο το κεφάλαιο του Θεοδοσιανού, όσο και αυτό του Ιουστινιάνειου Κώδικα, συνοδεύονται από μικρές εισαγωγές, αλλά και χρήσιμα επεξηγηματικά σχόλια που δίνουν τροφή στον ιστορικό ερευνητή για περαιτέρω έρευνα. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου συναντούμε πτυχές της θρησκευτικής νομοθεσίας του αυτοκράτορα Ιουλιανού. Όπως ήταν φυσικό, οι πτυχές αυτές δεν συμπεριλήφθηκαν στους κώδικες των χριστιανών αυτοκρατόρων που τον διαδέχτηκαν, μιας και ως γνωστόν, ο Ιουλιανός προσπάθησε να επαναφέρει στο προσκήνιο τις αρχαίες τοπικές θρησκευτικές παραδόσεις των ανά την επικράτεια λαών. Στο βιβλίο παρατίθεται ενδεικτικά το έργο του «Έδικτο περί παιδείας», με σκοπό να λάβει ο αναγνώστης μια σφαιρικότερη άποψη για τις θρησκευτικές διαμάχες της Ύστερης Αρχαιότητας. Το συνολικής έκτασης 178 σελίδων έργο, κλείνει με ένα μικρό γλωσσάρι που επεξηγεί τη σημασία διαφόρων διοικητικών τίτλων μέσα στους κόλπους της αυτοκρατορίας.
Ο αναγνώστης με τα 11 περίπου ευρώ που καλείται να προσφέρει για να αποκτήσει το βιβλίο αυτό επιτυγχάνει:
α) Να φέρει στην κατοχή του πρωτότυπο κείμενο 16 αιώνων πριν από την εποχή μας.
β) Να ερευνήσει καλύτερα τα κοινωνικά, πολιτικά και θρησκευτικά πλαίσια μέσα στα οποία πραγματοποιήθηκε ο βίαιος εκχριστιανισμός των κατοίκων της αυτοκρατορίας της «Ανατολικής Ρωμυλίας» (σε αυτήν συμπεριλαμβάνονται και οι κάτοικοι της γεωγραφικής περιφέρειας της σύγχρονης Ελλάδας)
γ) Να κατανοήσει πως η εδραίωση του χριστιανισμού σε αυτές της περιοχές επιτεύχθηκε μέσω δύο διαφορετικών δρόμων, οι οποίοι παρ' όλα αυτά διανοίχτηκαν την ίδια εποχή και κατευθύνονταν από τα ίδια κέντρα. Δηλαδή, τόσο οι απαγορεύσεις και η αντιπαγανιστική πολιτική που χαράχτηκε μέσα από τους Κώδικες, όσο και η ίδια η διαμόρφωση και η κοπτοραφή του ιουδαιοχριστιανικών κειμένων (ευαγγελίων κ.α) τα οποία και ακολουθούν πιστά σήμερα εκατομμύρια κόσμου, προέκυψαν μέσα από τις ίδιες «Οικουμενικές Συνόδους»...