Του Θαναση Κυριακου
«Για να κανης επανασταση πρεπει να εχεις ενα τοπο δικο σου,να τον πονας και να το σεβεσαι.
Οι Αρβανιτες ειχαν ενα τοπο για να επαναστατησουν κατα του τουρκικου ζυγου».
Τετρακοσια ολοκληρα χρονια η Ελληνικη γη,η γη των Θεων και των Ηρωων ειναι καλυμενη με το μαυρο πεπλο της σκλαβιας.Οι Ελληνες ζουν συμφωνα με τις πραξεις των Τουρκων,του δυναστη,η γονιμη γη μετατρεπεται σε τσιφλικια και τιμαρια.
Το 1460 η ιστορικη Βοιωτια,η πατριδα του Ησιοδου,του Επαμεινωνδα,του Πινδαρου,της Κοριννας και του Πελοπιδα προσαρταται στην Οθωμανικη Αυτοκρατορια.
Οι κατοικοι των πεδινων περιοχων αναγκαζονται να αναζητησουν καταφυγιο στα ορεινα χωρια και τις δασομενες εκτασεις.
Ενα απο αυτα τα ορεινα καταφυγια των καταδιωκομενων καμποχωριτων ηταν και τα Δερβενοχωρια.
Ειναι κουρνιασμενα αναμεσα στα νοτιοανατολικα προβουνια του πολυπτυχου Κιθαιρωνα και στον ορεινο ογκο της πολυθελγυτρης Παρνηθας περιτριγειρισμενα απο ελατα και χιλιοχρονες βελανιδιες.Χτισμενα αντικριστα στα κρασπεδα του οροπεδιου τα πεντε χωρια Δερβενοσαλεσι (Πυλη) Κακονισχερι(Πανακτος) Καβασιλα (Πρασινο),Κρορα (Στεφανη) και Σκουρτα ειναι καστρα απορθητα για καθε επιδρομεα.Τα χωρια αυτα γινονται καταφυγειο των κατοικων της πεδινης παναρχαιας ιστορικης Ταναγρας που κατω απο την δυσβαταχτη φορολογια του δυναστη αναγκαζονται να εγκαταλειψουν την γονιμη Ταναγραιικη γη.
Σε ενα απο τα πεντε αυτα χωρια της αδουλωτης βραχοσπαρτης Δερβενοχωριτικης γης τα Σκουρτα το 1793 γεννιεται το πρωτο απο τα επτα παιδια της οικογενειας Γατση,ο Νασς Γατσης.(Σκουρτανιωτη τον βγαλαν αργοτερα επειδη καταγοταν απο τα Σκουρτα).
Απο μικρο η οικογενεια του τον εστειλε στο μοναστηρι του Οσιου Μελετιου οπου εμαθε λιγα γραμματα και κρατηθηκε απο τους μοναχους να εργασθει σαν «γνωριστης» των κοπαδιων,θεση που δινοτανε σε ανθρωπο δραστηριο ευσυνειδητο και προικισμενο με γερη μνημη.
Στο μοναστηρι αυτο ο Σκουρτανιωτης διδαχθηκε τα πρωτα του πολιτικα και πολεμικα μαθηματα.
Η Επανασταση του 1821 βρισκει τον Σκουρτανιωτη αρχηγο ενος μικρου μαχιμου σωματος απο ντοπιους Αρβανιτες που σκοπο ειχαν την καταπολεμηση της ληστειας και την προφυλαξη των Δερβενοχωριων απο επιδρομες.
Υψωσε απο τους πρωτους την σημαια της επαναστασης στην Στερεα Ελλαδα και μαζι με τον Μελετη Βασιλειου απο τα Χασια και τον Δημο Αντωνιου απο την Λιβαδεια κυριευσαν την Αθηνα και πολιορκησαν την Ακροπολη.
Κυριος του χωρου μεταξυ Παρνηθος και Κιθαιρωνα κτυπουσε συχνα τους Τουρκους της Χαλκιδας και εμποδιζε την επικοινωνια τους με την Θηβα και Αθηνα αρπαζοντας εφοδιοπομπες και πολεμοφοδια.
