ALBANESISCHE STUDIEN. HEFT I-II-IIIJOHANN GEORG VON HAHNJENA1854 1981 769 8ο ΑΛΒΑΝΟΛΟΓΙΚΑ Johann Georg von Hahn, Albanesische Studien, τόμ. Α´-Γ´, Ιένα 1854. Oι αλβανικές μελέτες του Johann von Hahn (βλ. αρ. 17 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) αποτελούν την πρώτη ολοκληρωμένη επιστημονική παρουσίαση της ιστορίας, της γεωγραφίας και της γλώσσας των Αλβανών. Ο Αυστριακός διπλωμάτης (πρόξενος στη Σύρο επί 18 έτη) βασίζει τις παρατηρήσεις του σε αυτοψία και ενδελεχή έρευνα των ιστορικών πηγών και καταξιωμένων συγγραφέων (όπως του «Υπέρ των πολέμων ο λόγος» του Προκοπίου, της «Αλεξιάδας» της 'Αννας Κομνηνής, του Mommsen κ.ά.) και των γλωσσικών τεκμηρίων καθώς και της αρβανίτικης διαλέκτου των Κυκλάδων. Οι μελέτες, που διαιρούνται σε τρεις τόμους, περιλαμβάνουν τις γεωγραφικές και ανθρωπολογικές εντυπώσεις του από την περιήγησή του στα βιλαέτια των Ιωαννίνων και της Σκόδρας (για τα ήθη, τα έθιμα και τις ορεσίβιες κοινωνίες, επισυνάπτοντας σχετικό χάρτη της περιοχής), αφηγείται την αρχαία και μεσαιωνική ιστορική πορεία των Αλβανών, αναλύει τη γραμματική της τοσκικής διαλέκτου, παραθέτει μία εκτενή συλλογή από δημώδη ερωτικά και βουκολικά τραγούδια, μοιρολόγια, παραμύθια, αινίγματα, παροιμίες και αποφθέγματα των Τόσκηδων και των Γκέγκηδων, και συνθέτει (στον τρίτο τόμο) ένα αλβανο-γερμανικό και γερμανο-αλβανικό λεξικό στα πρότυπα του λεξικού του Xylander (Φραγκφούρτη 1835). Ο Hahn υιοθετεί την άποψη του Ηροδότου περί πελασγικής καταγωγής των Αλβανών, κάνει παραλληλισμό των νεώτερων αλβανικών κυρίων ονομάτων με τα ονόματα των θεών της ελληνικής μυθολογίας, και για αυτό στο λεξικό του υιοθετεί το ελληνικό αλφάβητο για την γραφή της αλβανικής.