Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2009

Γιά τα αρβανίτικα

Για τα αρβανίτικα
Η αρβανίτικη γλώσσα έχει υποστεί διαχρονικά αυτό που οι γλωσσολόγοι ονομάζουν αποσιώπηση, που αποτελεί έναν ισχυρό μηχανισμό που καθιστά τις κοινωνιογλωσσικές ομάδες, τις γλωσσικές ποικιλίες φαινόμενα αόρατα, υπό την επίδραση της ελληνικής δημόσιας σφαίρας (το πεδίο σχέσεων εξουσίας μέσα στο οποίο η ελληνική αποκτά συμβολική κυριαρχία.
Και για την αρβανίτικη ισχύει ό,τι και για τις άλλες μειονοτικές γλώσσες: αναπαράγεται το σύνηθες στερεότυπο της κοινωνικής απαξίας που χαρακτηρίζει την ελληνική κοινωνία απέναντι στη χρήση όλων των μειονοτικών γλωσσών και διαλέκτων που ομιλούνται στην Ελλάδα. Η χρήση των αρβανίτικων δεν αποτέλεσε ουσιαστικό πολιτικό πρόβλημα, παρά μόνο κατά περίσταση σε σχέση με άλλους εξωγενείς παράγοντες, όπως λ.χ. η ένταση της ελληνοαλβανικές σχέσεις. Για τα αρβανίτικα ισχύει η αντίφαση: ενώ τα ομιλούσαν οι αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης και στη συνέχεια σημαντικός αριθμός προσωπικοτήτων που πρωταγωνίστησαν στην πολιτική σκηνή του ελληνικού κράτους, ουδέποτε θεσμοθετήθηκε νομικά ούτε στηρίχθηκε πολιτικά η χρήση της και η μελέτη της από το κράτος. Είναι περίεργο πώς η επιτυχημένη ένταξη των Αρβανιτών στο σύγχρονο ελληνικό φαντασιακό δεν συνοδεύτηκε από την επιβίωση της γλώσσας τους. Η διασπορά των κοινοτήτων, οικονομικοκοινωνικοί παράγοντες, η μετανάστευση, εσωτερική κυρίως και εξωτερική, οδήγησαν στην κοινωνική απαξία τη γλώσσα. Απέτρεψαν τους συλλογικούς δεσμούς για την υποστήριξη του αιτήματος της γλωσσικής συνέχειας. Οι νεότερες ηλικίες δεν χρησιμοποιούν τα αρβανίτικα παρά ελάχιστα. Η ηλικία, το επάγγελμα, η μετανάστευση, η εκμάθηση της γλώσσας όχι από τους γονείς αλλά από τους παππούδες, ο προφορικός χαρακτήρας της γλώσσας, ο ρόλος του σχολείου, η ιδεολογική ισχύς της ελληνικής συνέβαλαν στην ενίσχυση ή υποχώρηση, κατά περίπτωση περιοχή σε περιοχή ή χωριό σε χωριό, της γλώσσας. Η συνύπαρξη με αλβανούς οικονομικούς μετανάστες παίζει ρόλο στη δυναμική εξέλιξη των αρβανίτικων σε επίπεδο χρησιμότητας, αυτοεκτίμησης και εμπλουτισμού του λεξιλογίου.
 www.imma.edu.gr/macher/lit/29.html