Αλβανικές καί Σερβικές δραστηριότητες στην Μακεδονία(1900)

Συγγραφέας:

karipis [ Τετ Ιούλ 30, 2008 10:30 pm ]

Παρόλο που η Εσωτερική Οργάνωση και οι βερχοβιστές δεν δημιούργησαν πολλά προβλήματα στους Τούρκους τη χρονιά του 1904, η Αλβανία και οι γειτονικές της περιοχές βυθίστηκαν και πάλι στην αναρχία όπως και Τον προηγούμενο χρόνο. Ο οπλαρχηγός Μπαϊράμ δεν είχε σταματήσει την παράνομη δραστηριότητά του. Οι δολοφονίες χριστιανών χωροφυλάκων συνεχίζονταν. Μεγάλες αντιδράσεις είχε ξεσηκώσει ο νέος φόρος στα αιγοπρόβατα, και το Φεβρουάριο του 1904 σοβαρές ταραχές ξέσπασαν στη Γιάκοβα. Ο Μπαϊράμ συγκέντρωσε 5.000 ενόπλους και χτυπήθηκε με το στρατηγό Σακίρ πασά, που είχε σταλεί με 19 τάγματα και πυροβολικό για να ενισχύσει τον τοπικό διοικητή Σεμσί πασά. Έγιναν άγριες μάχες στα υψώματα του Ούνικο, Μπόνικ και Ρέκα. Στα χωριά ανάμεσα στη Γιάκοβα και το Ιπέκ συγκεντρώνονταν όλο και περισσότεροι Αλβανοί και υπήρχε ο κίνδυνος οι φάρες της Μυρδιτίας να ενωθούν με τους στασιαστές στη Γιάκοβα. Όπως, όμως, είχε συμβεί και τον προηγούμενο χρόνο, ο Σακίρ έδειξε πυγμή και ως τα τέλη Μαρτίου είχε καταστείλει την ανταρσία.
Παρόλα αυτά, μόλις ο Σακίρ πασάς έφυγε για τα Σκόπια (απ’ όπου δεν επρόκειτο να επιστρέψει πριν από τα τέλη Ιουνίου), οι παράνομες δραστηριότητες στην επαρχία του γενικεύτηκαν. Οι φόνοι έγιναν καθημερινό φαινόμενο, με θύματα κυρίως εξαρχικούς και Βλάχους. Ο στρατός στα Σκόπια, που είχε μήνες να πληρωθεί, βρισκόταν σε αναβρασμό. Στις αρχές Ιουλίου οι αξιωματικοί στασίασαν και κατέλαβαν το τηλεγραφείο της Πρισρένης. Παρόμοια ήταν η αντίδραση των στρατιωτών στο Ιπέκ, οι οποίοι απαίτησαν, εκτός από την καταβολή των καθυστερουμένων, να αφεθούν ελεύθεροι οι Αλβανοί κρατούμενοι στη φυλακή του Ιπέκ, να απολυθούν οι χριστιανοί αγροφύλακες και χωροφύλακες, να υπάρξουν εξαιρέσεις από τη φορολογία στα κοπάδια και να μειωθεί η δεκάτη. Στην Πρισρένη ξέσπασαν διαμαρτυρίες εναντίον των μεταρρυθμίσεων και υπήρχε κίνδυνος η αναταραχή να επεκταθεί και στη Γιάκοβα, όπου το στασιαστικό πνεύμα κρυφόκαιγε από την αρχή της άνοιξης. Πράγματι, η κατάσταση εξελισσόταν πιο επικίνδυνα απ’ ό,τι τον προηγούμενο χρόνο• όπως, όμως, είχε συμβεί και στο παρελθόν, ο βαλής υποχώρησε κι έδωσε «μπέσα» (λόγο) στους Αλβανούς αρχηγούς ότι δεν θα πλήρωναν φόρο για τα κοπάδια τους, μήτε θα κατέβαλλαν ολόκληρη τη δεκάτη. Στις αρχές Οκτωβρίου, ο Χιλμί πασάς, που βρισκόταν στα Σκόπια, παρόλο που κατόπιν ισχυρίστηκε ότι είχε υποτάξει τους εξεγερμένους φύλαρχους, στην ουσία ενέκρινε τις παραχωρήσεις του βαλή. Το γεγονός είναι ότι δεν διέθετε επαρκείς δυνάμεις για να αντιμετωπίσει την κατάσταση μ’ επιτυχία. Οι παραχωρήσεις ήταν αναγκαίες, γιατί, ενώ ο ίδιος και ο βαλής πραγματοποιούσαν επίδειξη δυνάμεως εναντίον των Αλβανών στασιαστών, τα εξαρχικά σώματα ήταν ελεύθερα να παρενοχλούν τα χωριά που βρίσκονται στην περίμετρο της οροσειράς Καρά Νταγ (Τσέρνα Γκόρα). Το Δεκέμβριο, πάντως, έφτασε με ενισχύσεις ο αντιστράτηγος Νασέρ πασάς και κατόρθωσε να αποκαταστήσει την τάξη στο τρίγωνο Κουμάνοβο-Κράτοβο-Ιστίπ.
