Τετάρτη 22 Ιουλίου 2009

Η Χάση της Σελήνης

Η Χάση της σελήνης προμηνύει δυσάρεστα πράγματα πού πρέπει να εξορκίζονται.Σ'αντίθεση με τον σταθερό καί σκληρό χαρακτήρα των Αρβανιτών,η Σελήνη είναι άστατη,ασταθής καί αδύναμη,αφού κάποιος την «τρώει» καί αυτή ξαναγιομίζει.Τέτοια ιδιότητα όμως,μακριά από 'μας.Οί Αρβανιτίσσες γριές,έβγαιναν τέτοιες νύχτες έξω απ'το σπίτι καί κοιτώντας την λειψή Σελήνη έκαναν τα ξόρκια τους,ώστε το κακό πού βρήκε αυτήν να μην βρεί καί τούς ανθρώπους:

«Τυ κρήε κούγκουλλ,νέβε κρήε χέκουρ».Δηλ. «Συ κολοκυθοκέφαλη,εμείς σιδεροκέφαλοι».
Λεξικό Κ.Χριστοφορίδη σελ.180

Στο τέλος αφού τελείωναν οί μυστικές προσευχές καί τα ξόρκια,φώναζαν δυνατά: «Ν' κρήε τ'ντ» δηλ. «στο κεφάλι το δικό σου».Εννοώντας,να πέσουν στο κεφάλι της Σελήνης τα επαπειλούμενα κακά καί όχι στούς ανθρώπους.

Την ίδια ακριβώς πρόληψη είχαν γιά την χάση τού Φεγγαριού καί οί αρχαίοι Σπαρτιάτες καί μας είναι γνωστή εκείνη η περίπτωση πού οί Σπαρτιάτες δεν έλαβαν μέρος στην ιστορική μάχη τού Μαραθώνα πλάϊ στούς Αθηναίους,καί έφτασαν «ασθμαίνοντες» λίγο μετά την μάχη.Οί Σπαρτιάτες είπαν στούς Αθηναίους,πού ζήτησαν βοήθεια,πως δεν μπορούν να εκστρατεύσουν πριν γίνει πανσέληνος.Πολλοί ιστορικοί ψέγουν τούς Σπαρτιάτες γι'αυτή τους τη στάση,πού την θεώρησαν σαν πρόφαση.Μα καθώς βλέπουμε δεν ήταν καθόλου πρόφαση.Η πρόληψη γιά τη χάση της Σελήνης ήταν βαθειά ριζομένη στον Σπαρτιατικό Λαό.

Οί Σπαρτιάτες μόλις έγινε πανσέληνος,ξεκίνησαν γιά την Αθήνα καί κάλυψαν την απόσταση σε λιγότερο από τρείς μέρες,πράγμα πού δείχνει πως πράγματι ήθελαν να λάβουν μέρος στη μάχη καί γι'αυτό έφθασαν «ασθμαίνοντες».

Αρκετά κατάλοιπα των αρχαίων διέσωσαν οί Αρβανίτες καί ας είναι αυτό θέμα κάποιου φιλέρευνου Αρβανίτη στο μέλλον.Αναφέρονται οί Μοίρες,οί Μόρες,οί Λάμιες,ο Βουρδόλακας κλπ.,πού τις εντοπίζει στα 1880 στ'Αρβανιτοχώρια της Ελλάδας ο Περιηγητής Calt,το Μυκηναϊκό κατάλοιπο τού να βάζουνε στο κεφάλι τού νεκρού,στον τάφο ένα Λαγήνι (Ληαγγίνε) με νερό,η να σπάζουν πάνω στον τάφο ένα πήλινο δοχείο (Βλπ. Γ.Μίχα: «Μαρτίνο,Λούτσι,Λάρυμνα» σελ. 153, 1980).