Ο Μακρυγιαννης γραφει σχετικα με την αποκοπη του εφοδιασμου του Δραμαλη: «1822 εβγα του Ιουνη αφου μπηκαν οι Τουρκοι (Δραμαλης) μεσα και πηγαν στον Μωρια,δεν μπορεσαν να μπασουν ζαιρεδες,οτι καθημερινως τους πολεμουσαμε κλεφτικα εις τα στενωματα...»
«...κι οταν οσα περασουν ζαιρεδες καποτε,εκει οπου ριχνουν ορδι τους βαρουσαμε τη νυχτα,στην Πετρα η αλλου και δεν τελεσφορουσαν ποτε.Ο γενναιος κι ατρομητος Θανασης Σκουρτανιωτης με διαλεγμενους απο τη Θηβα και κατου,δεν τους αφηναν να ξεμυτισουν.Τους αφανιζαν και οι Αθηναιοι...».*
Αποφασισμενη η Πυλη να καταπνιξει με καθε τροπο την επανασταση στελνει στην Πελοποννησο τον Ιμπραημ.Ο Κιουταχης διοριζεται αρχιστρατηγος της Ρουμελης και τον Απριλιο 1825 δεκα χιλιαδες Τουρκικος στρατος κατεβαινει στην Ανατολικη Στερεα και αργοτερα ο Τζεχαλεντιν Βεης με 4.000 στρατο και 2.000 ιππεις βρισκεται ενωμενος με το στρατο του Κιουταχη.
Την ιδια εποχη οι Τουρκοι της Χαλκιδας αποθρασυνονται και με καθημερινες σχεδον επιδρομες λεηλατουν και ερημωνουν το χωρο απο -Αυλιδα μεχρι Λιβαδεια.
Οι περιοχες αυτες που ζουν κατω απο διαρκη κινδυνο ζητουν προστασια απο τον Θαναση Σκουρτανιωτη που ειχε το Στρατηγειο στα Δερβενοχωρια.
Ο Σκουρτανιωτης ανταποκρινεται στο καλεσμα συναζει τα παληκαρια του (70 εμπειροπολεμους Δερβενοχωριτες) και ετοιμαζεται για αναχωρηση.
Πολλοι απο τους κατοικους μεταξυ των οποιων κι ο θειος του Παπαδιπλος εναντιωνονται στην αποφαση του αυτη και του επισημαινουν πως εκθετει σε μεγαλο κινδυνο την περιοχη με την αναχωρηση του.
Ο Σκουρτανιωτης προσπαθει να πειση τον Παπαδιπλο,οτι δεν θα εγκαταλειψει τα Δερβενοχωρια,απλως θα μετασταθμευσει σε γειτονικο μερος απο οπου θα εμποδιζει τους Τουρκους να βλαψουν την περιοχη τους και επειδη ο Παπαδιπλος επιμενει ο Σκουρτανιωτης του ειπε«Πατριδα δεν ειναι μονο τα Δερβενοχωρια Παππα αλλα ολοκληρη η Ελλαδα».
Στην απαντηση αυτη ο Παπαδιπλος οργιζεται και καταργιεται τον Σκουρτανιωτη «Τe βεσς εδε τe μος πριρες»(να πας να μη γυρισης).
Οι Δερβενοχωριτες τα παιδια της λεβεντομανας ελληνικης γης ξεκινησαν με ενα ψηλο στοχο με ενα ακοιμητο ποθο.Να σταθουν βιγλατωρες αγρυπνοι φρουροι των πιο υπεροχων ιδανικων της φυλης που σαν κληρο και σαν προνομιο εχει να διατηρησει το πνευμα της Λευτεριας.
Εφυγε ο Σκουρτανιωτης και δεν ξαναγυρισε με τα παληκαρια του.Ολοι τοτε απεδωσαν τον χαμο τους στην καταρα του Παπαδιπλου.