Στην εικόνα σύγχυσης που επικράτησε στη βόρεια Μακεδονία συνέβαλε και η εμφάνιση το χειμώνα του 1903-4 σερβικών σωμάτων ή, μάλλον, ενός νέου τύπου σερβικού σώματος. Προηγουμένως οι Σέρβοι (αν και συχνά περνούσαν με το όνομα «Βούλγαροι») είχαν σχηματίσει σώματα που αγωνίστηκαν στο πλευρό των εξαρχικών στο όνομα της μακεδονικής αυτονομίας, παρόλο που πολλοί Σλάβοι ένοιωθαν ότι ανήκαν στη Σερβία και δεν είχαν καμιά επιθυμία να καταλήξουν κάτω από τη βουλγαρική κυριαρχία μέσα από κάποιο σχήμα αυτονομίας. Υπήρχαν επίσης πολίτες του σερβικού κράτους που, όπως και οι Έλληνες στο ελεύθερο κράτος, αντιλήφθηκαν την ανάγκη για την Οργάνωση της σερβικής μερίδας στη Μακεδονία, ώστε να ανακοπεί η εξάπλωση της εξαρχικής επιρροής. Το κίνημα αυτό, όπως και το αντίστοιχο ελληνικό, εμφανιζόταν να δρα ανεξάρτητα από την επίσημη κυβέρνηση. Πράκτορες, αντάρτες και όπλα στάλθηκαν στη Μακεδονία. Η παρουσία, όμως, ισχυρών τουρκικών δυνάμεων αλλά και των Αλβανών ληστών δεν επέτρεψαν στα νεοπαγή σερβικά σώματα να αποκτήσουν σοβαρές προσβάσεις. Ένα μικρό σερβικό σώμα, που πέρασε τα σύνορα κοντά στο Γενί-Βαρός στις αρχές Ιανουαρίου 1904, απωθήθηκε από τουρκικές περιπόλους κι ένα Κάπως μεγαλύτερο ακολούθησε την ίδια μοίρα λίγες μέρες αργότερα. Έπειτα από λίγες μέρες σημειώθηκαν αρκετές συμπλοκές ανάμεσα σε Σέρβους αντάρτες και Τούρκους γύρω από τα χωριά Χέρτνιτσα, Ντούπνιτσα και Προπέλιτσα. Στις αρχές Μαρτίου οι Τούρκοι υποχρέωσαν ένα μεγάλο σερβικό σώμα να οπισθοχωρήσει μέσα στο έδαφος της Σερβίας, όπου τα μέλη του συνελήφθησαν από τις αρχές. Το Μάιο οι Τούρκοι αποδεκάτισαν άλλο σώμα με 28 άντρες κοντά στο Κουμάνοβο.
Η δράση των σερβικών σωμάτων θορύβησε τη σερβική κυβέρνηση σε τέτοιο βαθμό, ώστε ο ίδιος ο πρωθυπουργός στρατηγός Γκρούγιτς πήγε στη Βράνιε, κοντά στα σύνορα, για να διερευνήσει επιτόπου την υπόθεση. Το συμπέρασμά του ήταν ότι σι τελευταίες δραστηριότητες είχαν υποκινηθεί από πράκτορες, οι οποίοι είχαν πείσει τους αντάρτες ότι η σερβοβουλγαρική προσέγγιση σήμαινε ότι οι δύο χώρες ήταν αποφασισμένες να αναλάβουν επαναστατική δράση στη Μακεδονία. Όμως, η σερβική κυβέρνηση, ακόμη κι αν το επιθυμούσε, δεν κατάφερε να εμποδίσει τους αντάρτες να διασχίζουν κάθε τόσο τα σύνορα. Το φαινόμενο εντάθηκε τους θερινούς μήνες και ένα σώμα με επικεφαλής τον Μίτσο Κρίστιτς ήρθε σε σύγκρουση με το εξαρχικό σώμα του Σουγκάροφ, πρώτα στην Τοπόλνιτσα κι’ αργότερα (1 Οκτωβρίου) στη Σλάτινα.
Εκτός από τη διείσδυση σωμάτων από το σερβικό έδαφος, σε χωριά της βόρειας Μακεδονίας άρχισαν να σχηματίζονται ένοπλες ομάδες που θα δρούσαν για λογαριασμό των Σέρβων κι εναντίον των εξαρχικών. Μια από αυτές ήταν του Γιοβάν Σβετάνοφ, που ανέπτυξε στενή συνεργασία με τα σώματα που προέρχονταν από τη Σερβία. Το αποτέλεσμα ήταν, ως το τέλος του χρόνου, η σερβική παρέμβαση να καταστεί σοβαρή απειλή για τον αγώνα των εξαρχικών. Το Νοέμβριο ισχυρή σερβική δύναμη, που λέγεται ότι αριθμούσε 150 άντρες, έκανε την εμφάνισή της στην περιοχή του Καρά Νταγ στα βορειοανατολικά των Σκοπίων. Τελικά κατέλαβε θέσεις στην Πομπάζντα, αφού εξεδίωξε ένα εξαρχικό σώμα από το Λουμπάντσι και το ανάγκασε να καταφύγει στην περιοχή του Κουμάνοβο. Το σώμα αυτό (επρόκειτο μάλλον για συμφυρμό από μικρά σώματα) επεξέτεινε την κυριαρχία του στην περιοχή και, όπως και άλλα σερβικά σώματα, εκφόβιζε τα χωριά και πότε-πότε εξόντωνε εξαρχικούς πράκτορες.

