α) ΙΣΧΥΡΟΓΝΩΜΟΣΥΝΗ
Το πιο γνωστο ελαττωμα του Αρβανιτη ειναι η ξεροκεφαλια,η ισχυρογνωμοσυνη.Και οι ιδιοι οι Αρβανιτες μεταχειριζονται για τους συνομιλητες πατριωτες τους,την εκφραση «Αρβανιτικο Κεφαλι» δηλ.αγυριστο κεφαλι.
Δεν ξερω αν πρεπει να κανω λογο για ξεχωριστα ελαττωματα του Αρβανιτη η να πω και να τονισω,πως αυτα τα ιδια προτερηματα των ανθρωπων,ειναι επικινδυνα ευκολο,να εξελιχθουν σε ελαττωματα,αν παψουν να εχουν επιγνωση της ουσιας του προτερηματος.Να φερ'ειπειν που αυτη η ισχυρογνωμοσυνη του Αρβανιτη,πηγαζει απο τον εγωισμο του.Και ο εγωισμος,που ηταν βασικο γνωρισμα των αρχαιων Ελληνων,θεωρειται βεβαια κατι το αμαρτωλο και για την χριστιανικη πιστη,αλλα και για την Κομμουνιστικη ηθικη ακομα,που επιδιωκει την ισοτητα με την καταπνιξη του εγωισμου και της ατομικης προβολης.Εδω γυρω βοσκει καποιο λαθος...
Ο εγωισμος των αρχαιων Ελληνων ηταν κατι που πηγαινε απαραιτητα διπλα στην υπερηφανεια,στο ανδρειο και ηρωικο συναισθημα,στην αμιλα και στο «Αιεν αριστευειν»,με το φιλελευθερο φρονημα και την ανυποταγη.Ηταν δημιουργικο και προοδευτικο στοιχειο,που διαφοτοποιειται απο την επαρση και κενοδοξια καθως και την ηλιθια αλαζονια.Αυτα τα τελευταια,ειναι εγωισμος,χωρις περιεχομενο και ουσια,«εγωισμος,χωρις αντικρυσμα...».
Η ισοτητα και το αισθημα της Διακαιοσυνης δεν νομιζω πως πετυχαινεται με το μουνουχισμα του ανθρωπινου εγωισμου,ετσι βεβαια καθως το προσδιορισα πιο πριν.
Για να επανελθουμε στην Αρβανιτικη Ισχυρογνωμοσυνη,που πηγαζει απο την εγωιστικη του προδιαθεση και υποβοηθιεται πολλες φορες απο την αγνοια,λεμε πως ξεστρατιζει σε ενα αντιδραστικο ελαττωμα,μα παντα πολυ αθωο μπροστα στον Ανατολιτικο Φανατισμο.
Η διαφορα τους ειναι,οτι η Αρβανιτικη ισχυρογνωμοσυνη ειναι ενα παροδικο αντιδραστικο φαινομενο,ενω ο Φανατισμος,μια μονιμη αντιδραστικη κατασταση.
Ο Αρβανιτης μετα τον θεο του η καπου διπλα σε αυτον,βαζει τον εαυτο του.Θαθελε να ειναι μια ωρα η εστω μια μερα θεος η κυβερνητης,για να διορθωσει ολα τα «κακως κειμενα»...Ολα η σχεδον ολο οσα κανουν οι αλλοι,τα κανουν στραβα.Δεν δεχεται συμβουλες γιατι αυτες υποσημειωνουν την αδυναμια του και τον μειωνουν εναντι του τριτου.Να μια παροιμια σχετικη..«Do πυεσς (1) Dυ Ζετ βετ,πω Dο μπσς ση ντι βετ».Δηλ.«θα ρωτησεις 40 ατομα,αλλα θα κανεις καθως γνωριζεις μονος σου».Αυτο δειχνει πως ο Αρβανιτης αισθανεται αβολα να τον συμβουλευεις για τους λογους που πιο πανω ειπαμε,αλλα αυτο δεν σημαινει πως δεν σε ακουει η δεν σε λαμβανει υπ'οψει του.
Ο Αρβανιτης δυσκολα αναγνωριζει την υπεροχη του αλλου.Για να του αναγνωρισει την υπεροχη πρεπει αυτη να ειναι συντριπτικα ανωτερη(2).Ευχαριστα δεχεται να ειναι ισος με ολους τους συνανθρωπους του,μα καθολου δεν θα ηθελε να νοιωσει τον ισκιο του κεφαλιου καποιου αλλου στο προσωπο του.Τον πραγματικα υπεροχο ανθρωπο τον θαυμαζει και θελει να του μοιασει,να τον φτασει και να τον ξεπερασει και σε τετοιες περιπτωσεις θα θυμιζει τον Θεμιστοκλη που ελεγε παντα «Ουκ εα με καθευδειν το του Μιλτιαδου τροπαιον».Ειναι τρομερα Φιλοδοξος και προτιμαει τον λογο τον καλο,την φημη για το καλο του ονομα και την Δοξα,απ'ολα τα αλλα αγαθα.
