Με τη θυμηση στη λεγομενη «Βλαχοεπανασταση» του 1834 στην Τριφυλλια,του πρωτομαρτυρα της Εθνικης μας ανεξαρτησιας Γιαννακη Γκριτζαλη,βρηκαμε την ευκαιρια για να γραψουμε πανω σ'αυτο το θεμα τα εξης(1).
«Ο αρχηγος της Γιαννακης Γκριτζαλης ειναι ο κυριος εκφραστης της.Προικισμενος με σπανιες αρετες ειναι αναμφιβολα η ηρωικοτερη και αγνοτερη μορφη του '21.Μαζι με τους ηρωικους «Ντρεδες» ξαναζωντανεψαν στο προσωπο τους,οι αρετες της φυλης μας,οι Ομηρικοι ηρωες του Αχιλλεα και των Μυρμιδονων και πολεμησε απο την αρχη μεχρι το τελος του αγωνα.Με τις αμετρητες πολεμικες επιτυχιες του,τις απαραμιλλες εξορμησεις και εφοδους στα πεδια της μαχης,εγινε ινδαλμα των «Ντρεδων» του και περασε στο θρυλο και το τραγουδι του αγωνιζομενου για τη λευτερια λαου μας.Σαν γνησιος Αρβανιτης δεν πατησε ποτε την «Μπεσα»του,τοσο απεναντι στο λαο και τα δικαια του,οσο και στον Θ.Κολοκοτρωνη που τον ακολουθουσε και βοηθησε πιστα σε ολες τις περιπετειες του εθνικου απελευθερωτικου αγωνα και τους πολιτικους αγωνες μετα την απελευθερωση.
Γνησιο παιδι του λαου αγαπησε και πονεσε τον «τουραγνισμενο» λαο, εγιναν βιωματα του οι καημοι και τα παθη,οι χαρες και οι πικρες του,κι εγιναν ιδεολογικη σημαια του οι ποθοι και οι προσδοκιες του.Γι'αυτο κι ο λαος εβαλε τις ελπιδες του στο «καθαρο προσωπο του» και τον ακολουθησε πολεμωντας μαζι στην νικηφορα πορεια για την πολιτικη και κοινωνικη του απελευθερωση.Οσο κι αν η επισημη ιστορια που εγραψαν οι κατεχοντες,φωναζει οτι ο αγωνας του '21,ηταν μονο εθνικος και οχι κοινωνικος,κανεις πια δεν την πιστευει,γιατι ηταν και εθνικος και κοινωνικος.Ειναι ακατανοητο να ξεσηκωνεται,να ματοκυλιεται και να ξεσπιτωνεται ενας λαος για να διωξει τον τουρκο απο τον σβερκο του,για να τον αντικαταστησει με τον ντοπιο Κοτζαμπαση,που πολλες φορες ηταν χειροτερος και απο τον τουρκο.Ειναι τελειως αδυνατο,οι ραγιαδες που ηταν θυματα της πιο αγριας καταπιεσης και εκμεταλλευσης τους απο τους πασαδες,οσο και απο τους ντοπιους αρχοντες,να μην ηξεραν γιατι πολεμανε.Δεν μπορει να μην ηξεραν οτι πολεμουν για μια λευτερια που την εννοουσαν και σαν πολιτικη αλλα και σαν κοινωνικη αλλαγη,που θα καλυτερευε γενικα την ζωη τους,τη μοιρα τους στον ηλιο.
Ακομα,γιατι και αυτη η εννοια της λευτεριας δεν ειναι μεταφυσικη,ουτε εξω απο την ζωη και την πραγματικοτητα.Την αληθεια δε αυτη επιβεβαιωνουν αδιαψευστα τα γεγονοτα κατα και μετα τη διαρκεια του αγωνα της ανεξαρτησιας με τον εσωτερικο αγωνα (2),την υπαρξη δηλ. πολιτικων και κοινωνικων παραταξεων που εκφραζονταν σε πολιτικες και κοινωνικες αντιθεσεις και παλευαν σκληρα για την επικρατηση τους».
Βασιλης Σταυροπουλος
1.Βασιλ.Στυλ.Σταυροπουλου,«Γιαννακης Γκριτζαλης,ο πρωταγωνιστης της Μεσσηνιακης Επαναστασης του 1834» στο περιοδικο «Τριφυλλιακη Εστια» αριθμ. τευχ.58,σελ.278(Αφιερωμα).
2.Για τις εσωτερικες διαμαχες,βλπ. Τακη Σταματοπουλου «Ο Εσωτερικος Αγωνας»,τομ.Α-Γ,ενθα πλουσια βιβλιογραφια.