ΑΛΒΑΝΙΚΟΙ ΕΠΟΙΚΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ
Τα νησιά που πραγματοποιήθηκαν αξιόλογοι εποικισμοί Αλβανών, βρίσκονται στις Κυκλάδες και στον Σαρωνικό.
Τα νησιά Άνδρος, Ύδρα, Πόρος, Σαλαμίνα (Κούλουρη), Αίγινα, Αγκίστρι δέχτηκαν σημαντικές ομάδες, ενώ μικρότερες ομάδες πήγαν στα νησιά Κέα (Τζιά), Κύθνος (Θερμιά), Ίος.
Στα μέρη αυτά με επιμίξης με τον ντόπιο πληθυσμό, και από το γεγονός ότι δεν αποτελούσαν την πλειοψηφία του πληθυσμού, αλλά και επειδή ένας ανώτερος πολιτισμός «καταπίνει» ένα υποδιαίστερο, οι Αλβανοί άποικοι εξελληνίστηκαν και αφομοιώθηκαν αφήνοντας μόνο τα οικογενειακά τους επίθετα και μερικά τοπωνύμια.
Κατά τον Μπίρη αναφέρεται ότι είναι λανθασμένη η πληροφορία του Sauger, ότι οι Αλβανοί έποικοι αποτελούσαν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, την ολιγότητα των Αλβανών μαρτυρούν τα αλβανικά επίθετα και τοπωνύμια.
Μικρές ομάδες εγκαταστάθηκαν στην Σάμο σε ένα μικρό χωριό επάνω από τον Πύργο μιλούσαν Αρβανίτικα ακόμα στα 1677.
Στα Ψαρά, την Κάσο και πιθανόν στην Σκόπελο εγκαταστάθηκαν μικρές ομάδες Αλβανών, όλες απορροφήθηκαν από τους παλαιότερους και νεώτερους Έλληνες κατοίκους.
Ειδικά στην Σάμο στο χωριό Λέκα (50 σπίτια) , άνω και κάτω Αρβανίτες και Μοριάς υποδηλώνουν την παλαιότερη μετεκοισία των Αρβανιτών, μέχρι τα 1677. Η επωνυμία Λέκα προέρχεται από τον πρώτο οικιστή Λέκα από την Πελοπόννησο. Οι κάτοικοι του χωρίου Μορέας καθορίζει τον τόπο προέλευσης των κατοίκων .
Σχετικά με την προέλευση των Αρβανιτών υπάρχουν πολλές απόψεις , ο Hasluck διατύπωσε την άποψη ότι ήταν αιχμάλωτοι πολέμου που πιάστηκαν από Πασά Ουλούτς ή Κιλίτς Αλή στις επιχειρήσεις της Ανδριατικής πριν την Ναυμαχία της Ναυπάκτου, κατά την επανάσταση στην περιοχή Δρίνου και της Μποιάνας.
Οι Αλβανοί της Άνδρου κυρίως των χωριών Άρνας και Αμολόχου (το Γάβρειον είναι συνοικισμός του 1821) προήλθαν από την Κάρυστο (όπως λένε οι ίδιοι) , η διάλεκτός τους όμως μοιάζει με του Πόρου, που ενισχύθηκαν κατά τον Sauger από κατοίκους του Αμολόχου ήλθαν από την Πελοπόννησο. Πότε είναι άγνωστο. Ο Δ Πασχάλης ιστορικός της Άνδρου μιλά για το πρώτο τέταρτο του 16ου αιώνα και ακολούθησε και δεύτερος εποικισμός κατά το τελευταίο τέταρτο του ίδιου αιώνα, αν όμως λάβουμε υπ όψη τις μαρτυρίες του περιηγητού Bordone το νησί ήταν σχεδόν έρημο στις αρχές του 16ου αιώνα (quasi deserta) και του Braconnier οι Αλβανοί έποικοι είχαν έρθει πριν 100 χρόνια , με βάσει αυτά πρέπει να εντοπίσουμε την έλευση των Αλβανών στο τελευταίο τέταρτο του 16ου αιώνα . Στα 1655 στα πιο πάνω χωριά κατοικούσαν 1200 Αλβανοί.
Στις περιοχές που υπήρχε πυκνός πληθυσμός Αλβανών παρατηρήθηκε εξαλβανισμός των Ελλήνωνκαι Φράγκων ντόπιων, αυτό το μαρτυρούν τα οικογενειακά ονόματα πχ Βελούδος, Βιδάλης, Γαβαλιάς, Δεκαβάλλας, Εξαδάκτυλος, Καλόγνωμος, Κάρλος κα.
Στα 1700 οι κάτοικοι της Άρνας και του Αμόλοχου φορούσαν το αλβανικό ένδυμα και ζούσαν με τα έθιμά τους, δηλαδή όπως λέει ο Tournefort «χωρίς νόμο και χωρίς πίστη».
Λίγοι Αλβανοί έποικοι εγκαταστάθηκαν στα έρημα Ψαρά το τελευταίο τέταρτο του 16ου αιώνα. Αλλά αφομοιώθηκαν γρήγορα από πολλούς έποικους του 17ου αιώνα που είχαν έρθει από την Θεσσαλομαγνησία, την Εύβοια, και Δυτ Ήπειρο, έτσι εξηγείται γιατί δεν μιλούν καθόλου Αλβανική γλώσσα , ενώ υπογραμμίζεται η ομοιότητα των Ψαριανών με τα αντίστοιχα έθιμα των Θεσσαλών και των Κυμαίων.
Σκοτεινά είναι τα γεγονότα με τον εποικισμό και την προέλευση των Αλβανών εποίκων που εγκαταστάθηκαν στα άγονα νησιά των Σπετσών και της Ύδρας, κατά διηγήσεις του Andre Trevet στα μέσα του 16ου αιώνα η Ύδρα ήταν έρημη .
Πρέπει να θεωρηθεί ότι το νησί εποικίσθη μετά την ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571), όπως αναφέρει και ο ιστορικός Α Μιαούλης (εγγονός) πριν το 1580.
Ο Δημ Πασχάλης εξ άλλου υποθέτει ότι κατά τις αρχές του 16ου αιώνα πέρασαν από το Κρανίδι βοσκοί στα νησιά Σπέτσες, Πόρο και Ύδρα αναζητώντας βοσκές για τις κατσίκες τους! (τι βοσκές να βρουν στα βραχώδη αυτά ξερονήσια και με ποιο τρόπο να περάσουν απέναντι τα κοπάδια τους).
Δες όμως τι αναφέρει ο Α Μιαούλης (εγγονός) και τι υποστήριζε ο Α Μιαούλης (παππούς):
Το ερώτημα που μπαίνει είναι ήταν εντελώς έρημα τα νησιά Σπέτσες και Ύδρα στα χρόνια του Andre Trevet ; Ή ζούσαν κάποιοι κάτοικοι εκεί; Ο Francesco Grassetto που ταξίδεψε στα 1511 στην Ανατολική Μεσόγειο γράφει: « Κατά τις 10 την νύκτα ξεκίνησε από την Σίφνο ο μεγαλοπρεπής προνοητής ( providitor) και στις 6 την νύκτα έφτασε στην Ύδρα (Sidres) σε ένα βράχο ακατοίκητο κατά την διεύθυνση των Σπετσών (Specie), όπου ήταν δέκα βράχοι ακατοίκητοι». Μήπως η μνεία των ακατοίκητων βράχων πρέπει να θεωρηθεί σαν αντίθετη προς τα κατανομαζόμενα νησιά ως κατοικημένα, οπότε πρέπει να κατεβούμε στα τέλη του 15ου αιώνα και να βρούμε κάποιο στήριγμα για την κοινή παράδοση, ότι οι πρώτοι Αλβανοί ήρθαν γύρω στα 1470 όπως αναφέρει ο Α Μιαούλης (παππούς)
Πρέπει να θεωρηθεί σίγουρο ότι στα 1580 ήρθαν οικογένειες στα εν λόγω νησιά Ύδρα, Σπέτσες από την Πελοπόννησο, την Κύθνο, Πάργα, Εύβοια, Αυλώνα , Σούλι και Ελληνικές από Βούρλα της Μ Ασίας, Φώκαια, και Τήνο.
Κατά τον 17ο αίώνα ο Boschiniσημειώνει πως υπάρχουν σπίτια και ότι τα νησιά είναι καλοί ψαρότοποι.
Στην Σαλαμίνα (Κούλουρη) στα 1672 ο Αλβανικός και ο Ελληνικός πληθυσμός ήταν 600 ψυχές και στον Πόρο στα τέλη του 17ου αιώνα ήταν ανάλογος ο πληθυσμός. Από την Σαλαμίνα οι Αλβανικές οικογένειες πέρασαν στο Αγκίστρι. Στην Κύθνο στα τέλη του 16ου αιώνα εγκαταστάθηκαν Αρβανίτες από την Εύβοια, Άνδρο , Αττική Ύδρα. Και πήραν κτήματα της καθολικής επισκοπής του νησιού, από τον 17 ο αιώνα λέγονται πια Έλληνες. (Αλβανικά επίθετα είναι : Μάνεσις, Πέπιζας, Ντάλες, Λαλεγιάννης, Τόλιας, Τόγιας, Κριελάς, Μάζης, Κουμής, Γκούμας, Τούντας κλπ), στο νησί ανακατώθηκαν και Έλληνες από την Κρήτη, την Μάνη κλπ και όλοι μαζί με τους ντόπιους κατοίκους και τους Φράγκους αφομοιώθηκαν, εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Φραγκική παρουσία υπάρχει στα τοπικά έθιμα πχ η δωρεάν προσφορά αγαθών προς τους άρχοντες, ο χωρισμός των κατοίκων σε άρχοντες ή καλούς ή μεγαλουσιάνους και στους χωριάτες και ξωτάρηδες. Οι τελευταίοι όταν πλησίαζαν τους πρώτους έπρεπε να είναι ασκεπείς, ταπεινοί και μαζεμένοι, υπάρχουν επώνυμα που θυμίζουν αυτή την παρουσία πχ Αρμάδορος, Βέρος, Γάσπαρης, Δαλλαβίνιας, Δομένικας, Καβαλλιέρος, Κορονέλλος, Μπάστας κλπ
Η Ίος είχε αποικισθεί από τον Μάρκο Κρίσπη, λίγο μετά τον θάνατο του πατέρα του δούκα της Νάξου Ιακώβου, μαζί με κάποιες Αλβανικές οικογένειες που προσκάλεσε από την Πελοπόννησο, τους έδωσε γεωργικά κτήματα . Στα 1558 όμως πειρατές με 14 γαλιότες λεηλάτησαν το νησί και εξανδραπόδισαν τους κατοίκους κατά τον Sauger, έτσι το νησί έμεινε μέχρι τα 1579 οπότε φτάνει εκεί ο «παπά Ποθητός υιός του ποτέ διάκου της Κρητικής με ορισμόν βασιλικόν» του Ουλούτς Αλή και «ανέστησε» «πρώτον με τον Θεόν της Νίου».
Ο καθηγητής Ι Κ Βογιατζίδης υποστήριξε ότι αυτοί που ήρθαν με τον παπά Ποθητό ήταν Έλληνες, αλλά και οι Αλβανοί που είχε φέρει ο Μάρκος Κρίσπης δεν είχαν εξαφανιστεί εντελώς, κάποια μικρά υπολείμματα είχαν μείνει και αφομοιώθηκαν με τους Έλληνες του παπά Ποθητού.
Το ίδιο υποστηρίζει και ο Π Γ Ζερλέντης με την διαφορά ότι έγινε βαθμιαίος εξελληνισμός των Αλβανών εποίκων, οι οποίοι γνώριζαν την Ελληνική γλώσσα και είχαν επιδράσεις από παλαιά με το Ελληνικό περιβάλλον.
Ωστόσο έγινε βαθμιαίος εποικισμός Ελλήνων και τον 17ο αιώνα. Ανάμνηση των Αλβανών στο νησί είναι το σκωπτικό επίθετο ΤΣΑΡΟΥΧΑΔΕΣ που αποδίδουν οι Σικιμιώτεςστους Νιώτες, γλωσσικά υπολείμματα υπάρχουν ελάχιστα στην ποιμενική ορολογία και 8 επώνυμα όπως μπορεί κανείς να δει στον εκλογικό κατάλογο της Ίου (Αρχολέκας, Βολικάκης, Βαλμάς, Γκίκας, Γκικάκης, Πετζόπουλλος, Τόγιας, Χρόνης).
Έτσι μπορεί κανείς να καταλήξει με ασφάλεια ότι οι εποικισμοί έγιναν στις Κυκλάδες μετά την Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571)και την ανταρσία των Ελλήνων στην Πελοπόννησο, ερμηνεύεται και η αιτιολογία του Χατζή Κάλφα που λέει :
Οι έποικοι Αλβανοί προήλθαν από την Εύβοια , Αττική και Αργολίδα και όχι από τα Αλβανικά παράλια όπως υποστηρίζει ο Hasluck. Οι Τούρκοι με τον ανασυνοικισμό των νήσων απέβλεπαν στην παγίωση της ασφάλειας και της κυριαρχίας στο Αιγαίο.
http://igaiolos.blogspot.com/2008/03/blog-post_18.html
ΑΙΟΛΙΚΗ ΓΗ: ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΚΑΙ ΙΟΝΙΟ-- «Οι Σουλτάνοι συνοίκιζαν τα αραιωμένα νησιά με νέους εποίκους κυρίως Αλβανούς, με στόχο να εδραιώσουν την ασφάλεια των περιοχών».
Τα νησιά που πραγματοποιήθηκαν αξιόλογοι εποικισμοί Αλβανών, βρίσκονται στις Κυκλάδες και στον Σαρωνικό.
Τα νησιά Άνδρος, Ύδρα, Πόρος, Σαλαμίνα (Κούλουρη), Αίγινα, Αγκίστρι δέχτηκαν σημαντικές ομάδες, ενώ μικρότερες ομάδες πήγαν στα νησιά Κέα (Τζιά), Κύθνος (Θερμιά), Ίος.
Στα μέρη αυτά με επιμίξης με τον ντόπιο πληθυσμό, και από το γεγονός ότι δεν αποτελούσαν την πλειοψηφία του πληθυσμού, αλλά και επειδή ένας ανώτερος πολιτισμός «καταπίνει» ένα υποδιαίστερο, οι Αλβανοί άποικοι εξελληνίστηκαν και αφομοιώθηκαν αφήνοντας μόνο τα οικογενειακά τους επίθετα και μερικά τοπωνύμια.
Κατά τον Μπίρη αναφέρεται ότι είναι λανθασμένη η πληροφορία του Sauger, ότι οι Αλβανοί έποικοι αποτελούσαν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, την ολιγότητα των Αλβανών μαρτυρούν τα αλβανικά επίθετα και τοπωνύμια.
Μικρές ομάδες εγκαταστάθηκαν στην Σάμο σε ένα μικρό χωριό επάνω από τον Πύργο μιλούσαν Αρβανίτικα ακόμα στα 1677.
Στα Ψαρά, την Κάσο και πιθανόν στην Σκόπελο εγκαταστάθηκαν μικρές ομάδες Αλβανών, όλες απορροφήθηκαν από τους παλαιότερους και νεώτερους Έλληνες κατοίκους.
Ειδικά στην Σάμο στο χωριό Λέκα (50 σπίτια) , άνω και κάτω Αρβανίτες και Μοριάς υποδηλώνουν την παλαιότερη μετεκοισία των Αρβανιτών, μέχρι τα 1677. Η επωνυμία Λέκα προέρχεται από τον πρώτο οικιστή Λέκα από την Πελοπόννησο. Οι κάτοικοι του χωρίου Μορέας καθορίζει τον τόπο προέλευσης των κατοίκων .
Σχετικά με την προέλευση των Αρβανιτών υπάρχουν πολλές απόψεις , ο Hasluck διατύπωσε την άποψη ότι ήταν αιχμάλωτοι πολέμου που πιάστηκαν από Πασά Ουλούτς ή Κιλίτς Αλή στις επιχειρήσεις της Ανδριατικής πριν την Ναυμαχία της Ναυπάκτου, κατά την επανάσταση στην περιοχή Δρίνου και της Μποιάνας.
Οι Αλβανοί της Άνδρου κυρίως των χωριών Άρνας και Αμολόχου (το Γάβρειον είναι συνοικισμός του 1821) προήλθαν από την Κάρυστο (όπως λένε οι ίδιοι) , η διάλεκτός τους όμως μοιάζει με του Πόρου, που ενισχύθηκαν κατά τον Sauger από κατοίκους του Αμολόχου ήλθαν από την Πελοπόννησο. Πότε είναι άγνωστο. Ο Δ Πασχάλης ιστορικός της Άνδρου μιλά για το πρώτο τέταρτο του 16ου αιώνα και ακολούθησε και δεύτερος εποικισμός κατά το τελευταίο τέταρτο του ίδιου αιώνα, αν όμως λάβουμε υπ όψη τις μαρτυρίες του περιηγητού Bordone το νησί ήταν σχεδόν έρημο στις αρχές του 16ου αιώνα (quasi deserta) και του Braconnier οι Αλβανοί έποικοι είχαν έρθει πριν 100 χρόνια , με βάσει αυτά πρέπει να εντοπίσουμε την έλευση των Αλβανών στο τελευταίο τέταρτο του 16ου αιώνα . Στα 1655 στα πιο πάνω χωριά κατοικούσαν 1200 Αλβανοί.
Στις περιοχές που υπήρχε πυκνός πληθυσμός Αλβανών παρατηρήθηκε εξαλβανισμός των Ελλήνωνκαι Φράγκων ντόπιων, αυτό το μαρτυρούν τα οικογενειακά ονόματα πχ Βελούδος, Βιδάλης, Γαβαλιάς, Δεκαβάλλας, Εξαδάκτυλος, Καλόγνωμος, Κάρλος κα.
Στα 1700 οι κάτοικοι της Άρνας και του Αμόλοχου φορούσαν το αλβανικό ένδυμα και ζούσαν με τα έθιμά τους, δηλαδή όπως λέει ο Tournefort «χωρίς νόμο και χωρίς πίστη».
Λίγοι Αλβανοί έποικοι εγκαταστάθηκαν στα έρημα Ψαρά το τελευταίο τέταρτο του 16ου αιώνα. Αλλά αφομοιώθηκαν γρήγορα από πολλούς έποικους του 17ου αιώνα που είχαν έρθει από την Θεσσαλομαγνησία, την Εύβοια, και Δυτ Ήπειρο, έτσι εξηγείται γιατί δεν μιλούν καθόλου Αλβανική γλώσσα , ενώ υπογραμμίζεται η ομοιότητα των Ψαριανών με τα αντίστοιχα έθιμα των Θεσσαλών και των Κυμαίων.
Σκοτεινά είναι τα γεγονότα με τον εποικισμό και την προέλευση των Αλβανών εποίκων που εγκαταστάθηκαν στα άγονα νησιά των Σπετσών και της Ύδρας, κατά διηγήσεις του Andre Trevet στα μέσα του 16ου αιώνα η Ύδρα ήταν έρημη .