Να ενα ιστορικο ανεκδοτο που δειχνει αναγλυφα την Αρβανιτικη ξεροκεφαλια,τα αιτια και τα συνακολουθα της..
Ο Αντρεας Μιαουλης ,πριν την επανασταση εκανε θαλασσινο εμποριο και πειρατεια.Καποτε καταφερε και αγορασε απο την Γενοβα μια ωραιοτατη φρεγατα και αφου την φορτωσε καλα ξεκινησε για το παρθενικο της ταξιδι για το Γιβραλταρ.Περνωντας κοντα στα παραλια της Ισπανικης πολης Ταριφα,καποιος Λοστρομος του φωναξε..«Καπεταν Αντρεα εδω που παμε εχει ξερες και ρηχα».
-«Ε,και τι πειραζει;»απαντησε ο Μιαουλης που διαπιστωνε κιολας πως ο Λοστρομος ειχε δικιο.Το αποτελεσμα ηταν πως πλοιο και εμπορευμα εγιναν συντριμμια.Λενε πως αν δεν παθαινε αυτη την ζημια,θα ηταν ισως ο πλουσιωτερος ανθρωπος στην Υδρα.
Μερικα χρονια αργοτερα,το 1831,θα τιναξει στο λιμανι του Πορου δυο απο τα πλοια του Ελληνικου στολου,το «Ελλας» και το «Υδρα»,επειδη ο Ρωσος ναυαρχος Ρικορντ ζητησε την παραδοση τους κατ'εντολη του Κυβερνητη Καποδιστρια και παρα την προειδοποιηση του Μιαουλη,κινηθηκε και αποπειραθηκε να τα καταλαβει με την βια.Τελικα ο Μιαουλης διεφυγε στην Υδρα κατω απο βροχη σφαιρων και πολυβολων.
Πολυ ευκολα χυνει την γεματη γαλα καρδαρα του,που με χιλιους κοπους και μοχθους γεμισε ο Αρβανιτης,για πραγματα που στην συνειδηση των αλλων ανθρωπων ειναι εντελως ασημαντα,μα γι'αυτον πολυ σημαντικα.
Ο Αρβανιτης αγαπα τα πλουτη και το χρημα και επιδιωκει να τα αποκτησει.Με μια τεραστια διαφορα.Το χρημα δεν ηταν σε καμμια περιπτωση αυτοσκοπος για τον Αρβανιτη,αλλα μεσο και στοιχειο,που συμβαλλει στη δυναμη του,που στεριωνει την αξιοπρεπεια του,την λευτερια του και την υποληψη του και την ανεξαρτησια του.Σε καμμια περιπτωση δεν θα εβαζε το χρημα πανω απο την Τιμη του,την υποληψη του,την Ελευθερια και τα ιδανικα του.Αντιθετα θα τιναζε στον αερα ολη την περιουσια του,ολους τους κοπους μιας ζωης,προκειμενου να διαφυλαξει ακεραιο ενα απο τα ιδανικα του.Οταν θυσιαζεις την ιδια τη ζωη σου για τα ιδανικα σου,ποια σημασια μπορει να εχει το χρημα;
Οι Αρβανιτες καθως ειπαμε δεν ειχαν αλλη τεχνη εκτος απο το μουσκετο και το σπαθι που εξασφαλιζε τα ιδανικα τους,αλλα και χρημα.Ετσι η πηγαιναν μισθοφοροι σε δυτικες αυλες η κατεφευγαν στην Ληστεια και την Κλεψια.Ευνοητο ειναι πως απ'αυτη τη «τεχνη» τους δεν κινδυνευε ο απλος λαος,ο φτωχος αγροτης,μα ο πλουσιος.Τι να παρεις απ'τον φτωχο;Αυτο που δεν εχει;Ειπαμε επισης πως οι Αρβανιτες δεν εκριναν τους ανθρωπους σωμφωνα με τις θρησκευτικες τους πεποιθησεις.Ετσι δεν εκαναν διακριση αν ο πλουσιος που θα ληστεψουν ειναι χριστιανος η μουσουλμανος.Αρκουσε πως ηταν πλουσιος.Ετσι εμεινε παροιμιωδης η απαντηση ενος Αρβανιτη Κλεφτη που ληστευοντας εναν πλουσιο χριστιανο τον ακουσε να του παραπονιεται,πως δεν πρεπει να ληστευει ομοθρησκο του αλλα τους μουσουλμανους.
-«Ολα κι ολα πατριωτη,απαντησε ο Αρβανιτης,το πιστη πιστη και το τεχνη τεχνη».Τεχνη καθως αντιληφθηκατε,ηταν η ληστεια.Κρινοντας με τα σημερινα μετρα λεμε πως η ληστεια ηταν κακο και αποτροπαιο εγκλημα κλπ.Τα πραγματα τοτε ομως ηταν διαφορετικα.Οχι μονο δεν το θεωρουσαν εγκλημα,μα ουτε καν ντροπη.Απεναντιας ησαν υπερηφανοι γι αυτο και ειχαν τη κοινωνικη συγκαταβαση αποδοχη και τον επαινο μαλιστα.
Αυτο το φαινομενο,μη θεωρηθει πως ειναι αποκλειστικοτητα των «Βαρβαρων» Αρβανιτων.Ακριβως το ιδιο φαινομενο παρατηρειται στην προκλασσικη Ελλαδα και να τι λεει ο Θουκιδιδης..
«Οι γαρ Ελληνες το παλαι...ετραποντο προς ληστειαν...ουκ εχοντες πω αισχυνην τουτου του εργου,φεροντες δε τι και δοξης μαλλον».
Ωστε οι Ελληνες της προκλασσικης εποχης καθως μας λεει πιο πανω ο Θουκιδιδης,οχι μονον δεν ντρεποντουσαν για τις ληστειες τους,αλλα ησαν και υπερηφανοι.Αυτο το αισθημα υπερηφανειας για την ληστεια,τοσο στους προκλασσικους Ελληνες,οσο και στους παλιους Αρβανιτες,δεν ειναι καποια τυχον «ανωμαλια».Απλουστατα,ειχε αλλο περιεχομενο απο το τωρινο η εννοια της ληστειας και για αυτο η συντριπτικη πλειοψηφια της κοινωνιας την επικυρωνε.Οι ληστες ταπεινωναν τους πλουσιους,τους αρπαζαν τις περιουσιες τους και ενα ποσοστο απ'αυτες το μοιραζαν στους φτωχους.
Το φαινομενον,καθως φαινεται ειχε τετοια εκταση, που δεν ηταν δυνατο να ευδοκιμισει η ωφελιμιστικη ιδεα της συσσωρευσης πλουτου,αλλα η ιδεα της εξασφαλισης μιας περιουσιας παρομοιας με ολων των αλλων.Αυτη η περιουσια,που αρχιζε απο τα χτηματα,τη γυναικα,τα παιδια και τα ιδανικα,δημιουργησε την εννοια της «Τιμης» (Τα εμα,τεμα=τα δικα μου).Το να συσσωρευσεις πλουτο και χρημα αποκλειστικα,ηταν ματαιο σε μια τετοια κοινωνια,οπου το να σου τον ληστεψουν,ηταν μια πραξη δικαιη,εντιμη και εφερε δοξα σ'αυτον που θα το επραττε.Εδω φαινεται ενα αισθημα δικαιοσυνης κοινωνικης μαζι με ενα αισθημα αποστροφης για ανθρωπους που παραμελουν τοσα αλλα ομορφα και ωραια οπως η ανδρεια και τιμη,για να σωρευσουν αποκλειστικα και μονον πλουτο.(3)
Δηλ. η τιμητικη θεση των ληστων στην αρχαια Ελλαδα και στους Αρβανιτες δεν ειναι μια παραφωνια σε οσα,καθως ειπαμε,αποτελουν το ιδεολογικο τους υποβαθρο,αλλα συνδεεται τελεια και αρμονικα με ολ'αυτα.Μου δινεται η ευκαιρια να ξανατονισω εδω,πως η Ελλαδα που αξιζει περισσοτερο να θαυμασουμε,ειναι η αγνωστη Προιστορικη Ελλαδα των ανωνυμων Σοφων και των αγραμματων,εκεινων που η ιστορια τους μας ειναι αγνωστη η μας φανερωνεται μεσα απο τους μυθους,που δεν ειναι καθολου μα καθολου μυθοι.Αξιζει να θαυμασουμε τους ανθρωπους αυτους που δημιουργησαν τις συνθηκες και τις προυποθεσεις και το πνευματικο και κοινωνικο εποικοδομημα,ωστε να αναδειχτουν οι κατοπινοι Φιλοσοφοι,διανοουμενοι,Καλλιτεχνες κλπ.
Πρεπει επισης να επισημανουμε πως και αυτοι οι Ελληνες της Κλασσικης αρχαιοτητας,οι Φιλοσοφοι,οι Ιστορικοι και οι Ποιητες,πολλες φορες δεν κατανοησαν αυτη τη βασικη και ουσιαστικη λεπτομερεια και πολλες φορες τους συλλαμβανουμε να αγνοουν την δυναμη και την ομορφια των πατροπαραδοτων αρχων,να τις υποτιμουν η να τις παρεξηγουν.Ο Πλατων δημιουργησε ενα ολοκληρο πολιτειακο συστημα,που αποσχολησε για αιωνες την ανθρωποτητα και υποτιμησε τον ρολο των ποιητων σαν τον Ομηρο.Μα ειλικρινα πιστευω πως το πολιτειακο συστημα και οι αντιληψεις του-οσες βεβαια δεν ειναι παρμενες απο τους προγονους του-,φανταζουν σαν αδοκιμο πρωτολειο στη συγκριση τους με την σοφη κοινωνικοπολιτειακη αντιληψη των παναρχαιων προγονων του.
Η σοφια αυτων των ανθρωπων,φανταζει θεικια και ασυγκριτη μπροστα στη σοφια καθε Πλατωνα,Θουκιδιδη η Ευριπιδη.Αυτη η διαπιστωση και αυτη η συγκριση μας ειναι πραγματα αγνωστα και διαβαζουμε ολοι μας την αρχαια Ελληνικη Ιστορια σαν «ανυποψιαστοι αναγνωστες».Οι διορθωσεις που κανουν ολοι αυτοι οι γνωστικοι μας γιγαντες του αρχαιοελληνικου πνευματος,στις πατρογονικες τους αντιληψεις-οπου τυχον τις κανουν-αποδειχνονται λαθεμενες και σαν παρατηρησεις και σαν εκτιμηση,τις περισσοτερες φορες.
Πολλοι λογιοτατοι του νεωτερου Ελληνισμου κατηγορησαν τους Αρβανιτες για την αγραμματοσυνη τους,την «βαρβαροτητα» και την σκληροτητα τους σαν ατομα και κοινωνια και αποφανθηκαν πως δεν εχουν σχεση με τους Ελληνες.Αλλα δεν μας ξεκαθαριζουν ποιους Ελληνες εννοουν δεδομενου πως απο τους Βυζαντινους,πολλοι λιγοι ησαν Ελληνες.Οσον αφορα τους αρχαιους,πρεπει να ξερουν πως πριν απο τον Πλατωνα και τον Ομηρο υπηρχαν και παλι Ελληνες μα αγραμματοι,«βαρβαροι» και σκληροι.Και σε αυτους τους αγνωστους αγραμματους και «βαρβαρους» Ελληνες,ανηκει η τιμη και η δοξα της δημιουργιας της γνωστης μας κλασσικης αρχαιοτητας.
(1)Βλπ.την αρχαιοελληνικη λεξη «πυστις»=ερωτηση.
(2)Ειναι πραγματικα πολυ δυσκολη η επιβιωση μεσα σε μια Αρβανιτικη Κοινωνια,εστω και για εναν Αρβανιτη που εχει ζησει χρονια σε ξενα μερη,στις ξενες πολιτειες και αυτο θα το διαπιστωσεις ευκολα στα Αρβανιτοχωρια της Βοιωτιας γιατι εκει μεχρι σημερα υπαρχουν χωρια αμιγη και καθαρα Αρβανιτικα.Στην αρχη θα σε θαμπωσουν με την υπεροχη φιλοξενια,τα φαγοποτια τους που ειναι πραγματικα συμποσια με τυπους και κανονες και μετα θα αρχισει το ξεψαχνισμα.Θα ακολουθησει αναλογα η αδιαφορια η και η περιφρονηση,αναλογα με το βαρος σου.
Αν υπαρχει βαρος και ερεισμα,θα αρχισει η αντιπαραθεση,που μπορει να φτασει σε ενα σημειο που να μην την ξεδιαλυνεις και απο το μισος ακομα.Αν περασεις «ηρωικα» και αυτη τη δοκιμασια,θα ερθει ο θαυμασμος σαν επινικιο στεφανι,μα παντα υπο δοκιμασια και καθημερινη επαληθευση.Δεν περνας ευκολα τις εξετασεις σου στους Αρβανιτες και οι εξετασεις δεν ειναι για μια μονο φορα,αλλα καθημερινα.Πως να συμβιβαστει αυτη η νοοτροπια με το «Πιστευω»,οπου σταματανε τα παντα και αρχιζει η αιωνια παραδοχη;
(3) Πως ηταν δυνατον λοιπον να ευδοκιμησουν οικονομικες θεωριες στην Ελλαδα;
Απο τα εκατομμυρια βιβλιων που αναφερονται ουτε ενα δεν ειναι οικονομικου περιεχομενου.Θεωρειτο υποτιμητικη ασχολια.(αρχες του 80' το παρον).
