«Παιδιόθεν καί εξ απαλών ονύχων,ού μην αλλά καί πατρόθεν καί από πάππου καί των άλλων προγόνων,την Αλβανίαν εμάθομεν να θεωρούμε επαρχία ελληνικήν...τούς δε Αλβανούς Έλληνας γνησιωτάτους καί ελληνικωτάτους»(Λουκάς Μπέλλος)
«Η διαίρεσις ημών Αλβανών καί Ελλήνων διευκολύνει το κράτος άλλων.Μίαν ημέραν εξυπνήσαντες,θα ίδωμεν αίφνης ότι απωλέσθημεν,νομίσαντες ότι αναγεννώμεθα»(εφημερίς «Νεολόγος» αριθ.φ.617,Κων/πολη 1870)
«Ελλάς άνευ Αλβανίας καί Αλβανία άνευ Ελλάδος ουδέν γενναίον δύνανται να επιτελέσωσιν εν τη Χερσονήσω τού Αίμου»(Νεοκλής Καζάζης)
«...Οί Έλληνες είνε Αλβανοί καί οί Αλβανοί είνε Έλληνες»(Βλάσης Γαβριηλίδης,ιδρυτής καί διευθυντής της εφημερίδος «Ακρόπολις»,1883)
«Όπου υπήρχον Αλβανοί άποικοι,έμειναν καί ζώσι σήμερον άθικτοι,αμόλυντοι,αδελφοί Έλληνες πάντες,υπερήφανοι διά τούτο..»(Αντώνιος Δ.Κεραμόπουλος)
«Ευγνωμοσύνης καθήκον,πολιτισμού υποχρέωσις ήτο,οί νεώτεροι Έλληνες ελευθερωθέντες τού τυρρανικού ζυγού καί ανεξάρτητον έθνος αποτελέσαντες να στρέψωσιν το βλέμμα των περί τα περί εαυτούς ομογενή φύλα καί τον εκπολιτισμόν τούτων,αν όχι την απελευθέρωσιν,μία των κυρίων ενασχολιών των να έχωσιν.Εκείνο δε, πέριξ τού οποίου πάσα μέριμνα Κυβερνητική καί ιδιωτική έπρεπε να περιστραφεί,είναι η Αλβανία,ο ιπποτικός εκείνος τόπος όστις διά των ανδρείων τέκνων του,τα μάλα συνετέλεσεν είς την απελευθέρωσιν τού τμήματος τούτου της Ελλάδος..»(Κων/νος Χ.Βάμβας)
«Επί των οροπεδίων της Αλβανίας απαντώνται πλείστοι νομάδες καί ποιμένες λαοί,παρ' οίς ανευρίσκονται Ομηρικά έθη καί ήθη καί έθιμα.Εν τη Αλβανία πολλαί σκηναί της Ιλιάδος καί της Οδυσσείας αλλά καί της Αινειάδος διαδραματίζονται πολλά ολίγον αυταίς παραλάσσουσαι»(ελληνική εφημερίς της Ρουμανίας «Δεκέβαλος» 1874,αρ.2 καί 7)

Παρασκευή 7 Ιανουαρίου 2011

ΜΑΓΟΥΛΑ

 (πηγή: "Η Μαγούλα", Βαγγέλης Λιάπης, έκδοση: Κοινότητα Μαγούλας, 1999)

