Γράφει: Νίκος Υφαντής
Ο Ισμαήλ Κεμάλ Μπέης Βλιώρα, Αλβανός πολιτικός, ιδρυτής του αλβανικού κράτους. Στις 28 Νοεμβρίου 1912, με την προτροπή και ενίσχυση της Αλβανίας, κήρυξε στην Αυλώνα την ανεξαρτησία της Αλβανίας.
Με τα έργα, τη δράση και τα άρθρα που δημοσίευε στην εφημερίδα του «Σωτηρία» και σε άλλα έντυπα της εποχής, εξεδήλωνε τα φιλελληνικά του αισθήματα και την απέραντη εκτίμησή του γενικότερα στον ελληνισμό.
Γεννήθηκε στην Αυλώνα από οικογένεια μπέηδων. Βασικές σπουδές έκαμε στη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων. Υπήρξε άριστος γνώστης της ελληνικής γλώσσας και αυτοδίδακτος της τουρκικής. ¶ντρας ευφυής, με ευρεία μόρφωση και αγάπη για την πατρίδα του. Χαρακτήρας ασταθής και ευμετάβλητος.
Μετά την αποφοίτησή του από τη Ζωσιμαία Σχολή πήγε στην Κωνσταντινούπολη και μπήκε στην διοικητική υπηρεσία, όπου έφτασε μέχρι το βαθμό του Βαλή (Διοικητής Νομού Βιλαετίου).
Στην Αλβανία, στις αρχές του αιώνα, είχε αποκτήσει μεγάλο κύρος. Δεν έκρυβε τα πατριωτικά του αισθήματα για ανεξαρτησία της πατρίδας του, αλλά, παράλληλα, και την προσήλωσή του στο σουλτανικό κράτος.
Το 1900 ορίστηκε από τον Σουλτάνο κυβερνήτης της Τριπόλεως, θέση που δεν αποδέχτηκε. Φοβούμενος αντίποινα από τη σουλτανική κυβέρνηση αυτοεξορίστηκε στην Ευρώπη. Ως εξόριστος εθνικιστής επισκέφτηκε πολλές φορές την Αθήνα και εργάστηκε για την ελληνοαλβανική προσέγγιση.
Στην εφημερίδα του «Σωτηρία» (Σελαμέν) που εκδιδόταν στις Βρυξέλλες στα ελληνικά, αλβανικά και τούρκικα, είχε τη γνώμη ότι τα συμφέροντα της πατρίδας του ταυτιζόταν με εκείνα των Ελλήνων. Εχθρό της Ελλάδος και της Αλβανίας θεωρούσε τον σλαβισμό, τον οποίο οι δύο λαοί έπρεπε να τον αντιμετωπίσουν από κοινού. Το 1907 συνήψε με τον Έλληνα πρωθυπουργό Γεώργιο Ράλλη μυστική συμφωνία, στην οποία συμφωνούσε ότι σε περίπτωση διάλυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας «η συνοριακή γραμμή μεταξύ της γεωγραφικής Αλβανίας και της Ηπείρου και ελληνικής Μακεδονίας θα ήταν αντιληπτή σαν μια γραμμή …και θα χωριζόταν από τα φυσικά σύνορα τα Ακροκεραύνια, να αντιστοιχούν με τις εθνικές φιλοδοξίες κάθε φυλής…».
Η πραγματοποίηση της μυστικής αυτής συμφωνίας δε υλοποιήθηκε. Η άνοδος στην εξουσία το 1908 των Νεοτούρκων άλλαξε τα σχέδια των Αλβανών. Η αλλαγή της εξουσίας έδωσε το σύνθημα της έκρηξης του αλβανικού εθνικού αισθήματος.
Ο Κεμάλ επισκέφτηκε διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες υπερασπιζόμενος τα συμφέροντα του αλβανικού λαού. Στις 18 Νοεμβρίου 1912 έφτασε στην Τεργέστη και στις 21 Νοεμβρίου πήγε στο Δυρράχιο. Στις 26 του ίδιου μήνα πήγε στην Αυλώνα, όπου του επιφυλάχτηκε ενθουσιώδης υποδοχή. Στις 28 Νοεμβρίου από την Αυλώνα διακήρυξε την ανεξαρτησία της Αλβανίας και σχημάτισε προσωρινή κυβέρνηση. Έγινε ο πρώτος πρωθυπουργός της πατρίδας του. Ως επικεφαλής της προσωρινής κυβέρνησης πρότεινε ως νέα πρωτεύουσα της χώρας το Ελμπασάν. Οι Μεγάλες Δυνάμεις αρνήθηκαν και δεν ανεγνώρισαν την προσωρινή κυβέρνηση του Κεμάλ.