Πρέπει να θεωρηθεί ότι το νησί εποικίσθη μετά την ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571), όπως αναφέρει και ο ιστορικός Α Μιαούλης (εγγονός) πριν το 1580.
Ο Δημ Πασχάλης εξ άλλου υποθέτει ότι κατά τις αρχές του 16ου αιώνα πέρασαν από το Κρανίδι βοσκοί στα νησιά Σπέτσες, Πόρο και Ύδρα αναζητώντας βοσκές για τις κατσίκες τους! (τι βοσκές να βρουν στα βραχώδη αυτά ξερονήσια και με ποιο τρόπο να περάσουν απέναντι τα κοπάδια τους).
Δες όμως τι αναφέρει ο Α Μιαούλης (εγγονός) και τι υποστήριζε ο Α Μιαούλης (παππούς):
Το ερώτημα που μπαίνει είναι ήταν εντελώς έρημα τα νησιά Σπέτσες και Ύδρα στα χρόνια του Andre Trevet ; Ή ζούσαν κάποιοι κάτοικοι εκεί; Ο Francesco Grassetto που ταξίδεψε στα 1511 στην Ανατολική Μεσόγειο γράφει: « Κατά τις 10 την νύκτα ξεκίνησε από την Σίφνο ο μεγαλοπρεπής προνοητής ( providitor) και στις 6 την νύκτα έφτασε στην Ύδρα (Sidres) σε ένα βράχο ακατοίκητο κατά την διεύθυνση των Σπετσών (Specie), όπου ήταν δέκα βράχοι ακατοίκητοι». Μήπως η μνεία των ακατοίκητων βράχων πρέπει να θεωρηθεί σαν αντίθετη προς τα κατανομαζόμενα νησιά ως κατοικημένα, οπότε πρέπει να κατεβούμε στα τέλη του 15ου αιώνα και να βρούμε κάποιο στήριγμα για την κοινή παράδοση, ότι οι πρώτοι Αλβανοί ήρθαν γύρω στα 1470 όπως αναφέρει ο Α Μιαούλης (παππούς)
Πρέπει να θεωρηθεί σίγουρο ότι στα 1580 ήρθαν οικογένειες στα εν λόγω νησιά Ύδρα, Σπέτσες από την Πελοπόννησο, την Κύθνο, Πάργα, Εύβοια, Αυλώνα , Σούλι και Ελληνικές από Βούρλα της Μ Ασίας, Φώκαια, και Τήνο.
Κατά τον 17ο αίώνα ο Boschiniσημειώνει πως υπάρχουν σπίτια και ότι τα νησιά είναι καλοί ψαρότοποι.
Στην Σαλαμίνα (Κούλουρη) στα 1672 ο Αλβανικός και ο Ελληνικός πληθυσμός ήταν 600 ψυχές και στον Πόρο στα τέλη του 17ου αιώνα ήταν ανάλογος ο πληθυσμός. Από την Σαλαμίνα οι Αλβανικές οικογένειες πέρασαν στο Αγκίστρι. Στην Κύθνο στα τέλη του 16ου αιώνα εγκαταστάθηκαν Αρβανίτες από την Εύβοια, Άνδρο , Αττική Ύδρα. Και πήραν κτήματα της καθολικής επισκοπής του νησιού, από τον 17 ο αιώνα λέγονται πια Έλληνες. (Αλβανικά επίθετα είναι : Μάνεσις, Πέπιζας, Ντάλες, Λαλεγιάννης, Τόλιας, Τόγιας, Κριελάς, Μάζης, Κουμής, Γκούμας, Τούντας κλπ), στο νησί ανακατώθηκαν και Έλληνες από την Κρήτη, την Μάνη κλπ και όλοι μαζί με τους ντόπιους κατοίκους και τους Φράγκους αφομοιώθηκαν, εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Φραγκική παρουσία υπάρχει στα τοπικά έθιμα πχ η δωρεάν προσφορά αγαθών προς τους άρχοντες, ο χωρισμός των κατοίκων σε άρχοντες ή καλούς ή μεγαλουσιάνους και στους χωριάτες και ξωτάρηδες. Οι τελευταίοι όταν πλησίαζαν τους πρώτους έπρεπε να είναι ασκεπείς, ταπεινοί και μαζεμένοι, υπάρχουν επώνυμα που θυμίζουν αυτή την παρουσία πχ Αρμάδορος, Βέρος, Γάσπαρης, Δαλλαβίνιας, Δομένικας, Καβαλλιέρος, Κορονέλλος, Μπάστας κλπ
