Γιωργου Κορυζη
Μια ακομη παραγνωρισμενη αρβανιτικη προσωπικοτητα,ενας αυθεντικος λαικος καλλιτεχνης με πλουσιο και πρωτοτυπο εργο,ενος εικαστικου δημιουργου,που,δυστυχως,το ευρυτερο ελλαδικο κοινο δεν κατεστη δυνατον να γνωρισει,μεχρι σημερα,ουτε να επικοινωνησει με το εργο του. Σε τουτο συνηγορησαν,ως φαινεται,πολλα.Η καταγωγη του ανδρος,η ιστορικη διασταση της παρουσιας και του εργου του,η πνευματικη του συγκροτηση και εμβελεια,η θρησκευτικη και πολιτιστικη του ταυτοτητα και,τελικα,το προτυπο,το οποιο ενσαρκωνε ως μοντελο ζωης,ως τροπος του ειναι,δηλαδη ο πολιτισμος,ησαν απο εκεινα,που το στενοκαρδο και χωλο ελλαδικο κρατος και η επισημη (οσο και επιπλαστη) πολιτισμικη του θεση-απορροια και αυτη της γενικοτερης ιδεολογιας και κοσμοαντιληψης του,που το καταβαραθρωσε-δεν μπορουσαν να αποδεχθουν.
Ο Αλη Ντινο Μπεη γεννηθηκε στα 1890 στην Πρεβεζα.Στην ηπειρωτικη γη,λικνο ανθησης της θρησκευτικης,πολιτιστικης,και πνευματικης πολυμορφιας,που χαρακτηριζει το Γενος,της γονιμης συνθεσης,που ψηλωσε το πολλυριζο και αειθαλες δενδρο του νεωτερου Ελληνισμου,οπως αυτο διαμορφωθηκε στο υστερο Βυζαντιο και την συνεχεια του,την Οθωμανικη Αυτοκρατορια,δινοντας τους ωραιους καρπους του προτου βρεθει αντιμετωπο με την εκ Δυσμων πολιτικη και πολιτισμικη επιθεση και ψυχοπνευματικη δικτατορια,που τοσο προθυμα διεκπεραιωνουν,εκατον εβδομηντα χρονια τωρα,οι γραικυλοι των Αθηνων.
Ο Αλη Ντινο Μπεη ηταν μουσουλμανος.Και ηταν Αρβανιτης,απο την αγερωχη και αντρογενη Τσαμουρια.Και ηταν «αυτοκρατορικος»με ολη την σημασια και ολον τον χυμο,που κρυβει αυτος ο ορος στην «καθ'ημας Ανατολη».Και ηταν Ρωμηος,ζωντανο παραδειγμα ενοτητας και αδελφωσυνης αρβανιτιας και συνοικων,χριστιανων και μουσουλμανων,που τους ενωνε,περα απ'οτιδηποτε αλλο,η βαθεια συναισθηση της κοινης πορειας και του κοινου πεπρωμενου.
Εαν,μεσα απ'το εικαστικο του εργο,σαν σκιτσογραφου και σχεδιαστη,ξεπηδουν ολο ζωη,εικονες του τοπου και της εποχης του,προσωπα και πραγματα περισσοτερο η λιγοτερο γνωστα,η σταση ζωης του απηχει καποια γενικοτερα ,διαχρονικης σημασιας και για τουτο ιδιαιτερη σπουδαιοτητας,στοιχεια. Και αυτα ειναι,το γεγονος της κοινοτητας και κοινωνιας του βιου,το ενιαιο της πολιτισμικης εδρασης και θεσμιση της κοινωνιας πανω στη συνειδηση της φυλετικης και ιστορικης ταυτοτητας και συνεχειας.
Οσον δε,αφορα την ετεροτητα της θρησκευτικης πιστεως,η εμπειρια,τουλαχιστον στον ελλαδικο χωρο,καταδυκνυει οτι ουδεποτε αυτη απετελεσε προβλημα στην επαφη και κοινωνια (και οχι απλη συμβιωση) των στοιχειων.(Εαν μαλιστα,λαβουμε υποψη μας,οτι,στους ιδιους καιρους,στη Δυση οι πολεμοι,οι διωγμοι και οι πασης φυσεως ωμοτητες,με θρησκευτικο /εκκλησιαστικο υποβαθρο ηταν σε ημερησια διαταξη-και δη μεταξυ «χριστιανων»-θα αντιληφθουμε καλυτερα την σπουδαιοτητα του επιτευγματος αυτου του Λαου μας και ειδικα της Αρβανιτιας,η οποια απετελεσε τον αξονα του συνεκτικου ιστου του συλλογικου μας σωματος).
