ΕΛΛΑΣ - ΣΕΡΒΙΑ
Η συμμαχία στον πάγκο
1. / 2.
Η έκρηξη της κερκίδας δεν είναι τόσο ανεξήγητη ούτε τόσο αναπάντεχη
Οι φίλοι μας οι Σέρβοι
Σε διαγωνισμό βαρύτατων χαρακτηρισμών κατά των 15-20.000 οπαδών της ελληνικής ομάδας μπάσκετ που έθεσαν σε κίνδυνο την "παραδοσιακή ελληνοσερβική φιλία" εξελίχθηκε η συζήτηση για την "ακατανόητη και αντεθνική" συμπεριφορά τους. Ως "ψυχοπαθολογικό φαινόμενο" τους αντιμετώπισε ο Β. Βενιζέλος. "Ολίγους άφρονες φανατικούς" εντόπισε ο Κ. Μητσοτάκης. "Ανεγκέφαλους χούλιγκανς" είδε η ΠΟΛ.ΑΝ. "Το πάθος των κομπλεξικών" διέγνωσε πίσω από την πρόκληση ο αντιπρύτανης του Παντείου Αιμίλιος Μεταξόπουλος. "Αλητοπαρέες", "αφιονισμένους", "άρρωστους", "ηλίθιους", "παράλογους φανατικούς", τους αποκάλεσαν τα ΜΜΕ. Για "βαρβαρικό όχλο μικρονοϊκών των Αθηνών" έκαναν λόγο οι οργανωμένοι Φίλοι του ΠΑΟΚ. Και συνεπώς πολύ σωστά ο Γ. Λιάνης προσέτρεξε στον Φρόιντ, μήπως και εξηγηθεί "η συμπλεγματική φύση των φιλάθλων", οι οποίοι, όπως σημείωσε, "δεν ήταν χούλιγκανς, ήταν κανονικοί νέοι, γόνοι μάλιστα, καλών ελληνικών οικογενειών".
Οι φίλοι κι οι εχθροί
Η γενικόλογη αφοριστική φιλολογία άρχισε να υποχωρεί μόνο όταν εμφανίστηκαν οι απόψεις των ...αυθεντικών εκφραστών της ελληνοσερβικής φιλίας: "Η Εταιρεία Ελληνοσερβικής Φιλίας καταδικάζει με οργή και αγανάκτηση την "ομάδα" εκείνη που εκτελώντας πιστά τις εντολές των αφεντικών της, βρήκε τη χρυσή ευκαιρία να δηλητηριάσει τις σχέσεις του ελληνικού και του αδελφού σερβικού λαού. Αποδοκιμάζει ειδικότερα τις αντιδράσεις των θερμοκέφαλων κατά την ανάκρουση του Σερβικού Εθνικού Υμνου, αλλά και το χειροκρότημα (εδώ η αποκάλυψη) στους Κροάτες, όταν αποχωρούσαν (...) Καταγγέλλει τους αργυρώνητους υπηρέτες της Νέας Τάξης οι οποίοι εσκεμμένα δημιούργησαν αυτό το κλίμα, παρασύροντας μερίδα φιλάθλων"(!). Στο ίδιο μήκος κύματος ο αρχιεπίσκοπος Ερζεγοβίνης κ. Γιέφτιτς μας εξηγεί ότι και στο Βελιγράδι πράκτορες και κομμουνιστές ήταν αυτοί που εκμεταλλεύτηκαν την προβοκάτσια του Μαρουσιού για να κινηθούν κατά της ελληνικής Πρεσβείας. Πολλοί λυτρώθηκαν. Τα πράγματα άρχισαν να μπαίνουν στη θέση τους. Η φιλία υποτίθεται ότι ξαναγύρισε, έστω και τραυματισμένη, αποκτώντας πάλι το περιεχόμενο που τη γέννησε. Δηλαδή: (ας μη κρυβόμαστε πλέον) τη μισαλλοδοξία κατά των μουσουλμάνων, των καθολικών, των διεθνιστών, των ισχυρών της Δύσης, των ευρωπαιστών και των πρακτόρων τους. Αλλά φοβόμαστε ότι στην πραγματικότητα η φιλόδοξη αυτή συμμαχία έχει προ πολλού "προδοθεί". Και μάλιστα, αμοιβαία. Τίποτα απ' όσα αιμοβόρα υποσχέθηκε δεν πραγματοποίησε. Κι' αυτό φαίνεται να απογοητεύει όσους την είχαν πιστέψει. Εφτασε συνεπώς, η ώρα του καταμερισμού των ευθυνών και το σύνηθες σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να "φταίνε οι άλλοι". Στο γήπεδο έγινε η αρχή. Οι Σέρβοι γιά να αποδείξουν την ειλικρίνεια των φιλικών τους αισθημάτων έπρεπε τουλάχιστον, να κάτσουν να τους κερδίσουμε στο μπάσκετ, αφού στο τερέν των εθνικών μας δικαίων δεν έκαναν και τίποτα απ' όσα οραματιστήκαμε -και εκείνοι όφειλαν να διεκπεραιώσουν.
Ασκήσεις επί χάρτου
Υπάρχει έστω κι ένας Ελληνας ο οποίος ξέχασε τα όνειρα που κάναμε από κοινού με τους ομόδοξους Σέρβους όταν ο "γενναίος" Μιλόσεβιτς ανασβόσβηνε τις φωτιές, μία μετά την άλλη στην Γιουγκοσλαβία; Μπορεί να λησμονήσει ο εθνικά ευαίσθητος νέος το σχέδιο διάλυσης των "Σκοπίων" και της Αλβανίας που του είχαν υποσχεθεί οι ακραιφνείς οπαδοί του ελληνοσερβικού τόξου; Πού είναι η Βόρεια Ηπειρος και η Βόρεια Μακεδονία που οι Σέρβοι θα μας βοηθούσαν να "απελευθερώσουμε" και να τελειώνουμε οριστικά με τα "ψευτοέθνη" του Γκλιγκόροφ και του Μπερίσα; Ποιός ήταν ο προορισμός της βοήθειας που δίναμε στους "μαχόμενους αδελφούς μας", αν όχι η ολοκλήρωση της εθνοκάθαρσης (της βρωμοδουλιάς που ανέλαβαν) υπέρ και των δικών μας "εθνικών θεμάτων"; Τι απέμεινε από τα συλλαλητήρια όπου χιλιάδες σχολιαρόπαιδα είχαν στρατευθεί να βροντοφωνάξουν: "Η λύση είναι μία. Σύνορα με τη Σερβία"; "Πήγαν στο βρόντο οι δυό προτάσεις του Μιλόσεβιτς. Η μια που έλεγε για σύνορα με τη Σερβία και μοίρασμα του κράτους έκτρωμα των Σκοπίων και η δεύτερη για Ομοσπονδία Σερβίας-Ελλάδας", απαντά πικραμένος ο αρθρογράφος του "Αδ. Τύπου" (5.7) δίνοντας άθελά του την πιό σοβαρή ίσως ερμηνεία για την κατάρρευση του κοινού μετώπου. "Ναι, πήγαμε κόντρα σε όλους τους μεγάλους γιά το χατήρι των Σέρβων και τώρα αυτοί έρχονται με αφορμή την απρέπεια μερικών θερμοκέφαλων Ελλήνων, να ρίξουν χολή σε βάρος μας. Ε, ναί, πρόκειται για μεγάλη αχαριστία", σημειώνει άλλος προδομένος αναλύτης στην "Αυριανή" (6.7). Ομως και στην έγκυρη "Καθημερινή" διαπιστώνουμε παρόμοια θλίψη: "Η Αθήνα έχει πληρώσει και συνεχίζει να πληρώνει δυσανάλογα μεγαλύτερο πολιτικό κόστος για να στηρίζει όπου κι όπως μπορεί τα δίκαια του σερβικού έθνους. Η Ελλάδα έχει προσφέρει στους Σέρβους ασύγκριτα περισσότερα απ' ό,τι έχει ωφεληθεί απ' αυτούς" (7.7). Ιδού λοιπόν η αλήθεια για τη "ρήξη" στις σχέσεις με τα "αδέλφια μας". Η ανάλυση του διπλωματικού συντάκτη δεν απέχει και πολύ από τα αισθήματα του μέσου "χούλιγκαν".
Ο εχθρός του εχθρού μου
Πράγματι, ο Φρόιντ θα είχε πολύ δουλειά να κάνει αν βρισκόταν στα Βαλκάνια την τελευταία πενταετία. Θα μελετούσε τις αιτίες που ανέδειξαν τον εθνικισμό και το ρατσισμό σε κυρίαρχο πολιτικό ρεύμα της χερσονήσου. Πώς δηλαδή οι μεταβατικές εξουσίες (κυβερνήσεις, νεαρά κόμματα, επιστημονικές ενώσεις κ.λπ) στις βαλκανικές χώρες αξίωσαν "να πάρουν τη θέση που δικαιωματικά τους ανήκει" αδιαφορώντας για τα δικαιώματα του γείτονα. Η πολιτική τάξη της χώρας μας αντί να πολεμήσει την καλπάζουσα βαρβαρότητα ποντάρισε σ' αυτή, εξίσου ξεδιάντροπα με τους τυφλωμένους από τη μισαλλοδοξία μετακομμουνιστές "σωτήρες" των μισοκατεστραμένων χωρών της περιοχής. Ανέστησε τις επεκτατικές της φιλοδοξίες προβάλλοντας για μπαμπούλα τις προνομιακές της σχέσεις με τους μεγάλους της Δύσης (ΕΟΚ, ΝΑΤΟ), αντιστρέφοντας τις πραγματικότητες. Ενώ, διά των Ορθοδόξων Σέρβων, συγκεκριμένα μέσω της υποστήριξης των συμμοριών του Κάρατζιτς, του Αρκάν, του Σέσελι, του Ντραγκάν και του "πιο πολιτισμένου" Μιλόσεβιτς, διεκδικούσε "περιοχές που ιστορικά της ανήκουν", εμφανιζόταν να αμύνεται κατά όσων "απειλούν τα σύνορα μας". Δημιούργησε, όπως κάθε εθνικισμός, πάσης φύσεως εχθρούς, συγκροτώντας άξονες και μέτωπα για εσωτερική κατανάλωση. Οι Σέρβοι έγιναν φίλοι μας απλούστατα γιατί κατασκεύασαν κι αυτοί τους ίδιους με μάς εχθρούς. Εμείς τους μάθαμε να σιχαίνονται τους Τούρκους και τους "Σκοπιανούς" κι αυτοί μας εξήγησαν γιατί πρέπει να μισούμε τους Κροάτες, τους Σλοβένους και όσους Βόσνιους δεν ακολουθούν τα παραγγέλματα του Κάρατζιτς και του Μλάντιτς. Οταν ο ακαδημαικός Ντούσαν Κάναζιρ, πρόεδρος της Σερβοελληνικής Φιλίας βραβευόταν από την Ακαδημία Αθηνών, το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, το ΥΠΕΞ κ.λπ στις 12.12.93, λέγοντας ότι "Ελληνες και Σέρβοι έχουμε κοινές γενετικές καταβολές", κανείς δεν είχε το κουράγιο να τον πετάξει έξω. Οι επίσημοι παριστάμενοι χώνεψαν σιωπηρώς τα χιτλερικά του επιχειρήματα εν ονόματι της "κοινότητας των κινδύνων που αντιμετωπίζουμε". Χαρούμενοι γύρισαν από το Πάλε στις 9.12.94 οι πέντε βουλευτές μας (Μπαντουβάς, Χατζηανδρέου, Βουνάτσος, Σταθόπουλος, Καμμένος) αφού κατάφεραν να πείσουν τον Κάρατζιτς να υποσχεθεί ότι θα ενισχύσει τους Κούρδους κατά των Τούρκων. Κανέναν δεν ανησυχούσαν οι μεταμορφώσεις του οπορτουνιστή πολέμαρχου ο οποίος είχε υποστηρίξει, παίζοντας ίσως σε κάποιο άλλο ταμπλό, ότι "οι Μακεδόνες αποτελούν διακριτό έθνος και δεν έχουν σχέση ούτε με τους Ελληνες ούτε με τους Βούλγαρους" (Financial Times, 8.6.93). Οπως κανείς δεν τόλμησε να σχολιάσει τη βλακώδη -αλλά τόσο βάρβαρη- σύνδεση της νίκης του Ντίβατς, του Πάσπαλι και των άλλων άσων της ομάδας μπάσκετ της Σερβίας με την παράταση των σφαγών στη Βοσνία. Σύνδεση που ολόκληρο το σερβικό εθνικιστικό μπλόκ φρόντισε να μας διαφημίσει.
Δεν είναι ευτυχώς όλοι οι Σέρβοι τυχοδιώκτες και εθνικιστές. Οπως δεν τάσσονται όλοι οι Ελληνες με την παρέα των πολέμαρχων του Καμμένου και του Βουνάτσου. "Η περίφημη ελληνοσερβική φιλία στερείται κάθε υπόβαθρου. Οι Ελληνες πολιτικοί που επισκέπτονται το Βελιγράδι συμπεριφέρονται σαν να μην έχουν καμία σχέση με το διεθνές εμπάργκο κατά της Σερβίας και ασκούν συνεχώς κριτική σ' αυτούς που το επέβαλαν. Μ' αυτό τον τρόπο υποθάλπουν τους μύθους των σοβινιστών, ότι δηλαδή υπάρχει μιά διεθνής συνωμοσία εναντίον της Σερβίας. Η φιλία δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία συναλλαγή: Η Ελλάδα υποστηρίζει τη Σερβία στη γιουγκοσλαβική κρίση και σε αντάλλαγμα η Σερβία δεν αναγνωρίζει τη Μακεδονία", έλεγε π.χ, ο Σέρβος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Τ. Ασίμοβιτς ( "Ε", 9.6.95), αλλά ποιος τον άκουγε;
Δεν ήταν μόνο "προβοκάτσια" οι διαδηλωτές έξω από την ελληνική πρεσβεία στο Βελιγράδι
Οι φίλοι μας οι Ελληνες
Και καλά εμείς, που πιστοί στο δαιμόνιο της Φυλής πατάμε σε δυο βάρκες.Πόσο ξαφνικό μπορεί όμως να θεωρηθεί το ξέσπασμα της άλλης πλευράς ενάντια στους "μαλάκες Ελληνες"; Αρκεί η προσβολή του εθνικού φιλότιμου ενός λαού που δε σηκώνει μύγα στο πατριωτικό σπαθί του για να γίνουν λαμπόγυαλο, μαζί με τα τζάμια της πρεσβείας μας στο Βελιγράδι, κοτζάμ αντιιμπεριαλιστικοί άξονες και προαιώνια ορθόδοξα τόξα; Εν πάση περιπτώσει, ακόμα κι αν δεχτούμε την αστυνομική εκδοχή των διπλωματικών μας ρεπορτάζ, για υπόθαλψη του ανθελληνικού ξεσπάσματος των Σέρβων αδελφών μας από σκοτεινούς κομμουνιστικούς κύκλους αμετανόητων "γιουγκοσλαβιστών", ποιό ήταν το κοινωνικό υπόβαθρο που επέτρεψε στην εν λόγω "προβοκάτσια" της ελληνοσερβικής φιλίας να έχει τόσο μαζική απήχηση; Και σε τελική ανάλυση, τι έχει απομείνει απ' αυτή τη φιλία;
Πριν αποπειραθεί κανείς να απαντήσει στα παραπάνω ερωτήματα, θα χρειαστεί να εξετάσει το ίδιο το πραγματικό περιεχόμενο της ελληνοσερβικής αδελφοσύνης - ή μάλλον τα περιεχόμενα, καθώς η πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα της "μαχόμενης Σερβίας" παραείναι πολύπλοκη για να χωράει στο απλουστευτικό δίπολο "εμείς κι αυτοί". Πιό απλά: όπως και κάθε άλλη χώρα, η Σερβία δεν είναι κάτι το ενιαίο αλλά διαπερνιέται κι αυτή από πολιτικές, κοινωνικές κι ιδεολογικές αντιθέσεις, που με τη σειρά τους φορτίζουν με διαφορετικό τρόπο την κοινά παραδεκτή φιλία με την Ελλάδα. Κάθε πιόνι στη σκακιέρα κι η ελληνοσερβική φιλία του, δηλαδή...
* Για τους άκρως ρεαλιστές ιθύνοντες του Βελιγραδιού, ο Αξονας με την Αθήνα σημαίνει διατήρηση ενός προνομιακού διαύλου επικοινωνίας με τη Δύση - έτσι ώστε να διασφαλίζεται η προοπτική της επανένταξης στο κλαμπ του Πρώτου Κόσμου μετά την ολοκλήρωση του εθνοσωτήριου εκκαθαριστικού έργου στις "αλύτρωτες" περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας.Το όλο σκεπτικό απέδωσε και με το παραπάνω πριν από δυο περίπου χρόνια (Μάιος 1993) στον "Αστέρα" της Βουλιαγμένης: χάρη στις φιλότιμες προσπάθειες του τότε πρωθυπουργού Κων/νου Μητσοτάκη, ο (μέχρι τότε καταγγελόμενος ως "νέος Χίτλερ") Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς αποκαταστάθηκε, ως "ρεαλιστής" πλέον, στα μάτια της δυτικής κοινής γνώμης - με αποτέλεσμα ο ρόλος του "κακού" να ανατεθεί στο εξής στον, πιο βολικό για τέτοια πράγματα, Ράντοβαν Κάρατζιτς. Εκτοτε φυσικά κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, με αποτέλεσμα η χρησιμότητα των αθηναικών διασυνδέσεων να έχει περιοριστεί για τους καθωσπρέπει φορείς του σέρβικου εθνικισμού.
* Διαφορετική είναι η εικόνα που έχει για τους "Ελληνες Αδελφούς" η μαχόμενη Σερβοβοσνιακή πρωτοπορία. Εδώ το βάρος πέφτει στη - γνώριμη και από τα καθ' ημάς - ιστορικοθρησκευτική φιλολογία, αλλά και στα λιγότερο διαφημισμένα στη χώρα μας σενάρια περί μιας υποτιθέμενης "εβραίο - παπικό - μουσουλμάνο - μασόνο - κομμουνιστικής διεθνούς συνωμοσίας" κατά της απανταχού Ορθοδοξίας. Ουκ ολίγες φορές, οι (αριστερής προέλευσης) Ελληνες συμπαραστάτες που επισκέπτονται το ψευδοκράτος του Πάλε μένουν σύξυλοι ακούγοντας τις εξομολογήσεις των εκεί Σέρβων αντιιμπεριαλιστών για το όνειρό τους, όταν τελειώσει ο πόλεμος, να απαλλάξουν την πατρίδα τους από τα κάθε λογής σοσιαλκομμουνιστικά κατάλοιπα και να φέρουν πίσω το βασιλιά...Εννοείται ότι τέτοιου είδους ιδεολογικά προβλήματα δε φαίνεται να έχει το εθνικόφρον έτερον ήμισυ του εδώ φιλοσερβικού λόμπι.
* Λιγότερο ιδεολογικά φορτισμένος και ως εκ τούτου περισσότερο ευμετάβλητος μπορεί τέλος να θεωρηθεί ο φιλελληνισμός των λιγότερο στρατευμένων σερβικών μαζών.Χωρίς καμιά αμφιβολία, την εποχή της "αντιγραφειοκρατικής επανάστασης" (όπως αποκλήθηκε από τον προπαγανδιστικό μηχανισμό του Μιλόσεβιτς η μαζική εθνικιστική κινητοποίηση του 1988-90, που οδήγησε στη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και τον πόλεμο) η απήχηση των παραπάνω ιστορικό-θρησκευτικών ιδεολογημάτων στο σερβικό πληθυσμό ήταν σημαντική, όπως θα μπορούσε να διαπιστώσει οποιοσδήποτε συμπατριώτης μας διέσχιζε τη Γιουγκοσλαβία ή παρεπιδημούσε σ' αυτήν. Μισή δεκαετία αργότερα, η εικόνα που αποκομίσαμε από τα τυχαία δείγματα των συνταξιδιωτών μας στα τρένα της Νέας Γιουγκοσλαβίας ήταν αρκετά διαφορετική: μαζί με την κούραση από το συνεχιζόμενο πόλεμο και, κυρίως, τις δραματικές για το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού επιπτώσεις του Εμπάργκο, η εικόνα του "Ελληνα ομόδοξου αδελφού" τροποποιείται κι αυτή επί το ρεαλιστικότερο - και, εννοείται, λιγότερο ενθουσιώδες...Για τον άνεργο, Pημιαπασχολούμενο και εν πάση περιπτώσει κακοπληρωμένο και συντηρούμενο χάρη στην εγχώρια ή τη διεθνή ελεημοσύνη Σέρβο οικογενειάρχη, η εικόνα του σχετικά ευημερούντος νότιου γείτονα, μέλους της Ευρωπαικής Ενωσης και συμμέτοχου (ας μην το ξεχνάμε) στο Εμπάργκο - ή, στην αντίθετη περίπτωση, μαυραγορίτη που θησαυρίζει απ'αυτό - απέχει πια πολύ από το πρότυπο του εν όπλοις συμμάχου. Οπως θα 'λέγε και κάποιος παλιός, οι βιοτικές συνθήκες είναι αυτές που καθορίζουν τη συνείδηση του καθενός μας κι όχι το αντίστροφο...
(Ελευθεροτυπία, 23/7/1995)
[PDF]
«Κριτική Ανάλυση του Ρόλου και της Παρέμβασης των ΜΜΕ στην
File Format: PDF/Adobe Acrobatεικόνα μιας «άδικης» επιχείρησης σε βάρος των «θυμάτων» Σέρβων. Έλειψε σχεδόν τελείως ... «ανθελληνικής» στάσης των Δυτικών φάνηκε κατά την κρίση των Ιμίων, ...
users.auth.gr/~apotapid/pdf_files/media_in_greek_case.pdf