"... Δε γνωρίζουμε πότε έγινε οικισμός η Μαγούλα, το ένα από τα τέσσερα κουντουριώτικα χωριά, ώστε να μπορούμε να μιλάμε για συγκροτημένο χωριό. Το μόνο που είναι ιστορικά εξακριβωμένο, είναι ότι δημιουργήθηκε από το χωριό Παλιοχώρι, το δεύτερο κουντουριώτικο χωριό μετά το αρχικό, που ήσαν όπως είναι γνωστό τα Κούντουρα. Γνωρίζουμε ότι το Παλιοχώρι έγινε χωριό λίγο μετά τα ορλωφικά, τότε που ξεσηκώθηκαν οι Κουντουριώτες εξαιτίας της προχειρότητας της Ρωσίας να ξεσηκώσει τους σκλαβωμένους και να τους αφήσει στην τύχη τους. Οι Κουντουριώτες τότε, σωστά αγριοκάτσικα, πήραν τα βουνά και σώθηκαν όταν έκαψαν το χωριό τους οι Τούρκοι. Το μόνο λοιπόν στοιχείο που έχουμε είναι ότι το Παλιοχώρι ίσως να κατοικήθηκε μετά τα ορλωφικά. Από εκεί και πέρα περπατάμε με εικασίες.
Το Παλιοχώρι, μετά από μερικά χρόνια, δεν μπορούμε να υπολογίσουμε πόσα, αραίωνε σιγά σιγά. Τους τραβούσε περισσότερο από παλιά το νότιο ήμερο τμήμα της περιοχής τους, γιατί παρουσίαζε οικονομικό ενδιαφέρον, μεγαλύτερο από την ορεινή κτηνοτροφία και τη δασική καλλιέργεια.
Δεν υπάρχει μαρτυρία που να βοηθήσει να προσδιοριστεί κάποιος χρόνος ίδρυσης των χωριών που προήλθαν από το Παλιοχώρι. Το πιθανότερο είναι ότι τα χωριά: Μάζι, Μάνδρα και Μαγούλα προήλθαν από σταδιακή μετακόμιση των Κουντουριωτών. Οι παλιότεροι έλεγαν ότι στη Μαγούλα κατέβαιναν οι τσοπάνηδες κατά τους χειμερινούς μήνες και έβοσκαν τα κοπάδια τους, χωρίς να μετακινούνται κάθε μέρα στο Παλιοχώρι. Έλεγαν ότι είχαν στήσει τα μαντριά τους και κάτι πρόχειρες καλύβες όπου έμεναν οικογενειακώς, για τους Μανδραίους δε, έλεγαν, ότι εκεί που είναι σήμερα το χωριό, είχαν χτίσει τοίχους με ξερολιθιά για απάγκειο για τα μελίσσια τους, αλλά και μαντριά για τα κοπάδια τους. Τα περισσότερα μαντριά στη Μαγούλα είχαν πιάσει τη νοτινή πλαγιά του βουνού προς τα κάτω, μερικοί είχαν το μαντρί τους στη νοτινή πλαγιά του λόφου του αεροδρομίου, κάτι που το θυμούνται και οι νεότεροι, αφού υπήρχαν μέχρι τότε που το θριάσιο έγινε αεροδρόμιο το 1936. Μερικοί προτιμούσαν να μένουν και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες για να βοσκήσουν την καλαμιά μετά τον αποθερισμό του θριάσιου. Όλα αυτά μαρτυρούν, ότι η συνεχής παραμονή τους εκεί, ήταν η αιτία που πύκνωσε σιγά σιγά ο τόπος και σχηματίστηκε κάποιος μικρός οικισμός τσοπάνηδων που έδινε την εντύπωση μικρού χωριού.
Με κάποια βεβαιότητα μπορούμε να πούμε ότι έγινε χωριό η Μαγούλα από το γεγονός ότι μπορούσε να κρατήσει τα κοπάδια, όχι μόνο το χειμώνα, αλλά και μεγάλο διάστημα του καλοκαιριού. Οπωσδήποτε θα είχε μεταφερθεί κάτω και η οικογένεια και σιγά-σιγά παραμελήθηκαν τα σπίτια στο Παλιοχώρι. Στην εγκατάσταση τους βοηθούσε πολύ η Ελευσίνα, από όπου μπορούσαν να προμηθεύονται τα αναγκαία τους, αλλά ήταν δυνατή και η πρόσβαση τους στην Αθήνα με ευκολότερη την διάθεση των προϊόντων τους (γάλατα τυριά και σφαχτά).
Το ότι ανέβαιναν στην Πάστρα κατά το καλοκαίρι, δεν αποτελεί ισχυρισμό ότι δεν έμεναν το περισσότερο διάστημα του χρόνου στη Μαγούλα. Άλλωστε, στην Πάστρα, ανεβαίνουν μέχρι πρόσφατα όσοι Μαγουλιώτες διατηρούν τυχόν ακόμα προβατοποίνια, κάτι που γινόταν κατά σύστημα.
Υπολογίζεται ότι πολύ πριν από τα επαναστατικά χρόνια γινόταν αυτό το ανέβα κατέβα στην Πάστρα κάτι που διατηρήθηκε μέχρι και τη δεκαετία του εξήντα.
