Η ΙΙΙ Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία (Ρίμινι)

 

Οι Αθάνατοι του Ρίμινι. Η ΙΙΙ Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία και η συμβολή της στο Συμμαχικό Αγώνα

του Δημήτρη Μαρκάκη

- Η Πόλη Ρίμινι (Κεντρική Ιταλία) ελευθερώθηκε και παραδόθηκε στον ελληνικό στρατό (1944).

- 116 Έλληνες άφησαν την τελευταία πνοή στο Ρίμινι για να ελευθερώσουν τους, προ μηνών, κατακτητές τους.

- Φανταστείτε να είσαι 18χρονο παλικάρι και να θριαμβεύεις στα βουνά της Αλβανίας κατά των Ιταλών και τέσσερα χρόνια αργότερα, βοηθώντας του Ιταλούς να διώξουν τους Γερμανούς, να πέφτεις νεκρός στο Ρίμινι (για όσους επισκέπτονται  την Ιταλία με το αυτοκίνητο, στο ύψος του Ρίμινι, βόρεια της Αγκόνα,  είναι το ελληνικό νεκροταφείο των ηρώων του 1944. Το νεκροταφείο είναι ορατό και από τον αυτοκινητόδρομο και ένας νοητός χαιρετισμός είναι αρκετός για να βρουν ανάπαυση και τούτοι οι νεκροί).

Τα ιστορικά γεγονότα
Όταν ακούμε κάτι σχετικό με το Β’  Παγκόσμιο πόλεμο και τη συμβολή της χώρας μας σε αυτόν όλοι έχουμε στο νου μας το Έπος του ’40 και τα οχυρά του Ρούπελ.  Η συμβολή, όμως, της Ελλάδας σε αυτόν δεν περιορίζεται, μόνο, στα παραπάνω αλλά συνεχίστηκε και μετά τη κατάληψή της στα πεδία των μαχών της Μέσης Ανατολής, της Ιταλίας  ακόμα και της Νορμανδίας.  Μία από αυτές τις μάχες είναι και η μάχη του Ρίμινι που διεξήχθη το Σεπτέμβριο του 1944 και συμμετείχε, από ελληνικής πλευράς, η ΙΙΙ Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά. Μετά τη κατάληψη της χώρας το Μάιο του 1941 από τα γερμανικά στρατεύματα η ελληνική κυβέρνηση κατέφυγε στη Μέση Ανατολή ακολουθούμενη από αξιωματικούς και εθελοντές οι οποίοι επιθυμούσαν να συνεχίσουν τον αγώνα και εκτός Ελλάδας. Μία τέτοια περίπτωση είναι, λοιπόν, και της ΙΙΙ Ορεινής Ταξιαρχίας η οποία συγκροτήθηκε την 1η Ιουλίου 1944 στο Λίβανο.  Διοικητής της ορίστηκε ο Συνταγματάρχης Θεόδωρος Τσακαλώτος.  Η ταξιαρχία είχε δύναμη 3.337 ανδρών (205 Αξιωματικοί και 89 Ανθυπασπιστές).  Στις 11 Αυγούστου φθάνει στην Ιταλία η ταξιαρχία και στις 9 Σεπτεμβρίου παίρνει μέρος στις πρώτες επιχειρήσεις ως εφεδρεία της V Καναδικής Μεραρχίας.  Τη νύχτα της 14ης προς 15ης Σεπτεμβρίου και ώρα 2.00 αρχίζει η γενική επίθεση της ΙΙΙ Ορεινής Ταξιαρχίας σηματοδοτώντας έτσι την έναρξη της μάχης του Ρίμινι (η οποία από πολλούς στρατηγούς της εποχής χαρακτηρίστηκε ως το Ελ Αλαμέιν της Ιταλίας).  Μερικές μέρες αργότερα το πρωί της 21 Σεπτεμβρίου τμήμα της ταξιαρχίας έφθασε επί του ποταμού Αούζα εξουδετερώνοντας τις τοπικές νησίδες αντίστασης των Γερμανών.  Με τη Γερμανική αντίσταση εξουδετερωμένη ένα άλλο τμήμα της ταξιαρχίας κατέλαβε το δυτικό τμήμα της πόλης.

Στις 7.45 της ίδιας ημέρας ο Δήμαρχος του Ρίμινι παρέδωσε τη πόλη στη ΙΙΙ Ορεινή Ταξιαρχία με επίσημο πρωτόκολλο που συντάχθηκε στην Ελληνική, Ιταλική και Αγγλική γλώσσα.  Το πρωτόκολλο ανέφερε τα εξής:

