ΚΥΡΙΛΛΟΣ: Η ΛΑΜΠΕΡΗ ΕΝΘΡΟΝΙΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ
Το δυνατό χαρτί του Πούτιν
«ΟΠΟΥ ΡΩΣΟΣ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑ» ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ
Η ενθρόνιση του 16ου Προκαθημένου της Εκκλησίας της Μόσχας σε πολλούς θύμισε την αίγλη και τη δύναμη που απέπνεε η τσαρική Ρωσία. Ύμνοι που είχαν να ακουστούν από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου, ο επιβλητικός Ναός του Σωτήρος, τα λαμπερά άμφια και η παρουσία των κ.κ. Ντμίτρι Μεντβέντεφ και Βλαντίμιρ Πούτιν περιέβαλλαν το νέο μήνυμα που αποστέλλει η Εκκλησία της Ρωσίας με αφορμή την εκλογή του νέου Πατριάρχη της.
Ο Ρώσος πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ ασπάζεται ευλαβικά το χέρι του νέου Πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσιών κ. Κυρίλλου.
Η εκλογή και η ενθρόνιση του Πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσιών κ. Κυρίλλου έδειξε ξεκάθαρα την ισχύ και το κύρος της πολυπληθέστερης Ορθόδοξης Εκκλησίας. Έπειτα από 18 χρόνια Πατριαρχίας του Εσθονού την καταγωγή Αλεξίου Β’, το τιμόνι του σκάφους της Εκκλησίας ανέλαβε ένας γνήσιος Ρώσος, ένας άνθρωπος που γεννήθηκε στο Λένινγκραντ (την Αγία Πετρούπολη) αμέσως μετά τη μεγάλη νίκη των Σοβιετικών επί των δυνάμεων του Χίτλερ. Υπερήφανος και ευθυτενής, ο κ. Κύριλλος έχει ήδη αρχίσει να αντιμετωπίζεται με προβληματισμό και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και με καχυποψία από τους Προκαθημένους των ελληνόφωνων Εκκλησιών.
Γνώστης των προβλημάτων του Πατριαρχείου Ρωσίας, ο κ. Κύριλλος κατηγορήθηκε πολλές φορές για φιλοοικουμενισμό, γι’ αυτό και κατά τη διάρκεια της σκληρής προεκλογικής μάχης που έδωσε προσπάθησε να δώσει απαντήσεις ενώ έδειξε να στρέφεται προς το εσωτερικό και να παίρνει αποστάσεις από τις σχέσεις του με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, στηλιτεύοντας παράλληλα το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τις αποφάσεις του για καίρια ζητήματα όπως η ανεξαρτητοποίηση της Εσθονίας ή οι κινήσεις απογαλακτισμού της Ουκρανίας από την Εκκλησία της Μόσχας.
Σήμερα, τόσο ο Πάπας Βενέδικτος ο ΙΣτ’ όσο και οι Προκαθήμενοι της Ορθοδόξου Εκκλησίας αναμένουν τις κινήσεις του για να δουν ποια είναι η πραγματική πολιτική που επιθυμεί να εφαρμόσει ο Πατριάρχης Μόσχας.
Ο πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Εκκλησιαστικών Σχέσεων, δηλαδή του «υπουργείου Εξωτερικών» του Πατριαρχείου Ρωσίας, κ. Κύριλλος, εκτιμάται ότι θα ενισχύσει τις απευθείας συνομιλίες που είχε με την Αγία Έδρα, ανεξάρτητα από τον διάλογο που γίνεται μεταξύ της Ορθοδόξου και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ακόμη, πολλοί εκτιμούν ότι επί των ημερών του θα πραγματοποιηθεί μία συνάντηση του Πάπα της Ρώμης και του Πατριάρχη Ρωσίας είτε επί ρωμαϊκού είτε επί ρωσικού εδάφους. Γεγονός που θα ισχυροποιήσει πολύ περισσότερο το Πατριαρχείο Ρωσίας έναντι των υπολοίπων Ορθοδόξων, αφού ο επίσημος και θεσμοθετημένος διάλογος μεταξύ των δύο Εκκλησιών θα αποδυναμωθεί για ένα μεγάλο διάστημα. Ο εκφραστής, όπως χαρακτηρίζεται ο κ. Κύριλλος, του δόγματος «όπου Ρώσος και Ρωσική Εκκλησία», ορισμένοι εκτιμούν ότι θα επιδιώξει πάση θυσία τη δημιουργία ναών ακόμη και σε χώρες όπου υπάρχουν Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, όπως στην Κωνσταντινούπολη, έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η στην Εκκλησία της Ελλάδος και στην Κύπρο. Κατά τη διάρκεια της Πατριαρχίας Αλεξίου είχαν τεθεί ανάλογα αιτήματα αλλά τότε δεν υπήρχαν πιέσεις, πλέον όμως τονίζεται ότι οι προσπάθειες θα είναι έντονες. Όπως εκτιμούν ελληνόφωνοι ιεράρχες, τρία είναι τα βασικά σημεία τριβής στις σχέσεις των Ορθοδόξων:
•Στην Ιερουσαλήμ λέγεται ότι ο κ. Κύριλλος θα επιδιώξει την ενίσχυση της παρουσίας του Πατριαρχείου Ρωσίας, καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν εγκατασταθεί τριακόσιες και πλέον χιλιάδες χριστιανοί ορθόδοξοι που προέρχονται από τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ. Πρόκειται για ορθοδόξους οι οποίοι είχαν παντρευτεί με Εβραίους το θρήσκευμα και με τη μετακίνησή τους από τις δημοκρατίες της ΕΣΣΔ στο Ισραήλ ενίσχυσαν τη χριστιανική παρουσία. Μια παρουσία όμως που από πολλούς λέγεται ότι ενίσχυσε τα ρωσικά επιχειρήματα για τη δημιουργία ναών στην περιοχή, η οποία εκκλησιαστικά υπάγεται στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων.