Πρέπει ακόμα να σημειώσουμε ότι αρκετοί Μαγουλιώτες είχαν χωράφια και αμπέλια στον κάμπο του Μαζιού, μερικοί μάλιστα τα διατηρούν μέχρι σήμερα, αφού το επάγγελμα τους, επιτρέπει να τα καλλιεργούν.
Συμπεραίνεται λοιπόν ότι η Μαγούλα ξεκίνησε, όπως άλλωστε και η Μάνδρα, από εγκατάσταση τσοπάνηδων Κουντουριωτών, ότι δημιουργήθηκε στην αρχή ένας υποτυπώδης οικισμός που τον υπαγόρευσε η ανάγκη και βοήθησε πολύ η γειτνίαση με την Ελευσίνα και την Αθήνα, αυτό άλλωστε φαίνεται και από το ότι οι αρχές του αιώνα μας την βρίσκουν σαν ένα συγκροτημένο γεωργοκτηνοτροφικό χωριό, που θα το γνωρίσουμε εκτενέστερα στη συνέχεια.
Αν σώνει και καλά πρέπει να μιλήσουμε με αριθμούς, μπορούμε να προσδιορίσουμε, με πιθανότητες, τις πρώτες τσοπάνικες καλύβες γύρω στον 14ον αιώνα και τη συγκρότηση σαν χωριού, από το 1700 και μετά.
Δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε πόσοι ήταν οι πρώτοι που εγκαταστάθηκαν μόνιμα. Θα έλεγα ότι αυτό είναι αδύνατο αν δεν υπάρχουν γραπτά στοιχεία, για τον απλό λόγο, ότι η εγκατάσταση των Μαγουλιωτών στη Μαγούλα με πρόθεση μόνιμης διαβίωσης εκεί, δεν έγινε από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά με αρκετά βραδύ ρυθμό.
Τα σπίτια αυξάνονταν σταθερά. Όταν κάποιος Κουντουριώτης τσοπάνος έβλεπε ότι πρόκοβαν κάτω οι συνάδεφοί του, ερχόταν κι αυτός και έφτιαχνε κάποιο σπιτικό.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι πολύ δύσκολο να έχουμε κάποιον επακριβή χρονολογικό προσδιορισμό. Στις περιπτώσεις όπως η Μαγούλα, η διαδικασία για να δημιουργηθεί μόνιμος οικισμός, απαιτεί μακρό χρόνο, που εξαρτάται από την έλξη που ασκεί ο τόπος, μα που και αυτή υπολογίζεται από ένα σωρό άλλους παράγοντες: οικονομικούς, κοινωνικούς και άλλους. Θα μπορούσε να γίνει ακριβής χρονολογικός προσδιορισμός εάν είχαμε ομαδικό εποικισμό. Κάτι τέτοιο δεν έγινε με τη Μαγούλα. Οπωσδήποτε πρόκειται για χωριό που δημιουργήθηκε πολυ πριν από τα προεπαναστατικά χρόνια, όπως φαίνεται από την παλιά εκκλησία του Αγίου Δημητρίου στην κεντρική πλατεία του χωριού και μερικά άλλα πολύ παλιά κτίσματα που πρόφτασα και γνώρισα, πριν εξαφανιστούν για να οικοδομηθούν νέα ή και κάποια διόροφα, δεν είναι δυνατόν όμως κάποιος χρονολογικός προσδιορισμός.
Αν θέλουμε, να έχουμε σαφείς αριθμούς για το πόσους κατοίκους και πόσα σπίτια είχε η Μαγούλα σε κάποια συγκεκριμένη εποχή, έχουμε τα πρώτα επίσημα στοιχεία, όχι παλαιότερα από το 1875.
Το 1875 του Υπουργείο Εσωτερικών της χώρας (Υπουργός Εσωτερικών Χαρίλαος Τρικούπης) ζήτησε από τους Δήμους με εγκύκλιο του (αρ. 62/1875) "ονομαστικόν πίνακα των εν τη περιφερεία εκάστου Δήμου υπαρχόντων χωρίων, ή των συνοικίων που δεν έχουν το ίδιο όνομα, ή των αγροτικων επαύλεων". Τότε ο δήμαρχος Ελευσίνας έστειλε στο Υπουργείο Εσωτερικών το υπ. αριθμόν 1974/25-9-1875 έγγραφό του με το οποίο έγραφε ότι η Μάνδρα είχε 535 κατοίκους, η Ελευσίνα 375 και η Μαγούλα 115, αναφέρεται δε και το Μάζι, χωρίς να σημειώνεται πόσους κατοίκους είχε, αλλά μόνο την ένδειξη "γεωργικόν χωρίον" πρέπει όμως να σημειώσω και κάτι που περιείχε αυτό το έγγραφο και το θεωρώ πολύ σημαντικό. ότι "τα προαναφερθέντα χωρία έζων προ της ανεξαρτησίας της Ελλάδος". Έτσι έχουμε ένα στοιχείο ντοκουμέντο, που μας βεβαιώνει ότι η Μαγούλα ήταν ένα προεπαναστατικό χωριό, χωρίς να προσδιορίζεται πόσο πιο παλιό ήταν από την επανάσταση του 1821."


