Πέμπτη 10 Ιουνίου 2010

Η Τσούμπα


Σε άρθρο τοπικής εφημερίδας διαβάσαμε πρόταση αλλαγής του ονόματος της συνοικίας Τσούμπας. Ο αρθρογράφος επικεντρώνεται ιδιαίτερα στη γλωσσική καταγωγή της ονομασίας, για την οποία υποστηρίζει ότι είναι αρβανίτικης ετυμολογίας. Διευκρινίζει δε ότι στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε μετά από έρευνα που διενήργησε σε λεξικά καθώς και ανάμεσα σε ηλικιωμένους κατοίκους της περιοχής. Και εφόσον η λέξη «τσούμπα» δεν είναι ελληνική, προτείνει η συνοικία να μετονομασθεί σε «λόφος», διότι στα αρβανίτικα η λέξη «τσούμπα» σημαίνει λόφος.
Δεν θα διαφωνήσω με τη σημασία του ονόματος της ιστορικής συνοικίας. Όντως τσούμπα θα πει λόφος, ύψωμα . Ως φιλόλογος όμως θυμίζω ότι η ελληνική γλώσσα είναι η μήτρα όλων των ομιλουμένων γλωσσών τουλάχιστον της Ευρώπης. Η λέξη «τσούμπα» λοιπόν είναι ελληνική. Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν τύμβος, που σημαίνει ύψωμα, λόφος, τεχνητός λόφος. Ας θυμηθούμε τον τύμβο του Μαραθώνα. Η λέξη αυτή πέρασε στη λατινική, όταν το ελληνικό αλφάβητο και η ελληνική γλώσσα έφτασε και διαδόθηκε στην Ιταλική χερσόνησο μαζί με τους Έλληνες της Κύμης και της Μικράς Ασίας γύρω στον 9ομε 8ο αι. π.Χ. Επεκράτησε λοιπόν σε όλη την Ιταλική χερσόνησο και διαμορφώθηκε ως tumba, (προφέρεται τούμπα), με την ίδια σημασία. Τέλος μετά από ένα περιπετειώδες ταξίδι με τις εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου ανά τον κόσμο, επέστρεψε σαν τον Οδυσσέα στην κοιτίδα της και παρέμεινε ως Τσούμπα παράλληλα με τη λέξη τύμβος, για να δηλώνει τις ίδιες έννοιες. Η αλλαγή της προφοράς δεν πρέπει να μας ξενίζει, διότι η ελληνική γλώσσα μιλήθηκε από ανθρώπους, που δεν ήσαν Έλληνες, που αγνοούσαν την ελληνική και τη λατινική προφορά. Είναι λοιπόν πολύ λογικό η λέξη τούμπα να προφέρθηκε και να καθιερώθηκε και ως τσούμπα. Το νόημα πάντως δεν αλλάζει, ούτε οι ρίζες κόβονται.
Δεν συντρέχει, νομίζω, κανένας λόγος ανησυχίας σχετικά με την ελληνικότητα της ονομασίας της ιστορικής Τσούμπας των Αγίων Αναργύρων. Με το ίδιο σκεπτικό και το όνομα της Ανάκασας μπορεί να θεωρηθεί ως μη ελληνικό. Όμως και η λέξη αυτή είναι ελληνική, γιατί συνδέεται με τα επιρρήματα άνω και εκάς, που σημαίνουν αντίστοιχα ψηλά και μακριά. Άρα τα ανάκασα ή ανάκασσα είναι η μακρινή ανωφέρεια. Έτσι έβλεπαν την περιοχή, όσοι έρχονταν από μακριά κατά μήκος του Κηφισού στους Αγίους και δεν τους έκρυβαν τη θέα πολυκατοικίες. Δεν πρέπει λοιπόν αστόχαστα να εξοβελίζουμε από το σημερινό λεξιλόγιο λέξεις-αντιδάνεια, με ελληνική καταγωγή, επειδή δεν αναγνωρίζουμε τις ελληνικές τους καταβολές.