Εφυγε και εκει στο Μαυροματι στις 26 του Οκτωβρη 1925 στο μοναδικο εκκλησακι του χωριου την Αγια Σωτηρα εγραψε μια απο τις λαμπροτερες σελιδες δοξας στην ιστορια της πατριδας.
Περικυκλωμενος απο τουρκικα φουσατα (κατα τον Σπηλιαδη Τουρκοι ιππεις 600 κατα τον μικρο Τασο Καββα η τουρκικη δυναμη ξεπερνουσε τους 800) ταμπουρονεται με τα 70 παλικαρια αρχικα στο μαντροτοιχο της εκκλησιας.
Σκεψη για υποχωρηση εχει εγκαταληφθει,καλει τεσσερα απο τα πιο γοργοποδαρα παληκαρια του γαι να αναγγειλουν στους καπεταναιους της περιοχης τα οσα συμβαινουν στο Μαυροματι.Καλουσε αυτους «να ερθουν να τους βοηθησουν η να τους θαψουν».
Κανεις απο τους Τουρκους δεν μπορεσε να πλησιασει το μαντροτοιχο και οι επιθεσεις διαδεχονταν η μια την αλλη.Οι Αρβανιτες αφωνοι και με θαυμαστη αταραξια κεραυνοβολουν με τα καριοφυλια τους οσους τολμουν να πλησιασουν το μαντροτοιχο της εκκλησιας.
Οι αλλεπαλληλες επιθεσεις σιγα-σιγα αρχιζουν να αραιωνουν και στις 3 μετα το μεσημερι σιγουν τα καριοφιλια.«Σε λιγο η θα φυγουν οι Τουρκοι η θα ερθει σε αυτους βοηθεια».Αυτο σημαινει η παυση της επιθεσης ειπε στους ανδρες του.
Δεν προλαβε να τελειωσει την φραση του και ο μικρος παρατηρητης Τασος Καββας πηδαει την μαντρα φωναζωντας «ερχονται και αλλοι πολλοι,απο εδω και απο εκει και καβαλαραιοι απο επανω» τραγικη ειδηση,ειδηση που ισοδυναμει με αγγελμα θανατου.
Ο Σκουρτανιωτης δεν απελπιζεται ξερει αυτος πως στον ατιμο αλλοπροσαλλο τουτο κοσμο ζουν και βασιλευουν μερικες θεμελιακες αρχες,θυγατερες του ανθρωπου που αυτες τις επλασε με ιδρωτα,αιμα και κλαματα και ειναι αθανατες,οι περισσοτερες γεννηθηκαν στην Ελλαδα,η ελευθερια,η αξιοπρεπεια του ανθρωπου,η διψα της δικαιοσυνης.
Αν ειχαμε πολεμοφοδια σκεφτηκε ας ερχοντουσαν και αλλοι τοσοι η Αγια Σωτηρα θα επισκιαζε το Χανι της Γραβιας.Η θεση τους ηταν τραγικη.
Ο καθενας τους δεν διεθετε περισσοτερα απο 5 φυσιγγια και οι τουρκικες επιθεσεις διαδεχονταν η μια την αλλη.
Ο Σκουρτανιωτης διεταξε τους ανδρες του να μπουν στην εκκλησια λεγοντας τους «πολεμωντας μεσα απο την εκκλησια μπορουμε να νικησουμε εαν ο καθενας μας σκοτωσει 5 τουρκους.Ατυχια ομως για αυτους τα παραθυρα της εκκλησιας δεν προσφερονται για μαχη.
Οι Τουρκοι επιτιθενται ομαδικα κατα της εκκλησιας,ανεβαινουν στην στεγη,ανοιγουν τρυπες και ριχνουν ευφλεκτες υλες που καιομενες αναδιδουν δυσοσμα και δηλητηριωδη αερια.
Ο Σκουρτανιωτης με τους αγωνιστες παραδοθηκαν ζωντανοι στις φλογες,αλλα ταυτοχρονα εστησαν στην Αγια Σωτηρα ενα εθνικο θυσιαστηριο.