•Η παραχώρηση αυτονομιών και αυτοκεφαλιών, που μέχρι σήμερα αποτελεί δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Και αν η παραχώρηση αυτονομίας στην Εκκλησία της Εσθονίας που δόθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο απετέλεσε το αντικείμενο έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο Πατριαρχείων, φαίνεται ότι οι αποσχιστικές κινήσεις της Ουκρανίας θα προκαλέσουν εκρήξεις μεγατόνων. Ήδη τον περασμένο Ιούλιο το ζήτημα αυτό προκάλεσε τη δημόσια αντιπαράθεση του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου με τον μακαριστό Πατριάρχη Μόσχας Αλέξιο. Και έληξε αφού δόθηκαν αμοιβαίες εξηγήσεις και οι δύο Προκαθήμενοι κράτησαν μακριά από τη συζήτηση του στενούς τους συνεργάτες, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο κ. Κύριλλος.
•Η ισχυροποίηση των θέσεων του Πατριαρχείου στους διεθνείς εκκλησιαστικούς οργανισμούς στους οποίους των αντιπροσωπειών των ορθοδόξων προεδρεύει ο εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Η εκλογή του κ. Κυρίλλου είχε την απόλυτη αποδοχή των εκλεκτόρων αφού από τους 702 αρχιερείς, κληρικούς, θεολόγους και λαϊκά στελέχη της Εκκλησίας που έλαβαν τελικά μέρος στη διαδικασία απέσπασε τις 500 και πλέον ψήφους.
Γεγονός που όπως λέγεται του δίνει την ισχύ και το κύρος για να λάβει αποφάσεις οι οποίες δεν θα δέχονται τις επικρίσεις των αντιπάλων του στο εσωτερικό ούτε και στο εξωτερικό… Η ισχυρή προσωπικότητα, η προβολή που έχει από τον διεθνή και από τον ρωσικό Τύπο και κυρίως η ρητορική του δεινότητα φαίνεται ότι τον καθιστούν αγαπητό και στους Ρώσους Ορθοδόξους, οι οποίοι επί χρόνια αντιμετωπίζουν τον προσηλυτισμό ξένων προς τις παραδόσεις τους θρησκευτικών και χριστιανικών ομάδων.
Η στήριξη του προέδρου και του πρωθυπουργού της Ρωσίας φαίνεται ότι θα είναι το μεγάλο χαρτί του κ. Κυρίλλου, όπως και ο ίδιος αποτελεί ακόμη ένα από τα ισχυρά χαρτιά της νέας Ρωσίας στη μάχη που δίνει τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό...
Γνώστης των προβλημάτων του Πατριαρχείου Ρωσίας, ο κ. Κύριλλος κατηγορήθηκε πολλές φορές για φιλοοικουμενισμό, γι’ αυτό και κατά τη διάρκεια της σκληρής προεκλογικής μάχης που έδωσε προσπάθησε να δώσει απαντήσεις ενώ έδειξε να στρέφεται προς το εσωτερικό και να παίρνει αποστάσεις από τις σχέσεις του με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, στηλιτεύοντας παράλληλα το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τις αποφάσεις του για καίρια ζητήματα όπως η ανεξαρτητοποίηση της Εσθονίας ή οι κινήσεις απογαλακτισμού της Ουκρανίας από την Εκκλησία της Μόσχας.
Σήμερα, τόσο ο Πάπας Βενέδικτος ο ΙΣτ’ όσο και οι Προκαθήμενοι της Ορθοδόξου Εκκλησίας αναμένουν τις κινήσεις του για να δουν ποια είναι η πραγματική πολιτική που επιθυμεί να εφαρμόσει ο Πατριάρχης Μόσχας.