Πηγή: Douglas Dakin, Ο Ελληνικός Αγώνας στη Μακεδονία, εκδ. οίκος αδελφών Κυριακίδη, 1996.
και http://clubs.pathfinder.gr/MAKEDONIKOS_AGON


http://www.ideografhmata.gr/forum/viewtopic.php?f=161&t=5784&start=0&sid=6ec01ddbcfad07763665916f48442d0a&view=print

Ιδεογραφήματα :: Προβολή θέματος - Αλβανικές και Σερβικές ...

1 δημοσίευση - 1 συντάκτης

Στην εικόνα σύγχυσης που επικράτησε στη βόρεια Μακεδονία συνέβαλε και η εμφάνιση το ...την ανάγκη για την Οργάνωση της σερβικής μερίδας στη Μακεδονία, ...
www.ideografhmata.gr/.../viewtopic.php?... - Προσωρινά αποθηκευμένη
-------
ΒΛΕΠΕ:http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/07/blog-post_3337.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/07/blog-post_16.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/07/blog-post_9841.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/07/blog-post_3905.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/07/2_29.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/07/3_30.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/08/blog-post_713.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/08/blog-post_7273.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/08/blog-post_7145.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/08/blog-post_706.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/08/1.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/08/o-2.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/08/blog-post_1699.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/08/blog-post_18.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/08/blog-post_1064.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/08/blog-post_6356.html

http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/08/blog-post_2371.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/08/blog-post_3718.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/01/blog-post_08.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/02/blog-post_1519.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/02/blog-post_4360.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/02/blog-post_2945.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/02/blog-post_11.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/02/blog-post_13.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/02/blog-post_20.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2009/06/wednesday-june-24-2009-50514-pm.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/06/blog-post_16.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2009/08/blog-post_3726.html
http://ellines-albanoi.blogspot.com/2009/08/blog-post_3201.html

http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/05/blog-post_9641.html