http://ellines-albanoi.blogspot.gr/2012/04/blog-post_6414.html

Λεξικό Κ.Χριστοφορίδη σελ.243
ε αμυδρά

ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ

Η Αρβανιτιά στο Μοριά

Η Ερμιονίδα ανά τούς αιώνες

Η Ερμιονίδα ανά τούς αιώνες
http://openarchives.gr/view/412853

Τα αρβανίτικα τραγούδια της Ερμιονίδας

Τα αρβανίτικα τραγούδια της Ερμιονίδας
http://invenio.lib.auth.gr/record/1887

ΜΠΕΣΑ

ΜΠΕΣΑ
Βλέπε τεύχη από το περιοδικό «ΜΠΕΣΑ»

Άρβανον

Άρβανον
Βλέπε τεύχη από το περιοδικό «Άρβανον»

Β'Συμπόσιο Ιστορίας-Λαογραφίας

Β'Συμπόσιο Ιστορίας-Λαογραφίας
Β'Συμπόσιο Ιστορίας-Λαογραφίας Βόρειας-Δυτικής Αττικής(1992)

Arbërës-Arbanas

Μπεκτασήδες

Μπεκτασήδες
Βλέπε γιά Αλήπασα-Ρήγα Φεραίο

Αρβανίτες καί Αλβανοί μετανάστες

Αρβανίτες καί Αλβανοί μετανάστες
«Αρβανίτες καί Αλβανοί Μετανάστες:Διαπραγμάτευση της Συλλογικής Ταυτότητας σε μιά αγροτική κοινότητα τού Νομού Αργολίδας» της Αγγελικής Αθανασοπούλου.