Πριν ακομα διαλυθει στον ουρανο ο καπνος απο το ολοκαυτωμα ολοκληρη η Βοιωτια ειχε πληροφορηθει και πενθουσε το χαμο των ηρωων που αντικρυσαν τον θανατο ορθιοι και επεσαν ηρωικα υπερασιζομενοι το πολιτιμοτερο αγαθο του ανθρωπου:την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.
Βιβλιογραφια
Ιστορια των Θηβων και της Βοιωτιας Γ.Δ.ΤΣΕΒΑ
Απομνημονευματα Μακρυγιαννη
Θηβα και Λιβαδεια χωραιται και χωρικοι στο 21
Γιωργη Β. Λουκα -Φανοπουλου.
*Σημ.ιστ.Ο Μακρυγιαννης αναφερει οτι ο Σκουρτανιωτης προδοθηκε.Απευθυνομενος στον Σουρμελη,οταν ο τελευταιος κατηγορουσε τον Αντρουτσο ως προδοτη,του λει ο Μακρυγιαννης«Ιστοριογραφο,πες ολη την αληθεια,και ποιος ακομα προδωσε τον Σκουρτανιωτη και καηκε ζωντανος με τα παληκαρια του στην εκκλησια».
Ειναι προφανες οτι ο Μακρυγιαννης αναφερεται στους πολιτικοφαναριωτες,και συνδεει τις δολοφονιες των αγωνιστων.Να σημειωθει οτι ο Σουρμελης ειναι ο πλεον αντιαρβανιτης.
Φυσικα δεν θελει και πολυ να καταλαβει κανεις,για τις δολοφονιες των αγωνιστων,και την σχεση τους για την πραγματοποιηση του Ελληνο-Αλβανικου μετωπου που πραγματοποιηθηκε τον πρωτο χρονο της Επαναστασης,και με ποιους τροπους διαλυθηκε και κατασυκοφαντηθηκαν αγωνιστες.(Βλπ.προηγουμενα αρθρα για Αντρουτσο και Καραισκακη)
«Για να κανης επανασταση πρεπει να εχεις ενα τοπο δικο σου,να τον πονας και να το σεβεσαι.
Οι Αρβανιτες ειχαν ενα τοπο για να επαναστατησουν κατα του τουρκικου ζυγου».
Τετρακοσια ολοκληρα χρονια η Ελληνικη γη,η γη των Θεων και των Ηρωων ειναι καλυμενη με το μαυρο πεπλο της σκλαβιας.Οι Ελληνες ζουν συμφωνα με τις πραξεις των Τουρκων,του δυναστη,η γονιμη γη μετατρεπεται σε τσιφλικια και τιμαρια.
Το 1460 η ιστορικη Βοιωτια,η πατριδα του Ησιοδου,του Επαμεινωνδα,του Πινδαρου,της Κοριννας και του Πελοπιδα προσαρταται στην Οθωμανικη Αυτοκρατορια.
Οι κατοικοι των πεδινων περιοχων αναγκαζονται να αναζητησουν καταφυγιο στα ορεινα χωρια και τις δασομενες εκτασεις.
Ενα απο αυτα τα ορεινα καταφυγια των καταδιωκομενων καμποχωριτων ηταν και τα Δερβενοχωρια.
Ειναι κουρνιασμενα αναμεσα στα νοτιοανατολικα προβουνια του πολυπτυχου Κιθαιρωνα και στον ορεινο ογκο της πολυθελγυτρης Παρνηθας περιτριγειρισμενα απο ελατα και χιλιοχρονες βελανιδιες.Χτισμενα αντικριστα στα κρασπεδα του οροπεδιου τα πεντε χωρια Δερβενοσαλεσι (Πυλη) Κακονισχερι(Πανακτος) Καβασιλα (Πρασινο),Κρορα (Στεφανη) και Σκουρτα ειναι καστρα απορθητα για καθε επιδρομεα.Τα χωρια αυτα γινονται καταφυγειο των κατοικων της πεδινης παναρχαιας ιστορικης Ταναγρας που κατω απο την δυσβαταχτη φορολογια του δυναστη αναγκαζονται να εγκαταλειψουν την γονιμη Ταναγραιικη γη.