Ως γέννημα και θρέμμα των Αγίων Αναργύρων και ιδιαίτερα της Τσούμπας τόσο εγώ όσο και οι «τσουμπιώτες» φίλοι και συγγενείς είναι αδύνατον να ξεχάσουμε ότι αυτή η συνοικία με το ίδιο όνομα είναι συνδεδεμένη με τα βιώματα και τη ζωή μας, ότι αποτελεί σημαντικό κομμάτι της τοπικής αλλά και της προσωπικής μας ιστορίας. Στην Τσούμπα γεννηθήκαμε, μεγαλώσαμε, μάθαμε γράμματα, δημιουργήσαμε φίλους, νιώσαμε τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα. Στη συνοικία αυτή ζουν ακόμη οι γονείς μας και όλοι αυτοί, που μαζί την είδαμε να μεγαλώνει και να αλλάζει, και ελπίζουμε ότι θα δούμε το καλύτερο γι αυτήν. Όσοι δε «Τσουμπιώτες» ή Αγιαναργυριώτες έχουν φύγει μακριά της τη νοσταλγούν και νιώθουν δεμένοι με αυτήν την πόλη και τους ανθρώπους της, οι οποίοι, πιστέψτε με, είναι ξεχωριστοί, όπως ξεχωριστοί είναι οι όλοι οι κάτοικοι σε όλες τις γωνιές των Αγίων Αναργύρων.
Για όλους αυτούς λοιπόν τους λόγους, αλλά και για χίλιους άλλους, που θα μπορούσαμε να παραθέσουμε, δεν είναι δυνατόν να αποκαλούμε το όνομα της συνοικίας μας «άσχετο» και «κακόηχο», γιατί εμείς ποτέ δεν το νιώσαμε έτσι, ούτε άκριτα να ζητάμε μετονομασία, λησμονώντας τι πραγματικά σημαίνει ιστορία, ιστορική συνείδηση. Γιατί κανένας άνθρωπος δεν είναι μόνος του. Ο καθένας από μας είναι κρίκος μιας ιερής αλυσίδας, δημιουργός και δημιούργημα των ανθρώπων που συνέζησε και του τόπου που τον έθρεψε.
Πιστεύουμε, με όσα σύντομα καταθέσαμε, να έγινε κατανοητό ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος, που να επιβάλει την αλλαγή του ονόματος της Τσούμπας ή του ονόματος οποιασδήποτε άλλης συνοικίας των Αγίων. Αυτό που χρειάζεται η πόλη μας είναι η αγάπη, ο σεβασμός και το αμέριστο ενδιαφέρον μας, για να την κάνουμε κάθε φορά και καλύτερη .
Με εκτίμηση
Χρύσα Χρονοπούλου-Πανταζή
Δημοτική Σύμβουλος
ΥΓ. Όταν διαβάσαμε την πρόταση μετονομασίας στο φύλλο 24 του μηνός Δεκεμβρίου 2009 σπεύσαμε, ως οφείλαμε να εξηγήσουμε στον υπογράφοντα το άρθρο και εκδότη της τοπικής εφημερίδας «Ενεργός πολίτης» τους λόγος, που ήδη αναπτύξαμε, για τους οποίους δεν συνέτρεχε η ανάγκη αλλαγής της ονομασίας της συνοικίας μας. Με μεγάλη μας δε έκπληξη διαβάσαμε στο επόμενοι φύλλο δημοσιευμένη την απάντηση του εκδότη στην επιστολή μας, χωρίς το κείμενο της επιστολής μας. Κρίνουμε αντιδεοντολογική και αντιδημοκρατική την ως άνω ενέργεια. Από τη μια επειδή δεν είναι δυνατόν να δίδεται απάντηση σε επιστολή το περιεχόμενο της οποίας δεν ανακοινώθηκε, ώστε να γνωρίζει ο κάθε ένας τι γράφτηκε και πώς. Από την άλλη δεν είναι δημοκρατικό να ακούγεται μόνο η μία άποψη. Το γεγονός σηματοδοτεί τουλάχιστον κατά την κρίση μας περιφρόνηση προς τις διαφορετικές απόψεις.