Ο Εσσάτ Πασάς, υποστηριζόμενος από την Ιταλία και τη Σερβία, αυτοανακηρύχτηκε σωτήρας της Αλβανίας και υπερασπιστής του Ισλάμ. Σκοπός του ήταν η ανατροπή της προσωρινής κυβέρνησης του Ισμαήλ Βλιώρα.
Η κυβέρνηση του Κεμάλ απομονώθηκε. Οι Νεότουρκοι έστειλαν πράκτορες να υποκινήσουν εξέγερση των δυσαρεστημένων. Η συνωμοσία αποκαλύφτηκε. Ο Κεμάλ διέταξε την εκτέλεση ενός εκ των πρακτόρων των Νεοτούρκων. Οι Μεγάλες Δυνάμεις εξοργίστηκαν από την επίδειξη ανεξαρτησίας του Κεμάλ και τον υποχρέωσαν να αποσυρθεί. Ο Κεμάλ εγκατέλειψε την Αλβανία και πέθανε στην Περούτζια της Ιταλίας στις 26 Ιανουαρίου 1919. Πέθανε φτωχός, αν και σε διάφορες περιόδους είχε αποκτήσει πολλά χρήματα. Η αλβανική κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας τις υπηρεσίες του προς την Πατρίδα, απένειμε στην οικογένειά του σημαντική σύνταξη.
Εκείνο που έχει σημασία και αξίζει ιδιαίτερων σχολιασμών είναι η εφημερίδα «Σωτηρία» (Σελαμέν), που εξέδιδε ο Κεμάλ στις Βρυξέλλες: «Εφημερίς πολιτική εκδιδομένη δις του μηνός». Συνολικά εξέδωσε πέντε φύλλα (1901), στα οποία καταφαίνεται η βαθιά του ελληνομάθεια και ο διακαής του πόθος για αδελφική συμβίωση των δύο φίλων, γειτονικών και συγγενικών λαών.
Αγωνιούσε ο Κεμάλ να εξασφαλίσει συμμάχους για την υπόθεση της πατρίδας του: «Ημείς οι Αλβανοί και Έλληνες χρεωστούμεν να συνασπισθώμεν… και υπέρ της περιφρουρήσεως των αμοιβαίων δικαιωμάτων εν τη υπερτάτη ώρα». Τον ελληνικό λαό αποκαλεί «όμαιμον». Θα γράψει: «Απεφασίσαμεν την ελληνιστί έκδοσιν του φύλλου μας επί σκοπώ να γνωσθώσι καλλίτερον υπό του Ελληνισμού αι περί του Αλβανικού ζητήματος σκέψεις και βλέψεις μας και δοθεί αφορμή εις την δημοσίαν γνώμην του γείτονος και ομαίμονος εν ταυτώ Ελληνικού Λαού να κρίνει περί των πόθων και αξιώσεων των Αλβανών μετά περισσοτέρας ακριβείας». (Εφημερ. Σωτηρία, αριθ. 1ος, ΕΝ ΒΡΥΞΕΛΛΑΙΣ τη 15/28 7/ρίου 1901 ΣΑΒΒΑΤΟΝ).
Και στα υπόλοιπα τέσσερα φύλλα της εφημερίδας (Νοέμβριος – Δεκέμβριος 1901) αναφέρεται στο «Αλβανικό ζήτημα» και εκφράζει γενικότερες θέσεις όσον αφορά τις σχέσεις των δύο λαών. Στο δεύτερο φύλλο (Εν Βρυξέλλαις τη 21 Νοεμβρίου 1901) με άρθρο του στην πρώτη σελίδα με τίτλο «Ο ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ» εκθειάζει τον ελληνισμό, ο οποίος «κατέχον τας σπουδαιοτέρας χώρας της Ανατολής, δικαιούται ενεργώς να μεριμνά περί της τύχης της Ανατολής» και ακόμη: «Όταν λέγομεν Ελληνισμόν δεν εννοούμεν τους εν τω Ελληνικώ Κράτει ευρισκομένους Έλληνας, εννοούμεν όλους τους Έλληνας, ων ο πληθυσμός υπερβαίνει τους εν τη Ανατολή ευρισκομένους λαούς, των Τούρκων και Αράβων εξαιρουμένων. Ημείς, οι μη Έλληνες, επιθυμούμεν και από καρδίας ευχόμεθα να ίδωμεν τον Ελληνισμόν ως τον ισχυρότερον παράγοντα του μεγαλείου της Ανατολής».