Σε ενα απο τα πεντε αυτα χωρια της αδουλωτης βραχοσπαρτης Δερβενοχωριτικης γης τα Σκουρτα το 1793 γεννιεται το πρωτο απο τα επτα παιδια της οικογενειας Γατση,ο Νασς Γατσης.(Σκουρτανιωτη τον βγαλαν αργοτερα επειδη καταγοταν απο τα Σκουρτα).
Απο μικρο η οικογενεια του τον εστειλε στο μοναστηρι του Οσιου Μελετιου οπου εμαθε λιγα γραμματα και κρατηθηκε απο τους μοναχους να εργασθει σαν «γνωριστης» των κοπαδιων,θεση που δινοτανε σε ανθρωπο δραστηριο ευσυνειδητο και προικισμενο με γερη μνημη.
Στο μοναστηρι αυτο ο Σκουρτανιωτης διδαχθηκε τα πρωτα του πολιτικα και πολεμικα μαθηματα.
Η Επανασταση του 1821 βρισκει τον Σκουρτανιωτη αρχηγο ενος μικρου μαχιμου σωματος απο ντοπιους Αρβανιτες που σκοπο ειχαν την καταπολεμηση της ληστειας και την προφυλαξη των Δερβενοχωριων απο επιδρομες.
Υψωσε απο τους πρωτους την σημαια της επαναστασης στην Στερεα Ελλαδα και μαζι με τον Μελετη Βασιλειου απο τα Χασια και τον Δημο Αντωνιου απο την Λιβαδεια κυριευσαν την Αθηνα και πολιορκησαν την Ακροπολη.
Κυριος του χωρου μεταξυ Παρνηθος και Κιθαιρωνα κτυπουσε συχνα τους Τουρκους της Χαλκιδας και εμποδιζε την επικοινωνια τους με την Θηβα και Αθηνα αρπαζοντας εφοδιοπομπες και πολεμοφοδια.
Ο Μακρυγιαννης γραφει σχετικα με την αποκοπη του εφοδιασμου του Δραμαλη: «1822 εβγα του Ιουνη αφου μπηκαν οι Τουρκοι (Δραμαλης) μεσα και πηγαν στον Μωρια,δεν μπορεσαν να μπασουν ζαιρεδες,οτι καθημερινως τους πολεμουσαμε κλεφτικα εις τα στενωματα...»
«...κι οταν οσα περασουν ζαιρεδες καποτε,εκει οπου ριχνουν ορδι τους βαρουσαμε τη νυχτα,στην Πετρα η αλλου και δεν τελεσφορουσαν ποτε.Ο γενναιος κι ατρομητος Θανασης Σκουρτανιωτης με διαλεγμενους απο τη Θηβα και κατου,δεν τους αφηναν να ξεμυτισουν.Τους αφανιζαν και οι Αθηναιοι...».*
Αποφασισμενη η Πυλη να καταπνιξει με καθε τροπο την επανασταση στελνει στην Πελοποννησο τον Ιμπραημ.Ο Κιουταχης διοριζεται αρχιστρατηγος της Ρουμελης και τον Απριλιο 1825 δεκα χιλιαδες Τουρκικος στρατος κατεβαινει στην Ανατολικη Στερεα και αργοτερα ο Τζεχαλεντιν Βεης με 4.000 στρατο και 2.000 ιππεις βρισκεται ενωμενος με το στρατο του Κιουταχη.
Την ιδια εποχη οι Τουρκοι της Χαλκιδας αποθρασυνονται και με καθημερινες σχεδον επιδρομες λεηλατουν και ερημωνουν το χωρο απο -Αυλιδα μεχρι Λιβαδεια.
Οι περιοχες αυτες που ζουν κατω απο διαρκη κινδυνο ζητουν προστασια απο τον Θαναση Σκουρτανιωτη που ειχε το Στρατηγειο στα Δερβενοχωρια.
