Άγιος Μεγαλομάρτυς Λάζαρος ηγεμόνας της Σερβίας (1329-1389)
28 Ιουνίου, 2009 — VatopaidiFriend
Ο άγιος Λάζαρος, βασιλεύς της Σερβίας. Τοιχογραφία από το ναό της Αναλήψεως του Σωτήρος του καθίσματος του Αγίου Βασιλείου της Ι.Μονής Χιλανδαρίου.
Ο άγιος Λάζαρος γεννήθηκε στο χωριό Πρίλεπετς της Σερβίας το 1329 και από μικρός έδειχνε τόσο πολλά προσόντα, ώστε κίνησε την προσοχή του κράλη Στεφάνου Δουσάν, ο όποιος τον εισήγαγε στο παλάτι του στα Σκόπια, όπου και κέρδισε την εκτίμηση όλων με την χρηστότητα, τον ηρωϊσμό και την ευσέβεια του. Ενυμφεύθη μία συγγενή του τσάρου, την άγια Μίλιτσα (19 Ιουλίου), με την οποία απέκτησε πέντε θυγατέρες και τρεις γιους.
Μετά τον Δουσάν, ο μακάριος κράλης Στέφανος Ούρεσης Ε΄ (2 Δεκεμβρίου) βασίλευσε στο βασίλειο της Σερβίας και μετά τον θάνατό του τον διαδέχθηκε ο Λάζαρος που είχε λάβει τον τίτλο του ηγεμόνα. Παρά την αντιπαλότητα και τις δολοφονικές απόπειρες εναντίον του, από τις οποίες διεσώθη εκ θαύματος, άρχισε να υλοποιεί το σχέδιο πού είχε, να ενώσει τους διαιρεμένους Σέρβους, με σκοπό να πολεμήσει τους Τούρκους.
Εκτός από την πολιτική του δράση, ο ηγεμόνας έδειξε μεγάλη αγάπη για την Εκκλησία. Μόλις ανέβηκε στον θρόνο, κύρια μεριμνά του ήταν να συμφιλιώσει το γρηγορότερο την Εκκλησία της Σερβίας με εκείνη της Κωνσταντινουπόλεως, πού είχε διακόψει την κοινωνία εξαιτίας της ανακήρυξης του Σερβικού Πατριαρχείου από τον κράλη Στέφανο Δουσάν. Μία αποστολή με επικεφαλής τον μοναχό Ησαΐα (21 Αυγούστου) εστάλη στην Βασιλεύουσα και κατόρθωσε να εξασφαλίσει από τον πατριάρχη άγιο Φιλόθεο (11 Οκτωβρίου) την άρση του αναθέματος (1375).
Ο άγιος Λάζαρος δήλωσε εξίσου την θεοσέβειά του με την ίδρυση πλήθους ναών και μονών, τόσο στην Σερβία όσο και στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στους Αγίους Τόπους και στο Άγιον Όρος. Μετά το 1371, δέχθηκε πρόθυμα τους μαθητές του αγίου Γρηγορίου του Σιναΐτου (6 Απριλίου), που είχαν εγκαταλείψει το Άγιον Όρος εξαιτίας της τουρκικής απειλής. Φρόντισε να τους ανεγείρει την Μονή Γκόρνιακ και εκείνη της Ραβάνιτσα, η οποία υπό την καθοδήγηση του οσίου Ρωμύλου (18 Σεπτεμβρίου) παρέμεινε το πλέον σημαντικό καθίδρυμά του.
Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στον Συναξαριστή του αναφέρει για τον Άγιο Λάζαρο: «αφιέρωσεν ένα βασιλικόν Σταυρόν, εν ω ήν η πανάφθορος Ζώνη της Κυρίας Θεοτόκου και μέγα τεμάχιον Τιμίου Ξύλου, τη εν Αγίω Όρει Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου. Ήτο δε του σταυρού το μέν μήκος δάκτυλοι επτά, το δε πλάτος δάκτυλοι δύω· όστις σώζεται εν τη ανωτέρω μονή μέχρι της σήμερον. Όπισθεν δε του σταυρού ευρίσκονται γεγραμμένα γράμματα διά Σερβικών χαρακτήρων, άπερ μεθερμηνευθέντα εις την καθ’ ημάς γραικικήν διάλεκτον, λέγουσι ταύτα· “Λάζαρος εν Χριστώ τώ Θεώ Κνέζης Σερβίας και βασιλεύς Γραικίας, ανατίθημι το κραταιόν όπλον συν τη αχράντω Ζώνη της Παναγίας μου, τη Μονή Βατοπαιδίου της Βασιλείας μου”» (Συναξαριστής αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, 31 Αυγούστου)