Δεν κρύβει το μεγαλείο του παρελθόντος του ελληνικού έθνους: «Έθνος έχον αναμφισβήτητον μεγαλείον και δικαίωμα προσδοκίας μεγάλου μέλλοντος εν Ανατολή είναι το Ελληνικόν. Αφήνομεν κατά μέρος τας υπηρεσίας τας οποίας το μέγα τούτο έθνος έκαμεν εις όλην εν γένει την ανθρωπότητα, διαδίδον εις τα απώτερα μέρη της υφηλίου τον πολιτισμόν και την επιστήμην ως ουσίαν ευεργετικήν και δικαίως αποκτών τίτλους διά την ευγνωμοσύνην της ανθρωπότητος».
Αυτός είναι ο Ισμαήλ Κεμάλ Μπέης Βλιώρα. Στη σύντομη αυτή σκιαγραφία αναδεικνύεται ο Αλβανός πατριώτης, που αγωνίζεται για τα συμφέροντα της πατρίδας του, ο κάτοχος ελληνικής παιδείας και άριστος γνώστης της ελληνικής γλώσσας και ο λάτρης της αδελφικής συμβίωσης των δύο γειτονικών λαών.
Πηγές: 1) Μεγάλη Ελληνική Εγκλοπαίδεια (τ. 14ος).
2) Τρία άρθρα του Νίκου Θ. Υφαντή στον «Πρωινό Λόγο» Ιωαννίνων, την Πέμπτη 3 Ιανουαρίου 2008, Πέμπτη 10 Ιανουαρίου 2008 και Πέμπτη 17 Ιανουαρ. 2008.
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Z6dLjt5uTRIJ:ve2-145.mynewserver.com/pn/index.php%3Fmodule%3Dpagesetter%26func%3Dviewpub%26tid%3D13%26pid%3D6998+%CE%A3%CE%9B%CE%91%CE%92%CE%99%CE%A3%CE%9C%CE%9F%CE%A3&cd=112&hl=el&ct=clnk&gl=gr&source=www.google.gr
Ο Ισμαήλ Κεμάλ Μπέης Βλιώρα, Αλβανός πολιτικός, ιδρυτής του αλβανικού κράτους. Στις 28 Νοεμβρίου 1912, με την προτροπή και ενίσχυση της Αλβανίας, κήρυξε στην Αυλώνα την ανεξαρτησία της Αλβανίας.
Με τα έργα, τη δράση και τα άρθρα που δημοσίευε στην εφημερίδα του «Σωτηρία» και σε άλλα έντυπα της εποχής, εξεδήλωνε τα φιλελληνικά του αισθήματα και την απέραντη εκτίμησή του γενικότερα στον ελληνισμό.
Γεννήθηκε στην Αυλώνα από οικογένεια μπέηδων. Βασικές σπουδές έκαμε στη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων. Υπήρξε άριστος γνώστης της ελληνικής γλώσσας και αυτοδίδακτος της τουρκικής. ¶ντρας ευφυής, με ευρεία μόρφωση και αγάπη για την πατρίδα του. Χαρακτήρας ασταθής και ευμετάβλητος.
Μετά την αποφοίτησή του από τη Ζωσιμαία Σχολή πήγε στην Κωνσταντινούπολη και μπήκε στην διοικητική υπηρεσία, όπου έφτασε μέχρι το βαθμό του Βαλή (Διοικητής Νομού Βιλαετίου).
Στην Αλβανία, στις αρχές του αιώνα, είχε αποκτήσει μεγάλο κύρος. Δεν έκρυβε τα πατριωτικά του αισθήματα για ανεξαρτησία της πατρίδας του, αλλά, παράλληλα, και την προσήλωσή του στο σουλτανικό κράτος.
Το 1900 ορίστηκε από τον Σουλτάνο κυβερνήτης της Τριπόλεως, θέση που δεν αποδέχτηκε. Φοβούμενος αντίποινα από τη σουλτανική κυβέρνηση αυτοεξορίστηκε στην Ευρώπη. Ως εξόριστος εθνικιστής επισκέφτηκε πολλές φορές την Αθήνα και εργάστηκε για την ελληνοαλβανική προσέγγιση.
Στην εφημερίδα του «Σωτηρία» (Σελαμέν) που εκδιδόταν στις Βρυξέλλες στα ελληνικά, αλβανικά και τούρκικα, είχε τη γνώμη ότι τα συμφέροντα της πατρίδας του ταυτιζόταν με εκείνα των Ελλήνων. Εχθρό της Ελλάδος και της Αλβανίας θεωρούσε τον σλαβισμό, τον οποίο οι δύο λαοί έπρεπε να τον αντιμετωπίσουν από κοινού. Το 1907 συνήψε με τον Έλληνα πρωθυπουργό Γεώργιο Ράλλη μυστική συμφωνία, στην οποία συμφωνούσε ότι σε περίπτωση διάλυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας «η συνοριακή γραμμή μεταξύ της γεωγραφικής Αλβανίας και της Ηπείρου και ελληνικής Μακεδονίας θα ήταν αντιληπτή σαν μια γραμμή …και θα χωριζόταν από τα φυσικά σύνορα τα Ακροκεραύνια, να αντιστοιχούν με τις εθνικές φιλοδοξίες κάθε φυλής…».
Η πραγματοποίηση της μυστικής αυτής συμφωνίας δε υλοποιήθηκε. Η άνοδος στην εξουσία το 1908 των Νεοτούρκων άλλαξε τα σχέδια των Αλβανών. Η αλλαγή της εξουσίας έδωσε το σύνθημα της έκρηξης του αλβανικού εθνικού αισθήματος.
Ο Κεμάλ επισκέφτηκε διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες υπερασπιζόμενος τα συμφέροντα του αλβανικού λαού. Στις 18 Νοεμβρίου 1912 έφτασε στην Τεργέστη και στις 21 Νοεμβρίου πήγε στο Δυρράχιο. Στις 26 του ίδιου μήνα πήγε στην Αυλώνα, όπου του επιφυλάχτηκε ενθουσιώδης υποδοχή. Στις 28 Νοεμβρίου από την Αυλώνα διακήρυξε την ανεξαρτησία της Αλβανίας και σχημάτισε προσωρινή κυβέρνηση. Έγινε ο πρώτος πρωθυπουργός της πατρίδας του. Ως επικεφαλής της προσωρινής κυβέρνησης πρότεινε ως νέα πρωτεύουσα της χώρας το Ελμπασάν. Οι Μεγάλες Δυνάμεις αρνήθηκαν και δεν ανεγνώρισαν την προσωρινή κυβέρνηση του Κεμάλ.
Ο Εσσάτ Πασάς, υποστηριζόμενος από την Ιταλία και τη Σερβία, αυτοανακηρύχτηκε σωτήρας της Αλβανίας και υπερασπιστής του Ισλάμ. Σκοπός του ήταν η ανατροπή της προσωρινής κυβέρνησης του Ισμαήλ Βλιώρα.
Η κυβέρνηση του Κεμάλ απομονώθηκε. Οι Νεότουρκοι έστειλαν πράκτορες να υποκινήσουν εξέγερση των δυσαρεστημένων. Η συνωμοσία αποκαλύφτηκε. Ο Κεμάλ διέταξε την εκτέλεση ενός εκ των πρακτόρων των Νεοτούρκων. Οι Μεγάλες Δυνάμεις εξοργίστηκαν από την επίδειξη ανεξαρτησίας του Κεμάλ και τον υποχρέωσαν να αποσυρθεί. Ο Κεμάλ εγκατέλειψε την Αλβανία και πέθανε στην Περούτζια της Ιταλίας στις 26 Ιανουαρίου 1919. Πέθανε φτωχός, αν και σε διάφορες περιόδους είχε αποκτήσει πολλά χρήματα. Η αλβανική κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας τις υπηρεσίες του προς την Πατρίδα, απένειμε στην οικογένειά του σημαντική σύνταξη.
Εκείνο που έχει σημασία και αξίζει ιδιαίτερων σχολιασμών είναι η εφημερίδα «Σωτηρία» (Σελαμέν), που εξέδιδε ο Κεμάλ στις Βρυξέλλες: «Εφημερίς πολιτική εκδιδομένη δις του μηνός». Συνολικά εξέδωσε πέντε φύλλα (1901), στα οποία καταφαίνεται η βαθιά του ελληνομάθεια και ο διακαής του πόθος για αδελφική συμβίωση των δύο φίλων, γειτονικών και συγγενικών λαών.
