Είναι καλό να θυμόμαστε...καί να αντιλαμβανόμαστε φυσικά.
Ο Σερβοβόσνιος πολέμαρχος Ράντοβαν Κάρατζιτς, που δικάζεται αυτές τις μέρες στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης κατηγορούμενος για εγκλήματα πολέμου, κατείχε πάντοτε μια ξεχωριστή θέση στις καρδιές - τόσο των Ελλήνων αξιωματούχων, όσο και των απλών ανθρώπων. Αποκορύφωμα αυτής της λατρείας, υπήρξε η ανοιχτή μαζική συγκέντρωση που οργανώθηκε στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας προς τιμήν του Κάρατζιτς τον Ιούνιο του 1993. Ο Σέρβος είχε έρθει στην Ελλάδα, μετά από πρόσκληση του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ και η εκδήλωση είχε οργανωθεί από την Εκκλησία της Ελλάδας με συνδιοργανωτές τη ΓΣΕΕ, την ΠΑΣΕΓΕΣ, την ΑΔΕΔΥ και άλλους σχετικούς φορείς.
Ο Κάρατζιτς συναντά τον Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ«Η σερβική και η ελληνική Εκκλησία είναι βαθύτατα πατριωτικές», δήλωσε ο Κάρατζιτς στον Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ όταν αντάμωσαν στο Στάδιο. Ο τελευταίος με τη σειρά του, απάντησε ότι ο ελληνικός λαός παρακολουθεί τον αγώνα των Σέρβων με μεγάλο ενδιαφέρον και βρίσκεται στο πλευρό του. «Η Εκκλησία της Ελλάδας δεν μπορεί παρά να είναι και αυτή μαζί με τον ελληνικό λαό στο πλευρό του και να συμπαρίσταται με όλες της τις δυνάμεις στον αγώνα αυτό». Ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ ήταν τόσο εκστασιασμένος που συναντούσε τον Κάρατζιτς, ώστε όταν σε κάποια φάση της συνάντησης ο Κάρατζιτς προσπάθησε να του φιλήσει το χέρι, εκείνος τον απώθησε μαλακά λέγοντας: «Εγώ πρέπει να σου φιλήσω τα πόδια.»(!)
Πέρα από την ελληνική Εκκλησία που πρωτοστατούσε στον εορτασμό προς τιμήν του Κάρατζιτς, παρόντες ήταν επίσης εκπρόσωποι όλου του πολιτικού φάσματος, όπως ο (μετέπειτα ηγέτης της ΝΔ) Κώστας Καραμανλής, ο Άκης Τσοχατζόπουλος, ο Ορέστης Κολοζώφ, ο Μίμης Ανδρουλάκης και, φυσικά, οι ηγεσίες των συνδικαλιστικών φορέων, που τον είχαν καλέσει στην εκδήλωση. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι όταν γινόταν η εκδήλωση, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (στο οποίο ανήκει η Νέα Δημοκρατία), ζήτησε να πληροφορηθεί από τη Μαριέττα Γιαννάκου (που ήταν υπεύθυνη του τομέα διεθνών σχέσεων της ΝΔ) αν κανένα στέλεχος του κόμματος είχε παρευρεθεί στην εκδήλωση υπέρ του Κάρατζιτς. Η κ. Γιαννάκου απάντησε αρνητικά, αποκρύπτοντας με αυτό τον τρόπο την παρουσία του κ. Καραμανλή.
Ο Κώστας Καραμανλής στην εκδήλωση, κοντά σε βουλευτές άλλων κομμάτωνΤη στιγμή που ο Σερβοβόσνιος πολέμαρχος κάνει την είσοδό του στο Στάδιο, η ιαχή «Έλληνες και Σέρβοι στα βήματα του Ρήγα» συγκλόνισε την ατμόσφαιρα. Ανταποκρινόμενος με τη σειρά του στις ιαχές του πλήθους, ο Κάρατζιτς πλησίασε το μικρόφωνο και βροντοφώνησε: «Όλοι μας λένε να καταθέσουμε τα όπλα γιατί είμαστε μόνοι. Εμείς λέμε: Όχι, δεν είμαστε μόνοι. Έχουμε μαζί μας το Θεό και τους Έλληνες.»(!)
Ανεβαίνοντας στο βήμα μετά το Σέρβο ηγέτη, ο εκπρόσωπος της ελληνικής Εκκλησίας απάντησε: «Η Ελλάδα βρίσκεται κοντά στους ορθόδοξους αδελφούς μας που δοκιμάζονται και ατιμάζονται. Έχουμε ιερό καθήκον να βοηθήσουμε τους Σέρβους να βγουν απ' αυτή τη δοκιμασία.»