Εκτοτε ,ομως,και απο συστασεως και μεγεθυνσεως του κρατους των Αθηνων,τα στεγανα της αποσιωπησεως,οι προσκρουστειες λογικες που δομησαν αυτην τουτην την θεση και ιδεολογια του,διεπουν δυστυχως,ολες τις σφαιρες του συλλογικου βιου. Και,βεβαια,η παιδεια,ο πολιτισμος,η κινηση των ιδεων,ως κατ έξοχην προνομιακοι χωροι ασκησεως ξενοφερτων επιρροων,πνευματικης και πολιτισμικης δικτατοριας και αλλοτριωσεως του Λαου μας και ιδιως των νεοτερων γενιων,υπεφεραν ιδιαιτερα,με σκοπο την αποκοπη του νεοελληνικου εθνικου σχηματισμου απο την ζωσα παραδοση,την κληρονομια,τις ριζες του.
Ο χωρος της τεχνης δεν ξεφυγε απο την ενορχηστρωμενη πολεμικη εναντιον καθε αυθεντικης εκφρασεως και υπαρκτικης συνιστωσας του νεοτερου ελληνικου γιγνεσθαι,που δεν μπαινει στο καλουπι ενος ομογενοποιημενου,ισοπεδωμενου,ψευδοκλασσικιζοντος και εκφραγκισμενου "ελληνισμου",οπως τον θελουν και τον επιβαλλουν ξενοι εταιρο/πατρωνες και εγχωριοι τοποτηρητες,δικολαβοι της εθελοδουλιας,καθως και εναντιον της ζωσας και δρωσας υποστασεως,που λεγεται Αρβανιτια,σε ολες της τις διαστασεις και επι μερους εκφανσεις.
Κατα συνεπεια,η συγκεκριμενη καταγωγη,η θρησκειαη γλωσσα,η κουλτουρα και το εργο καποτε,καθισταται αρνητικα ταμπου και τιθενται εκτος χρησεως (εκτος ισως,για να γινονται στοχος αναθεματων,αρων και συκοφαντιων απο πολιτικους,δημοσιογραφουντες και λοιπους "επαιοντες").
Ετσι, η αρβανιτικη-πολλω δε μαλλον τσαμικη-καταγωγη ενος ανθρωπου αποσιωπαται ακομη και οταν αυτος η το εργο του (υποτιθεται οτι)τιμωνται.Στην προκειμενη περιπτωση,ο Αλη Ντινο Μπεη,αναφερεται απο κριτικους,στοχαστες,ακομη και απο τον Δημαρχο Πρεβεζης (στον ειδικο τομο αφιερωμα,που εκδοθηκε απο τον Δημο Πρεβεζας,προς τιμην του καλλιτεχνη),ως "Τουρκος" (!),"συμβολο ελληνοτουρκικης φιλιας" (sic) κ.κ.κ.Σε τετοιο σημειο καταπτωσης και καταισχυνης εχουμε φθασει,ωστε να θεωρειται προτιμοτερο,το να αναφερεται και καταγραφεται ενας δημιουργος,ενας ανθρωπος του Λαου μας,ενας απο εμας,ως Τουρκος (επειδη ειναι μουσουλμανος-η μηπως,οχι μονο γι' αυτο;) και οχι ως αυτο που πραγματικα,υπηρξε και εβιωσε,δηλαδη ως Αρβανιτης.
Αλλα βεβαια,το εξαρτημενο-δορυφορικο-μεταπρατικο κρατος των Αθηνων εχει "παραδοση" στο να εκτουρκιζει και απεμπολει αρβανιτικους,ελληνικους η αλλους πληθυσμους,( ας θυμηθουμε τους μουσουλμανους Αρβανιτες του ελλαδικου χωρου,του "Τουρκοκρητικους" και "Τουρκοκυπριους",τους Πομακους και αλλους),ακομη και μεσα στην επικρατεια του,προς επιτελεση δουλειω εναντι τριτων,που μονο δεινα επεσωρευσαν στο Γενος,οδηγωντας το,τελικα,στην συγχρονη συρρικνωση και παντοειδη υποχωρηση...
Ο Αλη Ντινο Μπεη κοιμαται στην φιλοξενη γη της ιδιαιτερης πατριδας του.Ησυχα ,απλα και τιμημενα,οπως εζησε,αγαπησε και δημιουργησε.Σαν Αρβανιτης. Κι ετσι θα μεινει στην συλλογικη μνημη και ιστορια του τοπου και του Λαου μας.Γιατι η αληθεια ειναι "πολις" η οποια "ου δυναται κρυβηναι,επανω ορους κειμενη"...