«Εν Σά­ντα Μα­ρί­α σή­με­ρον την 21η του μη­νός Σε­πτεμ­βρί­ου, η­μέ­ρα της ε­βδο­μά­δος Πέ­μπτη του 1944 και ώ­ραν 07.30, η κά­τω­θι υ­πο­γεγραμ­μέ­νη ε­πι­τρο­πή α­πο­τε­λού­με­νη εκ των Μπορ­τό­νι Γκο­μπέ­ριο ως Προ­έ­δρου, Μπορ­τό­νι Ρο­μί­λο και Ντελ Πρά­το Μπά­ντζιο ως με­λών, α­πά­ντων με­λών του α­ντιφα­σι­στι­κού κόμ­μα­τος α­πε­λευ­θέ­ρω­σης της Πό­λε­ως, πα­ρου­σια­σθέ­ντες εις τας προ­πο­ρευο­μέ­νας Ελ­λη­νι­κάς δυ­νά­μεις, ή­τοι εις τον Διοι­κη­τήν 2ου Λό­χου/ 3ου Τάγ­μα­τος της 3ης Ελ­λη­νι­κής Ο­ρει­νής Τα­ξιαρ­χί­ας, Λο­χα­γόν Α­πο­στο­λά­κη Μι­χα­ήλ πα­ραδί­δο­μεν την πό­λιν του Ρί­μι­νι ά­νευ ό­ρων εις τας Ελ­λη­νι­κάς Δυ­νά­μεις. Στις Ελλη­νι­κές Δυ­νά­μεις ε­πα­φί­ε­ται εν λευ­κώ η τή­ρη­σης της τά­ξε­ως και η προ­στα­σί­α του πλη­θυ­σμού».  Έτσι, από τις 9.00 το πρωί της 21ης Σεπτεμβρίου 1944 η Ελληνική σημαία κυμάτιζε στο Δημαρχείο και ολόκληρη η πόλη βρισκόταν σε Ελληνικά χέρια.  Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 18.00 της ίδιας ημέρας έγινε επίσημη τελετή στην οποία αποδόθηκαν τιμές στη σημαία του 2ο τάγματος της ταξιαρχίας το οποίο εισήλθε πρώτο στη πόλη.

Η προσφορά όμως της ΙΙΙ Ορεινής Ταξιαρχίας δε σταμάτησε εκεί, στις 27 Σεπτεμβρίου 1944 το 1ο τάγμα της ταξιαρχίας επιτέθηκε στους Γερμανούς αναγκάζοντας τους να υποχωρήσουν και πέρασε τον ιστορικό ποταμό Ρουβικώνα και προήλασε 8 χιλιόμετρα βόρεια καταλαμβάνοντας τη πόλη Μπελάρια στο τέλος της ίδιας ημέρας, πρέπει να αναφέρουμε ότι το πέρασμα του Ρουβικώνα ήταν καθοριστικής σημασίας για τη νίκη των Συμμάχων στο μέτωπο της Ιταλίας.
Όμως αυτές οι 44 ένδοξες μέρες προέλασης στο Ιταλικό έδαφος είχαν ως αντίτιμο τη θυσία 146 ανθρώπων και το τραυματισμό 310.  Οι 116 από τους νεκρούς της ταξιαρχίας ενταφιάστηκαν στο ελληνικό στρατιωτικό νεκροταφείο που κατασκευάστηκε στη περιοχή του Ριτσιόνε του Ρίμινι.  Στις 19 Οκτωβρίου 1944 πραγματοποιήθηκε ειδική τελετή παρουσία του Συνταγματάρχη Θ.Τσακαλώτου για να τιμηθούν οι νεκροί της ταξιαρχίας από το λόγο του Θ.Τσακαλώτου παραθέτω ένα αποσπάσμα:

«Ορ­κι­ζό­με­θα ό­τι η αυ­το­θυ­σί­α σας θα εί­ναι πα­ρά­δειγ­μα για τον μέλ­λο­ντα α­γώ­να. Α­θά­να­τοι νε­κροί σε λί­γο σας α­φή­νο­μεν. Σας α­φήνο­μεν, μα δεν θα εί­σθε μα­κριά μας. Σας υ­πο­σχό­με­θα, ό­τι θα εί­σθε πά­ντα στη μνή­μη μας, θα α­πο­τε­λεί­τε το πα­ρά­δειγ­μα των Δι­μοι­ριών σας, των Λό­χων σας, της Τα­ξιαρ­χί­ας σας στον δρό­μο που ε­χά­ρα­ξε πρώ­τα το δι­κό σας αίμα».
Η ΙΙΙ Ορεινή Ταξιαρχία επέστρεψε στην Ελλάδα την 7η Νοεμβρίου 1944 δίνοντας τέλος στις «περιπέτειες» της.  Έκτοτε η ταξιαρχία μετονομάστηκε σε ΙΙΙ Ταξιαρχία «Ρίμινι» και κάθε χρόνο στις 23 Σεπτεμβρίου τελείτε μνημόσυνο στο ελληνικό νεκροταφείο παρουσία μελών της πολιτικής και πολιτειακής της Ελλάδας και της Ιταλίας.  Κάθε φορά λοιπόν που ακούμε για τη συμμετοχή της στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο ας έχουμε στο νου μας, εκτός από το έπος του 40 και τα οχυρά του Ρούπελ, τους αγώνες και τις θυσίες της ΙΙΙ ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας η οποία εκπροσώπησε στο εξωτερικό, με το καλύτερο δυνατό τρόπο, την Ελλάδα και την αδούλωτη ελληνική ψυχή.

Βιβλιογραφία
1.Ρίμινι: η εν Ιταλία πολεμική της ΙΙΙ Ορεινής Ταξιαρχίας
2.Αρχεία ΓΕΣ

Πηγή: 24 γράμματα

Οι Αθάνατοι του Ρίμινι. Η ΙΙΙ Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία και η συμβολή της στο Συμμαχικό Αγώνα

http://www.hellasontheweb.org/2010-04-05-22-32-27/2010-04-06-11-49-23/866-2010-10-27-09-52-49