Ο Ράντοβαν Κάρατζιτς με τον Άκη ΤσοχατζόπουλοΟι τιμές που επεφύλαξε η Ελλάδα στον Κάρατζιτς δεν εξαντλήθηκαν σε αυτή την εκδήλωση. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους, ο Δήμος Ζακύνθου αποφάσισε να ανακηρύξει το Σέρβο ηγέτη επίσημο δημότη του, στα πλαίσια των εορτασμών για τον προστάτη της νήσου, Άγιο Διονύσιο. Επίσης, η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα στον κόσμο, όπου είχαν μεταφρασθεί και εκδοθεί τα ποιήματα του Κάρατζιτς. Όμως, η Ελλάδα δεν τιμούσε τον Κάρατζιτς μόνο ως πολεμιστή, διανοούμενο και ποιητή – αλλά και ως διαπρεπή επιστήμονα. Έτσι, το Μάρτιο του 1994 το «Ινστιτούτο Ομαδικής Ανάλυσης Αθηνών» ανακήρυξε τον Κάρατζιτς επίτιμο μέλος της. Όπως εξήγησε ο πρόεδρος του Ινστιτούτου, ψυχίατρος Γιάννης Τσέγκος: «Έπρεπε να υπάρξει μια έμπρακτη αντίδραση στην απαράδεκτη εμπλοκή ενός ιατρικού κλάδου στον προπαγανδιστικό μηχανισμό του πολέμου στη Βοσνία.»
Από το «Μεριντιέν», όπου έμενε ο Σερβοβόσνιος ηγέτης κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Ελλάδα, παρήλασαν πολλοί πολιτικοί και επιχειρηματίες. «Εκείνο που εντυπωσίαζε περισσότερο τον Κάρατζιτς», μας λέει ο μεταφραστής του, Άρης Μουσιώνης που ήταν παρών στις συναντήσεις «ήταν η άγνοια των Ελλήνων πολιτικών για τη Γιουγκοσλαβία. Η πιο τραγική εμπειρία ήταν η συνάντησή του με την Αλέκα Παπαρήγα, που δε φαινόταν να γνωρίζει για ποιο λόγο είχε έρθει. Ο ίδιος ο Κάρατζιτς ήταν τρομερά αμήχανος και δεν ήξερε τι να πει, είχε κοκκινίσει, ντρεπόταν. Και η κ. Παπαρήγα επέμενε να τον αποκαλεί “σύντροφο” και να τον θεωρεί κομμουνιστή - κάτι που τον έφερνε σε εξαιρετικά αμήχανη θέση.»
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν και η συνάντησή του με τον Έλληνα επιχειρηματία, Θόδωρο Βαρδινογιάννη: «Ο κ. Βαρδινογιάννης», μας λέει ο Μουσιώνης, «του είχε μάλιστα διαθέσει τη Μερσεντές με την οποία κυκλοφορούσε στην Αθήνα. Θυμάμαι ότι o Θόδωρος Βαρδινογιάννης του είπε: “Πρόεδρε δεν θα είχα αντίρρηση να σου χάριζα όλα τα πλοία μου, αν είχα για αντάλλαγμα ένα μικρό μέρος της δόξας σου!"»
Ο Ράντοβαν Κάρατζιτς με τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Άρη ΜουσιώνηΝα σημειωθεί ότι δεν ήταν μόνη η κ. Παπαρήγα, που έκανε το λάθος να θεωρεί τον Κάρατζιτς αριστερό αντάρτη και όχι δεξιό εθνικιστή, όπως ήταν στην πραγματικότητα. Το ίδιο ακριβώς λάθος έκανε και ο Ανδρέας Παπανδρέου, που στις συναντήσεις τους αποκαλούσε τον Κάρατζιτς “σύντροφο” προς μεγάλη αμηχανία του τελευταίου. Φυσικά, και ο Ανδρέας Παπανδρέου, από την πρώτη στιγμή που γνώρισε το Σέρβο, έγινε θαυμαστής του. Όταν συναντήθηκαν στις 13 Ιουνίου στο Καστρί δήλωσε: «Είναι μεγάλη μου χαρά και τιμή που φιλοξενώ τον αρχηγό των Σέρβων κ. Κάρατζιτς στο σπίτι μου. Πρέπει να τονίσω ότι είμαι σε θέση να γνωρίζω τις τεράστιες προσπάθειες που καταβάλλει ο κ. Κάρατζιτς για την ειρήνευση στη Βοσνία. Παρά τις επιθέσεις του Τύπου, μεγάλης μερίδας του Διεθνούς Τύπου, ο αγωνιστής της ειρήνης είναι ο κ. Κάρατζιτς.»
Η μόνη αντίδραση στα πανηγύρια για τον Κάρατζιτς προήλθε από την ΟΑΚΚΕ, μια μικρή μαοϊκή οργάνωση. Όμως, οι αρχές αντέδρασαν άμεσα: Τέσσερα μέλη της οργάνωσης συνελήφθησαν από την αστυνομία στην Αθήνα, επειδή κολλούσαν αφίσες που έγραφαν: «Έξω ο χασάπης Κάρατζιτς από την Ελλάδα».
Ο Κάρατζιτς στην Ελλάδα | Άρθρα | NewsTime-Προσωρινά αποθηκευμένη