Λεξικό Κ.Χριστοφορίδη σελ.248
(άποψή μας είναι πως το δεύτερο συνθετικό της λέξης «τυμβωρύχος»-beccamorti
πού μας λέει στο «μόρτης»,δεν καλύπτει την σημασία της ίδιας της λέξης μόρτης.
Απλώς πρόκειται γιά την έννοια τού τάφος-θάνατος,δηλ.αυτός πού εισχωρεί,πού τυμβωρυχεί.
Αξίζει να τονιστεί το πρώτο συνθετικό,becca-εδώ μας λέει πως σημαίνει σκαπτικό εργαλείο καί δεν νομίζουμε πως χρειάζονται περισσότερες ερμηνείες-πού στην αργκό «μπέκα» σημαίνει μπές,μπαίνω,«μπές μέσα»,εισχώρησε-προχώρα κατά μία έννοια.Βλέπε μπουκάρω,μπούκ=ψωμί,πρόκειται γιά ηχοποιητική λέξη καί έχει σχέση με την πληρότητα τροφής τού στόματος,μπούκωσα=χόρτασα.Εξ'ού καί μπουκιά-μπούκ δηλ.η κύρια τροφή τού λαού μας,η βασική μας τροφή στα παλιότερα χρόνια.Η μπούκα μου δηλ.το στόμα.Μπουκάρισμα,προϋποθέτει λοιπόν κάποιο σχετικό άνοιγμα όπου από αυτό θα εισέλθει-μπεί σε συγκεκριμένο χώρο- μεσαιωνική ελληνική μπαίνω στον αόριστο μπήκα κτλπ.
Όσο γιά το «μόρτης» στην δεύτερη εκδοχή πού παρουσιάζουμε πιό πάνω,προσωπικά,στην βιοματική εμπειρία μου,ούτε με ρόζ μπλουζάκια είναι ταυτισμένο ούτε με καλτσοδέτες.Δεν γνωρίζω πού στο καλό μεγάλωσαν καί λένε τέτοια πράγματα αυτοί πού τα ΄γράφουν, μα ακόμη καί σήμερα αν πάει κανείς σε λαϊκές περιοχές τού Πειραιά καί των Τζιτζιφιών θα αντιληφθεί την έννοια τού Μόρτη καί τού Μάγκα πού σχεδόν ταυτίζονται)
ΒΛΕΠΕ:μορτός
με λίγα λόγια καί αν δεν πρόκειται περί κοινών λέξεων των αδελφών γλωσσών(ελληνικής,ιταλικής καί αρβανίτικης-αλβανικής) ή καθαρά αρβανίτικης λέξης,διεδόθη
μέσω των Αρβανιτών στον ελλαδικό χώρο,προφανώς έχει να κάνει
με άνθρωπο της συμπλοκής πού ανά πάσα στιγμή μπορεί να σκοτώσει
καί να σκοτωθεί.Πρόκειται γιά άνθρωπο πού δεν το ΄χει καί πολύ να φτάσει
στα άκρα υπερασπίζοντας-κατά τον ίδιο-τον προσωπικό του αξιακό κώδικα.
ΒΛΕΠΕ:μάγκας