Ο Σκουρτανιωτης ανταποκρινεται στο καλεσμα συναζει τα παληκαρια του (70 εμπειροπολεμους Δερβενοχωριτες) και ετοιμαζεται για αναχωρηση.
Πολλοι απο τους κατοικους μεταξυ των οποιων κι ο θειος του Παπαδιπλος εναντιωνονται στην αποφαση του αυτη και του επισημαινουν πως εκθετει σε μεγαλο κινδυνο την περιοχη με την αναχωρηση του.
Ο Σκουρτανιωτης προσπαθει να πειση τον Παπαδιπλο,οτι δεν θα εγκαταλειψει τα Δερβενοχωρια,απλως θα μετασταθμευσει σε γειτονικο μερος απο οπου θα εμποδιζει τους Τουρκους να βλαψουν την περιοχη τους και επειδη ο Παπαδιπλος επιμενει ο Σκουρτανιωτης του ειπε«Πατριδα δεν ειναι μονο τα Δερβενοχωρια Παππα αλλα ολοκληρη η Ελλαδα».
Στην απαντηση αυτη ο Παπαδιπλος οργιζεται και καταργιεται τον Σκουρτανιωτη «Τe βεσς εδε τe μος πριρες»(να πας να μη γυρισης).
Οι Δερβενοχωριτες τα παιδια της λεβεντομανας ελληνικης γης ξεκινησαν με ενα ψηλο στοχο με ενα ακοιμητο ποθο.Να σταθουν βιγλατωρες αγρυπνοι φρουροι των πιο υπεροχων ιδανικων της φυλης που σαν κληρο και σαν προνομιο εχει να διατηρησει το πνευμα της Λευτεριας.
Εφυγε ο Σκουρτανιωτης και δεν ξαναγυρισε με τα παληκαρια του.Ολοι τοτε απεδωσαν τον χαμο τους στην καταρα του Παπαδιπλου.
Εφυγε και εκει στο Μαυροματι στις 26 του Οκτωβρη 1925 στο μοναδικο εκκλησακι του χωριου την Αγια Σωτηρα εγραψε μια απο τις λαμπροτερες σελιδες δοξας στην ιστορια της πατριδας.
Περικυκλωμενος απο τουρκικα φουσατα (κατα τον Σπηλιαδη Τουρκοι ιππεις 600 κατα τον μικρο Τασο Καββα η τουρκικη δυναμη ξεπερνουσε τους 800) ταμπουρονεται με τα 70 παλικαρια αρχικα στο μαντροτοιχο της εκκλησιας.
Σκεψη για υποχωρηση εχει εγκαταληφθει,καλει τεσσερα απο τα πιο γοργοποδαρα παληκαρια του γαι να αναγγειλουν στους καπεταναιους της περιοχης τα οσα συμβαινουν στο Μαυροματι.Καλουσε αυτους «να ερθουν να τους βοηθησουν η να τους θαψουν».
Κανεις απο τους Τουρκους δεν μπορεσε να πλησιασει το μαντροτοιχο και οι επιθεσεις διαδεχονταν η μια την αλλη.Οι Αρβανιτες αφωνοι και με θαυμαστη αταραξια κεραυνοβολουν με τα καριοφυλια τους οσους τολμουν να πλησιασουν το μαντροτοιχο της εκκλησιας.
Οι αλλεπαλληλες επιθεσεις σιγα-σιγα αρχιζουν να αραιωνουν και στις 3 μετα το μεσημερι σιγουν τα καριοφιλια.«Σε λιγο η θα φυγουν οι Τουρκοι η θα ερθει σε αυτους βοηθεια».Αυτο σημαινει η παυση της επιθεσης ειπε στους ανδρες του.
Δεν προλαβε να τελειωσει την φραση του και ο μικρος παρατηρητης Τασος Καββας πηδαει την μαντρα φωναζωντας «ερχονται και αλλοι πολλοι,απο εδω και απο εκει και καβαλαραιοι απο επανω» τραγικη ειδηση,ειδηση που ισοδυναμει με αγγελμα θανατου.