Ο πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Εκκλησιαστικών Σχέσεων, δηλαδή του «υπουργείου Εξωτερικών» του Πατριαρχείου Ρωσίας, κ. Κύριλλος, εκτιμάται ότι θα ενισχύσει τις απευθείας συνομιλίες που είχε με την Αγία Έδρα, ανεξάρτητα από τον διάλογο που γίνεται μεταξύ της Ορθοδόξου και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ακόμη, πολλοί εκτιμούν ότι επί των ημερών του θα πραγματοποιηθεί μία συνάντηση του Πάπα της Ρώμης και του Πατριάρχη Ρωσίας είτε επί ρωμαϊκού είτε επί ρωσικού εδάφους. Γεγονός που θα ισχυροποιήσει πολύ περισσότερο το Πατριαρχείο Ρωσίας έναντι των υπολοίπων Ορθοδόξων, αφού ο επίσημος και θεσμοθετημένος διάλογος μεταξύ των δύο Εκκλησιών θα αποδυναμωθεί για ένα μεγάλο διάστημα. Ο εκφραστής, όπως χαρακτηρίζεται ο κ. Κύριλλος, του δόγματος «όπου Ρώσος και Ρωσική Εκκλησία», ορισμένοι εκτιμούν ότι θα επιδιώξει πάση θυσία τη δημιουργία ναών ακόμη και σε χώρες όπου υπάρχουν Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, όπως στην Κωνσταντινούπολη, έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η στην Εκκλησία της Ελλάδος και στην Κύπρο. Κατά τη διάρκεια της Πατριαρχίας Αλεξίου είχαν τεθεί ανάλογα αιτήματα αλλά τότε δεν υπήρχαν πιέσεις, πλέον όμως τονίζεται ότι οι προσπάθειες θα είναι έντονες. Όπως εκτιμούν ελληνόφωνοι ιεράρχες, τρία είναι τα βασικά σημεία τριβής στις σχέσεις των Ορθοδόξων:
•Στην Ιερουσαλήμ λέγεται ότι ο κ. Κύριλλος θα επιδιώξει την ενίσχυση της παρουσίας του Πατριαρχείου Ρωσίας, καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν εγκατασταθεί τριακόσιες και πλέον χιλιάδες χριστιανοί ορθόδοξοι που προέρχονται από τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ. Πρόκειται για ορθοδόξους οι οποίοι είχαν παντρευτεί με Εβραίους το θρήσκευμα και με τη μετακίνησή τους από τις δημοκρατίες της ΕΣΣΔ στο Ισραήλ ενίσχυσαν τη χριστιανική παρουσία. Μια παρουσία όμως που από πολλούς λέγεται ότι ενίσχυσε τα ρωσικά επιχειρήματα για τη δημιουργία ναών στην περιοχή, η οποία εκκλησιαστικά υπάγεται στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων.
•Η παραχώρηση αυτονομιών και αυτοκεφαλιών, που μέχρι σήμερα αποτελεί δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Και αν η παραχώρηση αυτονομίας στην Εκκλησία της Εσθονίας που δόθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο απετέλεσε το αντικείμενο έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο Πατριαρχείων, φαίνεται ότι οι αποσχιστικές κινήσεις της Ουκρανίας θα προκαλέσουν εκρήξεις μεγατόνων. Ήδη τον περασμένο Ιούλιο το ζήτημα αυτό προκάλεσε τη δημόσια αντιπαράθεση του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου με τον μακαριστό Πατριάρχη Μόσχας Αλέξιο. Και έληξε αφού δόθηκαν αμοιβαίες εξηγήσεις και οι δύο Προκαθήμενοι κράτησαν μακριά από τη συζήτηση του στενούς τους συνεργάτες, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο κ. Κύριλλος.
•Η ισχυροποίηση των θέσεων του Πατριαρχείου στους διεθνείς εκκλησιαστικούς οργανισμούς στους οποίους των αντιπροσωπειών των ορθοδόξων προεδρεύει ο εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Η εκλογή του κ. Κυρίλλου είχε την απόλυτη αποδοχή των εκλεκτόρων αφού από τους 702 αρχιερείς, κληρικούς, θεολόγους και λαϊκά στελέχη της Εκκλησίας που έλαβαν τελικά μέρος στη διαδικασία απέσπασε τις 500 και πλέον ψήφους.
Γεγονός που όπως λέγεται του δίνει την ισχύ και το κύρος για να λάβει αποφάσεις οι οποίες δεν θα δέχονται τις επικρίσεις των αντιπάλων του στο εσωτερικό ούτε και στο εξωτερικό… Η ισχυρή προσωπικότητα, η προβολή που έχει από τον διεθνή και από τον ρωσικό Τύπο και κυρίως η ρητορική του δεινότητα φαίνεται ότι τον καθιστούν αγαπητό και στους Ρώσους Ορθοδόξους, οι οποίοι επί χρόνια αντιμετωπίζουν τον προσηλυτισμό ξένων προς τις παραδόσεις τους θρησκευτικών και χριστιανικών ομάδων.
Η στήριξη του προέδρου και του πρωθυπουργού της Ρωσίας φαίνεται ότι θα είναι το μεγάλο χαρτί του κ. Κυρίλλου, όπως και ο ίδιος αποτελεί ακόμη ένα από τα ισχυρά χαρτιά της νέας Ρωσίας στη μάχη που δίνει τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό...