Οι Αρβανιτάκηδες και η σφαγή στο Δήλεσι
«….Kαμιά φορά φωνές ακούονται την νύκτα, φωνές μιας γυναικός που άνδρες πολλοί σ’ ένα χαντάκι την βιάζουν, ή άλλες φορές, άλλες φωνές – εκείνο το δυσοίωνο παράγγελμα: “Στον τόπο !” που μέγαν τρόμον έσπερνε μέσ’ στις ψυχές των οδοιπόρων, όταν μαχαίρια άστραφταν και καριοφίλια ή γκράδες, εμπρός στα στήθη των ταξιδιωτών, όταν στον δρόμο αυτόν, μοίρα κακή τούς έριχνε στα χέρια των ληστανταρτών, που φουστανέλλα λερή φορώντας, έτσι καθώς προβάλλανε από την μπούκα μιας σπηλιάς, με παλληκάρια μοιάζανε του Oδυσσέα Aνδρούτσου, σαν νάταν ο τόπος το Xάνι της Γραβιάς και οι ταξιδιώται τούτοι, στρατιώται του Kιοσέ Mεχμέτ ή του Oμέρ Bρυώνη – έτσι, καθώς απ’ το Πικέρμι ξεκινώντας, περνώντας μέσ’ απ’ την Nταού Πεντέλη, από τον δρόμο αυτόν, προς μονοπάτια δύσβατα τους λόρδους οδηγούσαν (ξανθά παιδιά της Iνγκλιτέρας που στην Eλλάδα ήρθανε και αγιάσαν) με τα χαντζάρια οι λησταί κεντρίζοντάς τους (ω Eδουάρδε Xέρμπερτ ! ω Bάινερ, ντε Mπόυλ και Λόυντ !) ώσπου να φθάσουν σε σίγουρα λημέρια, κοντά στη Σκάλα του Ωρωπού, στου Δήλεσι τα μέρη, για λύτρα βασιλικά ή για μαχαίρι (στα Σάλωνα σφάζουν αρνιά και στο Xρυσό κριάρια) για λύτρα βασιλικά ή για σφαγή (για δες καιρό που διάλεξε ο Xάρος να με πάρη) ενώ ο χειμώνας τέλειωνε και ζύγωνε η Λαμπρή, και μύριζε παντού πολύ το πεύκο, το θυμάρι, για λύτρα βασιλικά ή για σφαγή, (ωAρβανιτάκη Tάκο ! ω Aρβανιτάκη Xρήστο ! ω Γερογιάννη και μαύρε εσύ Kαταρραχιά !) για λύτρα βασιλικά ή για σφαγή, κοντά στη Σκάλα του Ωρωπού, στου Δήλεσι τα μέρη…»
Με αυτόν τον υπέροχο τρόπο ο Εμπειρίκος στο έργο του «Ο Δρόμος» περιγράφει ανάγλυφα τα γεγονότα της εποχής. Για να δούμε λίγο τι έγινε.
Ήταν άνοιξη του 1870 και η παλιά Ελλάδα πασχίζει να γίνει κράτος δικαίου.
Η ληστεία ήταν ένα καθημερινό γεγονός . Μέχρι πριν λίγα χρόνια οι ληστές έφταναν μέχρι τις παρυφές της πόλης των Αθηνών. Είχαν γίνει προσπάθειες με κάποια επιτυχία να απομακρυνθούν τουλάχιστον, αλλά η Αττική ήταν ακόμα γεμάτη από πυκνά ρουμάνια και δάση . Φανταστείτε οι Αμπελόκηποι ήταν μια χέρσα περιοχή και ότι εκεί που βρίσκεται το σημερινό αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» ήταν πυκνό δάσος με βελανιδιές και πεύκα που οι ντόπιοι κυνηγούσαν αγριογούρουνα.
Πρωτοσέλιδο σκίτσο αγγλικής εφημερίδας που αναπαριστά τα γεγονότα.
Καταλαβαίνουν ότι έπεσαν σε χρυσωρυχείο οδηγούν τους ομήρους σε μια σπηλιά βορειανατολικά της Πεντέλης και απελευθερώνουν τις γυναίκες και τους χωροφυλάκους για να μεταφέρουν το μήνυμα : «25.000 χιλιάδες χρυσές λίρες και αμνηστία αλλιώς οι λόρδοι θα αφήσουν τα κοκαλάκια τους στο βουνό.» Στο άκουσμα του γεγονότος και των αιτημάτων χαμός μέγας γίνεται στην Αθήνα πασχαλιάτικα . Η κυβέρνηση Ζαΐμη είναι σε δύσκολη θέση. Ξεκινά διαπραγματεύσεις με τους ληστές .
Στην αρχή τηρεί σκληρή στάση αλλά μετά κατόπιν πιέσεων από την Αγγλική πρεσβεία δέχεται να δώσει τα χρήματα αλλά για αμνηστία δεν το συζητά. Οι μέρες περνούν οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται και οι ληστές σουλατσάρουν ελεύθεροι στην ευρύτερη περιοχή . Μια Κυριακή μάλιστα πάνε και στην εκκλησία του Ωρωπού να παρακολουθήσουν την θεία λειτουργία.
Ο βαρόνος Μουγκάστερ, ένας από τους συλληφθέντες, σοφά ποιών ζήτησε να του επιτραπεί να επιστρέψει στην Αθήνα ώστε να στείλει στους ληστές το ποσόν των 25.000 λιρών και να φροντίσει για τη χορήγηση αμνηστίας τους υπογράφει και συναλλαγματικές.
9 Απριλίου 1870 . Η κυβέρνηση αναθέτει στον ταγματάρχη Θεαγένη να πάρει δύο λόχους στρατού και να πάει να ελευθερώσει τους ομήρους. Όντως οι «επίλεκτες δυνάμεις» του Θεαγένη φτάνουν στην θέση Άγιος Γεώργιος Ωρωπού και κάνουν γιουρούσι στους ληστές. Ακολουθεί τρίωρη μάχη ένας ληστής πέφτει νεκρός και καπάκι ο Χρήστος Αρβανιτάκης σκοτώνει τον Λόϋντ. Οι ληστές υποχωρούν και ο στρατός στο κατόπιν του σκοτώνει άλλους τέσσερις. Η συμμορία φτάνει στο Δήλεσι και οι Αρβανιτάκηδες εξαγριωμένοι βάζουν τον Καταραχιά να σφάξει τους άλλους τρεις ομήρους . Τους Μπόιλ,Βίκνερ και Χέμπερτ.
Δύο από τα θύματα Χέμπερτ και Βίγκνερ
Η αποτρόπαια πράξη τους έμεινε στην ιστορία ως «Η σφαγή στο Δήλεσι» .
Οι επιζώντες από τους ληστές σκορπίζονται στα βουνά και η καταδίωξη τους θα κρατήσει μήνες. Όσοι συλλαμβάνονται από τους ληστές εκτελούνται κοινή θέα στο Πεδίο του Άρεως στην Αθήνα , ελάχιστοι από αυτούς περνούν στην τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία που και εκεί τους συλλαμβάνουν και τους κρεμάνε οι Τούρκοι.
Ο διεθνής αντίκτυπος του γεγονότος υπήρξε τρομερός . Στον ευρωπαϊκό Τύπο η Ελλάδα αναφερόταν ως “φωλεά ληστών και πειρατών”, “χώρα ημιβαρβάρων”, “εντροπή δια τον πολιτισμόν”. Σε επίσημα κείμενα διατυπωνόταν η άποψη ότι η Ελλάδα “τίθεται εκτός του κύκλου των εξευγενισμένων κρατών” και ότι “αι ληστείαι συμφωνούνται εν Αθήναις, ένθα και διανέμονται τα χρήματα”. Η αγγλική κυβέρνηση χαρακτήριζε την ελληνική κοινωνία ανάξια για οποιαδήποτε υποστήριξη. Σε καθεμία από τις οικογένειες των θυμάτων δίνεται αποζημίωση 22.000 χρυσών λιρών.
Ο υπουργός Στρατιωτικών Σκαρλάτος Σούτσος παραιτείται (και αργότερα όλη η κυβέρνηση Ζαΐμη) όταν μαθεύεται ότι στα απέραντα κτήματά του στο Τατόι οι Αρβανιτάκηδες έβρισκαν προστασία.
`http://eglima.wordpress.com/2008/06/14/listes_3/
Οι ληστές – 3. Οι Αρβανιτάκηδες και η σφαγή στο Δήλεσι « Έγκλημα ...