Τα ελληνικά media «ευνοούν» τον ρατσισμό
Ερευνα αποκαλύπτει ότι εφημερίδες και τηλεόραση αναπαράγουν και ενισχύουν τις προκαταλήψεις γύρω από τους ΑλβανούςΟι περισσότεροι δεν δηλώνουμε «ρατσιστές», μα ποιος δεν έχει στην άκρη της γλώσσας του ένα ανέκδοτο με «Αλβανούς»; Ποιος θα επέλεγε να στείλει τα παιδιά του σε σχολείο με «αλβανάκια» ή να ζήσει στην ίδια πολυκατοικία με τους γονείς τους; Ποιος δεν σπεύδει να διευκρινίσει, όταν έχει Αλβανό εργάτη στη δούλεψή του «ναι, αλλά είναι καλός»; Σχεδόν 20 χρόνια μετά το άνοιγμα των συνόρων μας και την είσοδο στη χώρα δεκάδων χιλιάδων γειτόνων μας, οι προκαταλήψεις γύρω από τη συγκεκριμένη μειονότητα καλά κρατούν. Μήπως βάζουν το... χεράκι τους και τα media;
Μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα που πραγματοποίησε η λέκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Λίζα Τσαλίκη σε συνεργασία με τον κ. Κώστα Χανδρινό, διευθυντή της εταιρίας i-sieve Technologies (τεχνοβλαστός του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος) και παρουσιάστηκε την προηγούμενη Δευτέρα σε συνέδριο για τα ΜΜΕ στο London School of Economics, αποκαλύπτει πως εφημερίδες και τηλεόραση στην Ελλάδα αναπαράγουν, αλλά και ενισχύουν τις προκαταλήψεις γύρω από τους Αλβανούς. Οπως αναμενόταν, θετικότερα διακείμενοι απέναντι στη μειονοτική ομάδα δείχνουν τα online media, δηλαδή τα μπλογκς.
Για να εξετάσουν τον τρόπο που ο ελληνικός Τύπος απεικονίζει τους Αλβανούς, οι ερευνητές συγκέντρωσαν όλα τα άρθρα που αναφέρονταν σε αυτούς από τον Μάρτιο του 2007 έως τον Μάρτιο του 2008 σε τρεις εφημερίδες - την Καθημερινή, τα Νέα και την Αυγή. Προέκυψαν συνολικά 540 άρθρα, το 57% εκ των οποίων στην «Κ». Στο 70% των περιπτώσεων, ο τίτλος των άρθρων ήταν ουδέτερος, στο 25% ήταν «χρωματισμένος» αρνητικά σε σχέση με τους Αλβανούς, ενώ μόλις στο 5% έπαιρνε θετική στάση.
Τις καθημερινές, σχεδόν τα μισά από τα άρθρα που «αλιεύτηκαν» αφορούσαν θέματα πολιτικής (σ.σ. αυτό σχετίζεται με το γεγονός ότι τη συγκεκριμένη περίοδο «έτρεχαν» οι εξελίξεις στα Σκόπια και το Κόσοβο), το 18% εντάσσονταν στο αστυνομικό ρεπορτάζ, ενώ ένα 14% στο πολιτιστικό. Τα Σαββατοκύριακα το σκηνικό διαφοροποιείται ελαφρώς με τα άρθρα για πολιτική να φθάνουν το 60% και να υποχωρούν οι άλλες κατηγορίες. Συνολικά, πάντως, το 1/4 των άρθρων που δημοσιεύθηκαν στις εφημερίδες το συγκεκριμένο διάστημα και ανέφεραν τη λέξη «Αλβανός» ή «Αλβανοί» σχετίζονταν με θέματα εγκληματικότητας. Από αυτά, το 75% τα Σαββατοκύριακα και πάνω από το 50% τις καθημερινές είχαν αρνητικά φορτισμένο τίτλο.
Αντιστοίχως, εξετάστηκαν 60 κεντρικά δελτία ειδήσεων των καναλιών NET, MEGA, ANTENNA και STAR. Οι ερευνητές εντόπισαν μόλις 42 ρεπορτάζ με αναφορά σε Αλβανούς (με το μεγαλύτερο ποσοστό, 36%, στη δημόσια τηλεόραση και το χαμηλότερο, 7%, στο STAR). Σχεδόν τα μισά 43% είχαν πολιτική χροιά, ενώ το 38% αφορούσαν θέματα εγκληματικότητας. Η μερίδα του λέοντος όσον αφορά τα αστυνομικά ρεπορτάζ για Αλβανούς ανήκει στον ANTENNA (21%), ακολουθεί το MEGA (12%), η ΝΕΤ (5%), ενώ η συγκεκριμένη κατηγορία απουσιάζει παντελώς από το STAR. Συνολικά, μόνο στο 2,5% των περιπτώσεων τα ρεπορτάζ είναι θετικά διακείμενα στους Αλβανούς. Αντίθετα, το 12% των θεμάτων, παρουσιάζονταν με αρνητικό τρόπο.
Θετικά και αρνητικά
Με τη βοήθεια των αλγορίθμων της εταιρίας i-sieve, ανάλογη ανάλυση έγινε και στα post των ελληνόφωνων μπλογκς της περιόδου Μάρτιος 2007-Μάρτιος 2008. Προέκυψαν μερικές εκατοντάδες αναρτήσεις, από τις οποίες το 32% αφορούσε πολιτική και το 25% πολιτισμό, ενώ μόλις το 8% ασχολούνταν με την εγκληματικότητα. Από τα post που ασχολούνταν με τους Αλβανούς σε πολιτικό πλαίσιο, το 40% είχαν αρνητική χροιά, το 35% ήταν ουδέτερα και το 25% θετικά. Από εκείνα που αναφέρονταν σε θέματα εγκληματικότητας, τα αρνητικά, θετικά και ουδέτερα post ήταν μοιρασμένα. Από το σύνολο των αναφορών στα μπλογκς, πάντως, το 27% ήταν μάλλον ευνοϊκά για τους Αλβανούς.
Τα συμπεράσματα που εξάγονται από την έρευνα είναι πολλά. Σύμφωνα με τους ερευνητές, μολονότι τα ελληνικά media -και ιδίως η TV- απεικονίζουν συχνά τους Αλβανούς σε αρνητικό πλαίσιο, οι θετικές αναφορές φαίνεται να κερδίζουν έδαφος. Την «πρόοδο» αυτή ωστόσο υπονομεύει το γεγονός ότι τα «παραδοσιακά» μέσα φιλοξενούν αναλογικά ελάχιστα θέματα που αφορούν την αλβανική κοινότητα. Και, ως γνωστόν, δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από την... αδιαφορία.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_27/09/2008_286423