Ο Σκουρτανιωτης δεν απελπιζεται ξερει αυτος πως στον ατιμο αλλοπροσαλλο τουτο κοσμο ζουν και βασιλευουν μερικες θεμελιακες αρχες,θυγατερες του ανθρωπου που αυτες τις επλασε με ιδρωτα,αιμα και κλαματα και ειναι αθανατες,οι περισσοτερες γεννηθηκαν στην Ελλαδα,η ελευθερια,η αξιοπρεπεια του ανθρωπου,η διψα της δικαιοσυνης.
Αν ειχαμε πολεμοφοδια σκεφτηκε ας ερχοντουσαν και αλλοι τοσοι η Αγια Σωτηρα θα επισκιαζε το Χανι της Γραβιας.Η θεση τους ηταν τραγικη.
Ο καθενας τους δεν διεθετε περισσοτερα απο 5 φυσιγγια και οι τουρκικες επιθεσεις διαδεχονταν η μια την αλλη.
Ο Σκουρτανιωτης διεταξε τους ανδρες του να μπουν στην εκκλησια λεγοντας τους «πολεμωντας μεσα απο την εκκλησια μπορουμε να νικησουμε εαν ο καθενας μας σκοτωσει 5 τουρκους.Ατυχια ομως για αυτους τα παραθυρα της εκκλησιας δεν προσφερονται για μαχη.
Οι Τουρκοι επιτιθενται ομαδικα κατα της εκκλησιας,ανεβαινουν στην στεγη,ανοιγουν τρυπες και ριχνουν ευφλεκτες υλες που καιομενες αναδιδουν δυσοσμα και δηλητηριωδη αερια.
Ο Σκουρτανιωτης με τους αγωνιστες παραδοθηκαν ζωντανοι στις φλογες,αλλα ταυτοχρονα εστησαν στην Αγια Σωτηρα ενα εθνικο θυσιαστηριο.
Πριν ακομα διαλυθει στον ουρανο ο καπνος απο το ολοκαυτωμα ολοκληρη η Βοιωτια ειχε πληροφορηθει και πενθουσε το χαμο των ηρωων που αντικρυσαν τον θανατο ορθιοι και επεσαν ηρωικα υπερασιζομενοι το πολιτιμοτερο αγαθο του ανθρωπου:την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.
Βιβλιογραφια
Ιστορια των Θηβων και της Βοιωτιας Γ.Δ.ΤΣΕΒΑ
Απομνημονευματα Μακρυγιαννη
Θηβα και Λιβαδεια χωραιται και χωρικοι στο 21
Γιωργη Β. Λουκα -Φανοπουλου.
*Σημ.ιστ.Ο Μακρυγιαννης αναφερει οτι ο Σκουρτανιωτης προδοθηκε.Απευθυνομενος στον Σουρμελη,οταν ο τελευταιος κατηγορουσε τον Αντρουτσο ως προδοτη,του λει ο Μακρυγιαννης«Ιστοριογραφο,πες ολη την αληθεια,και ποιος ακομα προδωσε τον Σκουρτανιωτη και καηκε ζωντανος με τα παληκαρια του στην εκκλησια».
Ειναι προφανες οτι ο Μακρυγιαννης αναφερεται στους πολιτικοφαναριωτες,και συνδεει τις δολοφονιες των αγωνιστων.Να σημειωθει οτι ο Σουρμελης ειναι ο πλεον αντιαρβανιτης.
Φυσικα δεν θελει και πολυ να καταλαβει κανεις,για τις δολοφονιες των αγωνιστων,και την σχεση τους για την πραγματοποιηση του Ελληνο-Αλβανικου μετωπου που πραγματοποιηθηκε τον πρωτο χρονο της Επαναστασης,και με ποιους τροπους διαλυθηκε και κατασυκοφαντηθηκαν αγωνιστες.(Βλπ.προηγουμενα αρθρα για Αντρουτσο και Καραισκακη)
Λεξικό Κ.Χριστοφορίδη σελ.58