Αγωνιούσε ο Κεμάλ να εξασφαλίσει συμμάχους για την υπόθεση της πατρίδας του: «Ημείς οι Αλβανοί και Έλληνες χρεωστούμεν να συνασπισθώμεν… και υπέρ της περιφρουρήσεως των αμοιβαίων δικαιωμάτων εν τη υπερτάτη ώρα». Τον ελληνικό λαό αποκαλεί «όμαιμον». Θα γράψει: «Απεφασίσαμεν την ελληνιστί έκδοσιν του φύλλου μας επί σκοπώ να γνωσθώσι καλλίτερον υπό του Ελληνισμού αι περί του Αλβανικού ζητήματος σκέψεις και βλέψεις μας και δοθεί αφορμή εις την δημοσίαν γνώμην του γείτονος και ομαίμονος εν ταυτώ Ελληνικού Λαού να κρίνει περί των πόθων και αξιώσεων των Αλβανών μετά περισσοτέρας ακριβείας». (Εφημερ. Σωτηρία, αριθ. 1ος, ΕΝ ΒΡΥΞΕΛΛΑΙΣ τη 15/28 7/ρίου 1901 ΣΑΒΒΑΤΟΝ).
Και στα υπόλοιπα τέσσερα φύλλα της εφημερίδας (Νοέμβριος – Δεκέμβριος 1901) αναφέρεται στο «Αλβανικό ζήτημα» και εκφράζει γενικότερες θέσεις όσον αφορά τις σχέσεις των δύο λαών. Στο δεύτερο φύλλο (Εν Βρυξέλλαις τη 21 Νοεμβρίου 1901) με άρθρο του στην πρώτη σελίδα με τίτλο «Ο ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ» εκθειάζει τον ελληνισμό, ο οποίος «κατέχον τας σπουδαιοτέρας χώρας της Ανατολής, δικαιούται ενεργώς να μεριμνά περί της τύχης της Ανατολής» και ακόμη: «Όταν λέγομεν Ελληνισμόν δεν εννοούμεν τους εν τω Ελληνικώ Κράτει ευρισκομένους Έλληνας, εννοούμεν όλους τους Έλληνας, ων ο πληθυσμός υπερβαίνει τους εν τη Ανατολή ευρισκομένους λαούς, των Τούρκων και Αράβων εξαιρουμένων. Ημείς, οι μη Έλληνες, επιθυμούμεν και από καρδίας ευχόμεθα να ίδωμεν τον Ελληνισμόν ως τον ισχυρότερον παράγοντα του μεγαλείου της Ανατολής».
Δεν κρύβει το μεγαλείο του παρελθόντος του ελληνικού έθνους: «Έθνος έχον αναμφισβήτητον μεγαλείον και δικαίωμα προσδοκίας μεγάλου μέλλοντος εν Ανατολή είναι το Ελληνικόν. Αφήνομεν κατά μέρος τας υπηρεσίας τας οποίας το μέγα τούτο έθνος έκαμεν εις όλην εν γένει την ανθρωπότητα, διαδίδον εις τα απώτερα μέρη της υφηλίου τον πολιτισμόν και την επιστήμην ως ουσίαν ευεργετικήν και δικαίως αποκτών τίτλους διά την ευγνωμοσύνην της ανθρωπότητος».
Αυτός είναι ο Ισμαήλ Κεμάλ Μπέης Βλιώρα. Στη σύντομη αυτή σκιαγραφία αναδεικνύεται ο Αλβανός πατριώτης, που αγωνίζεται για τα συμφέροντα της πατρίδας του, ο κάτοχος ελληνικής παιδείας και άριστος γνώστης της ελληνικής γλώσσας και ο λάτρης της αδελφικής συμβίωσης των δύο γειτονικών λαών.
Πηγές: 1) Μεγάλη Ελληνική Εγκλοπαίδεια (τ. 14ος).
2) Τρία άρθρα του Νίκου Θ. Υφαντή στον «Πρωινό Λόγο» Ιωαννίνων, την Πέμπτη 3 Ιανουαρίου 2008, Πέμπτη 10 Ιανουαρίου 2008 και Πέμπτη 17 Ιανουαρ. 2008.
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Z6dLjt5uTRIJ:ve2-145.mynewserver.com/pn/index.php%3Fmodule%3Dpagesetter%26func%3Dviewpub%26tid%3D13%26pid%3D6998+%CE%A3%CE%9B%CE%91%CE%92%CE%99%CE%A3%CE%9C%CE%9F%CE%A3&cd=112&hl=el&ct=clnk&gl=gr&source=www.google.gr