Η Ίος είχε αποικισθεί από τον Μάρκο Κρίσπη, λίγο μετά τον θάνατο του πατέρα του δούκα της Νάξου Ιακώβου, μαζί με κάποιες Αλβανικές οικογένειες που προσκάλεσε από την Πελοπόννησο, τους έδωσε γεωργικά κτήματα . Στα 1558 όμως πειρατές με 14 γαλιότες λεηλάτησαν το νησί και εξανδραπόδισαν τους κατοίκους κατά τον Sauger, έτσι το νησί έμεινε μέχρι τα 1579 οπότε φτάνει εκεί ο «παπά Ποθητός υιός του ποτέ διάκου της Κρητικής με ορισμόν βασιλικόν» του Ουλούτς Αλή και «ανέστησε» «πρώτον με τον Θεόν της Νίου».
Ο καθηγητής Ι Κ Βογιατζίδης υποστήριξε ότι αυτοί που ήρθαν με τον παπά Ποθητό ήταν Έλληνες, αλλά και οι Αλβανοί που είχε φέρει ο Μάρκος Κρίσπης δεν είχαν εξαφανιστεί εντελώς, κάποια μικρά υπολείμματα είχαν μείνει και αφομοιώθηκαν με τους Έλληνες του παπά Ποθητού.
Το ίδιο υποστηρίζει και ο Π Γ Ζερλέντης με την διαφορά ότι έγινε βαθμιαίος εξελληνισμός των Αλβανών εποίκων, οι οποίοι γνώριζαν την Ελληνική γλώσσα και είχαν επιδράσεις από παλαιά με το Ελληνικό περιβάλλον.
Ωστόσο έγινε βαθμιαίος εποικισμός Ελλήνων και τον 17ο αιώνα. Ανάμνηση των Αλβανών στο νησί είναι το σκωπτικό επίθετο ΤΣΑΡΟΥΧΑΔΕΣ που αποδίδουν οι Σικιμιώτεςστους Νιώτες, γλωσσικά υπολείμματα υπάρχουν ελάχιστα στην ποιμενική ορολογία και 8 επώνυμα όπως μπορεί κανείς να δει στον εκλογικό κατάλογο της Ίου (Αρχολέκας, Βολικάκης, Βαλμάς, Γκίκας, Γκικάκης, Πετζόπουλλος, Τόγιας, Χρόνης).
Έτσι μπορεί κανείς να καταλήξει με ασφάλεια ότι οι εποικισμοί έγιναν στις Κυκλάδες μετά την Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571)και την ανταρσία των Ελλήνων στην Πελοπόννησο, ερμηνεύεται και η αιτιολογία του Χατζή Κάλφα που λέει :
Οι έποικοι Αλβανοί προήλθαν από την Εύβοια , Αττική και Αργολίδα και όχι από τα Αλβανικά παράλια όπως υποστηρίζει ο Hasluck. Οι Τούρκοι με τον ανασυνοικισμό των νήσων απέβλεπαν στην παγίωση της ασφάλειας και της κυριαρχίας στο Αιγαίο.
http://igaiolos.blogspot.com/2008/03/blog-post_18.html
ΑΙΟΛΙΚΗ ΓΗ: ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΚΑΙ ΙΟΝΙΟ-- «Οι Σουλτάνοι συνοίκιζαν τα αραιωμένα νησιά με νέους εποίκους κυρίως Αλβανούς, με στόχο να εδραιώσουν την ασφάλεια των περιοχών».
