O Βασιλης Λασκος καταγομενος απο την Μανδρα Ελευσινας ηταν πλοιαρχος και κυβερνητης του υποβρυχιου «Κατσωνης» κατα την διαρκεια της Γερμανικης κατοχης.Το «Κατσωνης» ηταν σχεδον παροπλισμενο υποβρυχιο,αλλα ο Βασιλης Λασκος καταφερε να το ανακαινισει και εμπνεοντας θαρρος και ενθουσιασμο στο πληρωμα του,επετελεσε αθλους που τον κατεστησαν αντικειμενο θαυμασμου απο τους Ελληνες και τους συμμαχους.
Η συντομη ζωη του Βασιλη Λασκου,που αποτελεσε θεμα του ομωνυμου βιβλιου του Μ.Καραγατση,δειχνει καθαρα οτι ηταν απο την παστα εκεινων που ειχαν την θεληση και τη δυναμη να δημιουργησουν Θερμοπυλες,Μαραθωνες,Μπαρμπιτσες και Μεσολογγια.
Στις 14 Σεπτεμβριου ανοιχτα της Σκιαθου το υποβρυχιο του Βασιλη Λασκου χτυπηθηκε απο βομβες βυθου Γερμανικου καταδρομικου.Αμεσως αναδυθηκε και αντεπετεθη κατα του Γερμανικου πλοιου με το πυροβολο του πυργου που διευθυνε ο ιδιος.Ανιση αλλα επιβεβλημενη μαχη,που ειχε σαν φυσικο αποτελεσμα να βρουν τραγικο θανατο οι ηρωικοι υπερασπιστες του «Κατσωνης» λιγο πριν βυθιστει στα νερα του Αιγαιου.
Καθε χρονο στις 14 Σεπτεμβριου το Ελληνικο Ναυτικο τιμα τη μνημη του Βασιλη Λασκου.
Ο αδελφος του,Ορεστης Λασκος,ποιητης και σκηνοθετης πολλων μαυροασπρων ταινιων του παλιου καλου ελληνικου κινηματογραφου,που πεθανε πριν μερικα χρονια,εγραψε ενα ποιημα για τον θανατο του ηρωα αδελφου του,που συγκινησε και συγκινει ακομα.
Μαννα μου χωριατισσα*
κυρα Παμεινωντενα
κυρα Μαριγω
απ'τα τεσρα σερνικα βλασταρια σου
στα στερνα σου απομεινα
τωρα μονο εγω.
Μαννα μου χωριατισσα
κυρα Παμεινωντενα
κυρα Μαριγω.
Κι αχ εσεις-αλλοι μου τρισαλλοι-
του χωριου μοιρολογιστρες
Θεια Μηλιτσα,Θεια Σμαρουλα,Θεια Καλη
με πικρα τα λογια σαν αλοη,
τουτη την ατελειωτη βραδυα
γειρετε τριγυρω μου κι'ανταμα μου
με στηθοκοπηματα βαρεια
τ'αρβανιτικο να στεισουμε
μοιρολοι.
Θεια Μηλιτσα,Θεια Σμαρουλα,Θεια Καλη,
κλαψτε παλι το Λασκεικο το σοι.
Τι,στο πελαγο καταντικρυ
στα Σκιαθιτικα ακρογιαλια
του Σταυρου μιαν ηρεμη βραδυα,
αχ ο Βασος μας σκοτωθηκε
πολεμωντας σα λιονταρι
για τη λευτερια
Αχ ο Βασος μας σκοτωθηκε
αχ ο Βασος παει μας πια...
Το μαντατο τουτο το φρικτο
τ'αρπαξαν του πελαγου τα κυματα
τ'αρπαξαν κι οι γλαροι στον αγερα
και το κανανε τραγουδι και το σκορπισαν
περα ως περα...
Κι ελεαν για το σκοτωμενο παληκαρι
και τα κυματα...κι οι γλαροι...
Και τ'ακουσαν τα παιδακια που τον γνωριζαν
και τον αγαπουσανε σα φιλο τους
και τον παιζαν ποτε-ποτε στο «κρυφτο»,
κι ετρεξαν και κρυψανε τα κεφαλακια τους
στης μητερας τους τον κορφο,κι αναλυθηκαν
σ,αναφιλητο.
Τα παιδακια με τ'αγνα καθαρια ματια τους
που μαζι του παιζαν το «κρυφτο».
Και τ,ακουσαν κι οι γυναικες που τον λατρευαν
κι ως εικονισμα ιερο λαμπρη φυλαγαν
την μορφη του στην καρδια τους σκαλιστη,
και σφαλιξανε τα σπιτια τους
και μαυροφορεσανε και κλαιγανε
για τη Μοιρα τη φριχτη,
Οι γυναικες που τον λατρεψαν
ομορφαντρα και λεβεντη και εραστη.
Και τ'ακουσαν και στα υδραιικα τ'ακρογιαλα
μπουρλοτιερηδες,ναυμαχοι του Εικοσιενα,
και ξαναζωντανεψαν και παλι,
και καμαρωσαν τη ρατσα τη Ρωμεικια
οι Μιαουληδες,Τομπαζηδες,Σαχτουρηδες
και σηκωσαν με περηφανια το κεφαλι.
Και μια θεση του ετοιμασαν στην παρεα τους
οι Μιαουληδες,Τομπαζηδες και οι αλλοι...
-Θεια Μηλιτσα,Θεια Σμαρουλα,Θεια Καλη,
τα σπαραχτικα σας παψτε λογια.
Παληκαρι σαν τον Βασο μας
δεν του πρεπουν μοιρολογια.
Το κλαρινο,το λαγουτο,το βιολι
φερτε Λεψινιωτες μου πατριωτες
και στο κλεφτικο τραγουδι να το στεισουμε
τουτη την ατελειωτη βραδυα
σαν και τοτες οπου ζουσε,σαν και τοτες.
-Μαννα μου χωριατισσα
κυρα Παμεινωντενα
κυρα Μαριγω,
ετσι σαν τον Βασο μας
αμποτες να πεθαινα κι εγω.
Μαννα μου χωριατισσα
κυρα Παμεινωντενα
κυρα Μαριγω.
*Στην αρχικη του εκδοση,ο επαναλαμβανομενος αυτος στιχος ηταν:«Μαννα μου Αρβανιτισσα».Αργοτερα ομως ο ιδιος ο Ορεστης Λασκος,ποιος ξερει γιατι, το τροποποιησε σε «Μαννα μου χωριατισσα».Αυτο ειναι μια αλλη,οχι ηρωικη,αλλα θλιβερη ιστορια...
ΒΛΕΠΕ:http://ellines-albanoi.blogspot.com/2009/09/blog-post_10.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2011/05/blog-post_10.html