ΕΘΝΟΣ
Σύμφωνα με το ετυμολογικό λεξικό της αρχαίας ελληνικής τού Ι.Σταματάκου «Έθνος-εος»=
1)Σύνολο ατόμων,ομάς ανθρώπων,το σύνολο των ανηκόντων είς τινά εθνικότητα,
2)φυλή,ράτσα,
3)λαός,έθνος,4)ιδιαιτέρα τάξις ανθρώπων,φυλετική τάξις.
ΕΘΟΣ
Στο ίδιο λεξικό διαβάζουμε γιά τη λέξη Έθος:«Έθος-εος=Συνήθεια,έθιμον,τρόπος, Ετυμ.έθος εξ Ιαπετικής (Ινδοευρωπαϊκής) ρίζης «sve-dhe».
Στην υποτιθέμενη αυτή ινδοευρωπαϊκή ρίζα sve-dhe-o I.Σταματάκος βλέπει μιά σύνθετη ρίζα: sve=τριτοπρόσωπη προσωπική αντωνυμία,καί dhe=θέτω, ποιώ.
Επομένως η υποτιθέμενη αυτή σύνθετη ρίζα έχει την έννοια τού σφετερίζομαι,οικειοποιούμαι κλπ. λέει ο Σταματάκος.
Τις ίδιες ετυμολογικές υποθέσεις βλέπουμε καί στο ετυμολογικό λεξικό τού J.B.Hofmann καί φυσικά την κοινή διαπίστωση σχετικότητας των λέξεων έθνος,έθος καί ήθος,ηθική.
Γιά να κάνουμε μιά κάπως διαφορετική καί πιό απλούστερη προσέγγιση της ετυμολογίας των συγγενών αυτών λέξεων,να ξεκαθαρίσουμε ότι στις λέξεις έθνος,έθος,ήθος υπόκειται ένα δίγαμμα (F) στην αρχή των λέξεων (Fέθνος,Fέθος) όπως έχουν επισημάνει όλοι οί γλωσσολόγοι πρβλ το Λακωνικό βέσον=έθος κατ' Ησύχιο,πού αντιστοιχεί σ'ένα Βέθον,αφού ως γνωστόν οί Λάκωνες πρόφεραν σαν «σ» σίγμα το «θ» θήτα.
ΗΘΟΣ
Πηγαίνοντας τώρα στη λέξη ήθος των πιό πάνω λεξικών διαβάζουμε:ήθος-εος,«συνήθεια,χρήσις,έθιμον,ψυχική διάθεσις,χαρακτήρ τού ανθρώπου,συνήθης διαμονή,ενδιαίτημα,στον πληθ.τρώγλες,κατοικίες,οί τρόποι καί τα έθιμα των ανθρώπων».
Απ'όλα αυτά,βγάζουμε το συμπέρασμα ότι οί λέξεις έθνος,έθος,ήθος,έχουν να κάνουν:
1)με σύνολο ανθρώπων,αλλά καί ζωων (βλπ.«έθνος μελισσών»)
2)πού συγκατοικεί σε ορισμένο τόπο καί
3) έχει ορισμένο τρόπο διαβίωσης.
Προτού σχηματισθούν λέξεις, πού επιμαρτυρούν ένα ανεπτυγμένο επίπεδο πολιτισμού όπως λ.χ. η λέξη «συνέλευσις» προϋπήρχαν αρχέγονες λέξεις ενός λαού πρωτόγονου,γεωργοποιμενικού η τροφοσυλλεκτικού.
Καί αυτές θα πρέπει να αναζητήσουμε σαν ρίζες πολλών λέξεων της πολιτισμένης ανθρωπότητας.
Στην Αρβανίτικη,πού διασώζει τον κορμό της πανάρχαιας Πελασγικής γλώσσας,υπάρχει η λέξη vathë-i (βαθ-ι) = το μαντρί,όπου ενσταυλίζονται τα ζώα καί κυρίως τα πρόβατα καί τα γίδια Βεθ-(vetherinj) βεθερινj στ'αρβανίτικα καί vethe στ'αλβανικά).
Το μαντρί είναι ο πρωτόγονος τόπος,όπου ένα σύνολο (κοπάδι) ομοειδών ζώων,ενδιαιτάται καί συμπεριφέρεται κατ'έναν συγκεκριμένο τρόπο.
Αργότερα οί άνθρωποι θα ζούν κατά παρόμοιο τρόπο:
Σαν σύνολο (κοινωνία) σε συγκεκριμένο χώρο καί κάτω από κανόνες πού θα διαμορφώσουν έναν ενιαίο τρόπο συμβίωσης ενός συνόλου κλπ.κλπ.
Να επισημανθεί εδώ,ότι καί στην αρχαία Ινδική υπάρχει η σχετική λέξη svadha =«ίδιος τρόπος,ιδιορρυθμία,συνήθεια,κατοικία» (βλπ. Hofmann η καί Σταματάκο στην λ. «ήθος») αλλά καί στην αρχαιοσημιτική η λέξη beth =κατοικία,απ'όπου -υποτίθεται-προέρχεται καί η ονομασία τού γράμματος Β.
Τώρα αν ρωτάται αν η αρχαιοϊνδική (σανσκριτική) svadha καί η αρχαιοσημιτική beth,έδωσαν την αρβανίτικη (πελασγική) Vathë-Vethë=μαντρί,ενσταυλισμός η συνέβη το αντίθετο,θα πω ότι δεν αρκεί η γλωσσολογία γιά να δώσει τη σωστή απάντηση,αλλά η Ιστορία στο συνολό της (πού πρέπει να επικουρείται από όλες τις επιστήμες,αρχαιολογία,γλωσσολογία,γεωλογία,μυθολογία,ανθρωπολογία,κλπ.)καί φυσικά η Λογική.
Λέτε οί αρχαίοι Ινδοί με τούς αρχαίους Σημίτες,να εισέβαλαν στα βουνά της Ηπείρου καί της Αλβανίας κάποτε,να τούς μετέδωσαν τη λέξη svadha καί beth= κατοικία κλπ,καί οί Πελασγοί να χαρακτηρίζουν έτσι τα μαντριά των ζώων η μήπως οί «κάρτα πολυπλάνητοι» Πελασγοί,πού η παρουσία τους αποδεικνύεται από την Ευρώπη ως την Ασία καί την Αφρική να μετέφεραν εκεί αυτή τη λέξη -ρίζα vathe-vethe;
Πάντως,προτού να χτίσουν σπίτια οί άνθρωποι καί προτού ζήσουν σε πόλεις καί χωριά σαν οργανωμένη κοινωνία,ζούσαν σε σπηλιές,όπου καί έτρεφαν τα πρώτα οικόσιτα ζώα,όπως το πρόβατο,έτσι καθώς παραστατικότατα τα περιγράφει ο Όμηρος στην Οδύσσειά του,με τον Κύκλωπα Πολύφημο.
Λοιπόν,το ανθρώπινο ενδιαίτημα,η κατοικία,καί ευρύτερα ο συγκεκριμένος τόπος,όπου κατά συγκεκριμένο τρόπο καί κάτω από ορισμένους κανόνες ζούν οί άνθρωποι,(Fέθνος,Fέθος,Fήθος) πήρε την ονομασία,κατ'αναλογίαν,από τον τόπο καί τον τρόπο διαβίωσης καί ενσταυλισμού των πρώτων ζώων πού εξημέρωσε (Vath(e)-veth(e) το e προφέρεται αμυδρά).
Η γλώσσα,όπως καί πλείστα άλλα,εκ των ατελών προς τα τέλεια πορεύεται.
Σχετικά μ'αυτή τη πρωτογενή λέξη-ρίζα Fαθ-Fεθ (βαθ-βεθ) να συμπληρώσουμε καί τα εξής:
Δίπλα από την πλατεία Ομονοίας,υπάρχει η πλατεία Βάθης.
Γιά να μην έρθει κάποιος γλωσσολόγος στο μέλλον να ετυμολογήσει την πλατεία Βάθη εκ τού βαθύς,βάθος κλπ.,να πούμε ότι η περιοχή αυτή ανήκε σε Μενιδιάτες τα παλιότερα χρόνια.
Βέβαια υπάρχουν πολλά αρβανίτικα επώνυμα ,«Βάθης» (ο Βάθης),αλλά καθόλου απίθανο εκεί να βρίσκοταν κάποιο μαντρί (Βάθη-vathi) Μενιδιάτικο καί να ονομάσθηκε έτσι η περιοχή.Ούτως η άλλως η σωστή ονομασία είναι «Πλατεία Βάθη» καί όχι «Πλατεία Βάθης»,όπως λέγεται σήμερα. Ευχόμαστε να μη βρεθεί κανένας υπάλληλος Δήμου η Υπουργείου,πού θα ακούσει γιά την αρβανίτικη προέλευση της γνωστής αυτής πλατείας καί βαλθεί να την μετονομάσει σε «Πλατεία Χρυσανθέμων» η «Πλατεία Βάθους».
Πολλά έχουν δεί τα μάτια μας...
ΒΛΕΠΕ:Βαθύ Σάμου(ένας οικισμός στην πλαγιά τού λόφου πάνω από την πόλη της Σάμου)
Άνω καί Κάτω Αρβανίτες(Σάμος)
Λέκκα(Σάμος)
Βάθη(Κιλκίς)
Θέμις
Βαθύ,Ιθάκη(1806):
Gegëria-Mirditë:
Σύμφωνα με το ετυμολογικό λεξικό της αρχαίας ελληνικής τού Ι.Σταματάκου «Έθνος-εος»=
1)Σύνολο ατόμων,ομάς ανθρώπων,το σύνολο των ανηκόντων είς τινά εθνικότητα,
2)φυλή,ράτσα,
3)λαός,έθνος,4)ιδιαιτέρα τάξις ανθρώπων,φυλετική τάξις.
ΕΘΟΣ
Στο ίδιο λεξικό διαβάζουμε γιά τη λέξη Έθος:«Έθος-εος=Συνήθεια,έθιμον,τρόπος, Ετυμ.έθος ε
ΗΘΟΣ
Πηγαίνοντας τώρα στη λέξη ήθος των πιό πάνω λεξικών διαβάζουμε:ήθος-εος,«συνήθεια,χρήσις,έθιμον,ψυχική διάθεσις,χαρακτήρ τού ανθρώπου,συνήθης διαμονή,ενδιαίτημα,στον πληθ.τρώγλες,κατοικίες,οί τρόποι καί τα έθιμα των ανθρώπων».
1)με σύνολο ανθρώπων,αλλά καί ζωων (βλπ.«έθνος μελισσών»)
2)πού συγκατοικεί σε ορισμένο τόπο καί
3) έχει ορισμένο τρόπο διαβίωσης.
Λεξικό Κ.Χριστοφορίδη σελ.13
ε αμυδρά
το μαντρί,η στάνι,η στρούγκα
Βάθη(Κιλκίς)
Θέμις
Βαθύ,Ιθάκη(1806):
Gegëria-Mirditë: