Παρασκευή 7 Ιανουαρίου 2011

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΣ: ΠΕΡΙ ΙΛΛΥΡΙΩΝ, ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΠΑΝΣΛΑΒΙΣΜΟΥ

Γράφει ο φιλόλογος-γλωσσολόγος Μάριος Δημόπουλος

Ο διαπρεπής κληρικός και λόγιος του 19ου αι. Κωνσταντίνος Οικονόμος έγραψε το 1828 ένα τρίτομο βιβλίο με τίτλο ‘’Δοκίμιον περί της πλησιεστάτης συγγενείας της Σλαβονο-Ρωσσικής γλώσσης προς την Ελληνικήν’’, το οποίο αφιερώνει προς τον αυτοκράτορα της Ρωσίας Νικόλαο Παυλίδη. Στο βιβλίο αυτό προσπαθεί να αποδείξει ότι η Ελληνική και Ρωσική γλώσσα έχουν κοινή προέλευση. Κατά τον Οικονόμο η Ρωσική γλώσσα προέρχεται από την Ελληνική και οι Σλάβοι ζούσαν κατά την προϊστορική και αρχαία περίοδο στη Βαλκανική χερσόνησο. Δεν διαφέρουν δηλαδή οι απόψεις του σε τίποτα από αυτές ορισμένων πανσλαβιστών, με μόνη διαφορά ότι ο Οικονόμος θεωρεί ότι η Ρωσική προέρχεται από την Ελληνική γλώσσα. Η άποψη ότι οι Σλάβοι ζούσαν στην αρχαιότητα στη Βαλκανική και επέστρεψαν τον Μεσαίωνα δεν έχει την παραμικρή επιστημονική αξία και προβάλλεται από ορισμένους πανσλαβιστές, για να οικειοποιηθούν ένα παρελθόν, το οποίο δεν τους ανήκει.

Μελετώντας το βιβλίο αυτό του Οικονόμου βρήκα μια αναφορά για τους Ιλλυριούς και την Αλβανική γλώσσα, που πιθανόν να ενδιαφέρει τους αναγνώστες αυτού του ιστολογίου.

Γράφει συγκεκριμένα ο Οικονόμος:.

‘’Θρακών συγγενείς ήσαν και οι αρχαίοι Ιλλυριοί, των οποίων αποίκους ονομάζει ο Ηρόδοτος τους περί τον Αδρίαν Ενετούς. Εις δε τους Ιλλυριούς ανάγονται Δαλμάται, και Δάρδανοι, και Παννόνιοι, και Παίονες (άποικοι των εκ Τροίας Τευκρών) και Σικελοί και Ιάπυγες. Και Ίστριοι δε, Θράκες και άλλα έθνη Θρακικής ή Πελασγικής αρχής. Και αυτό δε της Ιλλυρίας το όνομα έχει την αυτήν ίσως αρχήν με το Ίλιον (Τρωάδα) παρά το Ίλος, και αιολικώς Ίλυς, Ίλυρ. Καθώς πάλιν η της Ιλλυρίας διακρινομένη Υλλική χερσόνησος λέγεται μεν από του Ύλλου του Ηρακλέους, είχε δε και πόλιν Ύλλην, ή Ύλην, συνώνυμον της εν Βοιωτία Ύλης.Και ο Σκύμνος τους της Υλλικής κατοίκους ‘Υλλους ονομάζει διαρρήδην, Έλληνας εκβαρβαρωθέντας τω χρόνω’’

Ώς εδώ όλα καλά. Ξαφνικά όμως αρχίζει να ετυμολογεί ονόματα Ιλλυρικά από τη Σλαβική γλώσσα. Γράφει συγκεκριμένα:.

‘’Εις τούτων δε των Ιλλυρικών εθνών την Θρακοϊλλυρικήν γλώσσαν φαίνονται προφανώς ονόματα Σλαβονικά, και μάλιστα τα Γεωγραφικά…εις χρήσιν όντα και πριν εισβάλωσιν οι Σλάβοι εις αυτήν, αποδεικνύουσι και των αρχαίων Ιλλυριών την γλώσσαν όχι βέβαια την αυτήν, αλλ’ όμως ομόφυλον και συγγενή της Σλαβονικής’’.

Τι δουλειά βέβαια έχουν οι Ιλλυριοί με τους Σλάβους, μόνο ο Οικονόμος μπορεί να μας εξηγήσει. Στην άδολη προσπάθειά του να κερδίσει την εύνοια των Ρώσων υποστηρίζει πανσλαβιστικές απόψεις.

Στη συνέχεια ο Οικονόμος αναφέρεται στην Αλβανική γλώσσα. Γράφει:

‘’Και αυτή δε η σημερινή Αλβανική, παραφυάς τις ούσα της αρχαίας Ιλλυρικής, φαίνεται τις ημιελληνική, περιέχουσα πλέον ή το εν τρίτον Ελληνικά και μάλιστα Αιολικά ονόματα, και άλλο τρίτον, Σλαβονικά και Λατινικά και Κελτικά, και τρίτον τελευταίον, άγνωστά τινα, ίσως αρχαία Ιλλυρικά και Θρακικά, ως παρετήρησε πιθανώτατα ο σοφός Μαλτέβρουνος’’

Κατά τον Οικονόμο λοιπόν η Αλβανική είναι ημιελληνική γλώσσα. Αυτό όμως που δεν ήξερε ο Οικονόμος είναι ότι μια γλώσσα δεν προσδιορίζεται από το λεξιλόγιό της αλλά από τη δομή της. Δεν είναι λοιπόν απλώς η Αλβανική ημιελληνική, αλλά γνησίως Ελληνική, όπως οι πιο αρμόδιοι επί του θέματος Λουκάς Μπέλλος και Ιάκωβος Θωμόπουλος έχουν αποδείξει σε ειδικές μελέτες τους.