Ήπειρος-Ιλλυρίς

Arnaoutes

Arnauten-Albanesen-Skipetaren-Arbanitai

Ομοσπονδία Ελλάδας καί Αλβανίας

Ομοσπονδία Ελλάδας καί Αλβανίας
Ιωάννης Μπαλάσκας:Ομοσπονδία Ελλάδας-Αλβανίας,σλαυική επιβουλή είς βάρος τού Ελληνισμού

Σούλι καί Σουλιώτες

Η ζωή των Αρβανιτών

Αρβανίτικο Μοιρολόϊ

Οί Αρβανίτες της Αττικής

Η συμβολή των Αρβανιτών

Μήτρος-Τρούκης

Αρβανίτικα θέματα

Arbanasi

Γάμος καί Γαμήλια Σύμβολα

Τhe Highland Lute

Τhe Highland Lute
The Albanian national epic

Αρβανίτες καί Έλληνες

Η Ελληνο-Αλβανική Συμμαχία τού 1821

Η Ελληνο-Αλβανική Συμμαχία τού 1821
Grec et Arnaute Ethnographique des peuples de la Russie 1862 (Pauli Gustav Theodore Hristianovich) , http://skif-tag.livejournal.com/682663.html , http://fotki.yandex.ru/users/humus777/album/284616 , http://old.rgo.ru/2011/01/drugogo-roda-lyudi-arnauty/

«Η εικόνα της Αλβανίας καί των Αλβανών στην Ελλάδα τού 19ου αιώνα» τού Ν.Γκίκα

Η μάχη στη Σελλασία

Η μάχη στη Σελλασία
Funerary mask with helmet Gold funerary mask with bronze 'Illyrian' helmet from the cemetery of Sindos, circa 520 BC, Thessaloniki, Archaeological Museum,http://www.macedonian-heritage.gr/HellenicMacedonia/en/img_B1217a.html

Δελτίον της ιστορικής και εθνολογικής εταιρείας της Ελλάδος| Τόμος 5

Δελτίον της ιστορικής και εθνολογικής εταιρείας της Ελλάδος| Τόμος 5
Κορυτσά,Πελασγοί καί Ιλλυριοί,Γκέγκες καί Δωριείς,Μακεδονία καί Ιλλυρο-Πελασγοί, Πελασγικές Θεότητες κτλπ.

Αλβανοί,αποσπάσματα από «Ιστορία τού Ελληνικού Έθνους»

Έλληνες καί Αλβανοί της Κάτω Ιταλίας

ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ

ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ
ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ-ΑΡΒΑΝΟΝ

ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΙ

Αρβανίτες μουσουλμάνοι

Θεσσαλονίκη-Salonika

Албанец. 1829

The Spartan touch:albanian women who help their fighting men

Albanian Guard

Albanian Duel

Albania

Gegëria

Gegëria

Royal Albanian Gendarmerie

Αυλώνας-Vlorë(Λιαπουριά-Labëria)

Albanian wedding rejoicings

Gegëria

An old Albanian warrior(Greece)

Albanians firing at Turks in Istib

Albanians firing at Turks in Istib
Mάλλον θα εννοεί το γνωστό Ιστίμπεη.Albanians firing at Turks in Istib, in the Balkans. Illustration from French newspaper Le Petit Parisien. April 28, 1901

King Zog of Albania

King Zog of Albania
http://www.ebay.com/itm/King-Zog-of-Albania-w-sisters-in-traditional-native-costomes-1938-vintage-photo-/121387128131?pt=Art_Photo_Images&hash=item1c433c9543 , http://ellines-albanoi.blogspot.gr/2012/06/blog-post_9784.html

grecian and albanian costumes

The New King and Queen of Albania

Pogradec

A Prayer for Revenge

Albanians

A Rebel Chief from Albania

A Rebel Chief from Albania
THE SUN(1906)

Albanese mercenaries in a coffeeshop

Albanese mercenaries in a coffeeshop
A painting by Albert Franke

Tomb of Skanderbeg at Alessio(Lezhë)

Alessio-Lezhë (Gegëria)

Albanians at the tomb of Scanderbeg(Lezhë)

Tosks with Ghegs

Tosks with Ghegs
Oldest and Quaintest of Balkan Peoples By M. Edith Durham

Albania

Albania
1939

A Game of Chess(Gegëria)

A Game of Chess(Gegëria)
ALBERT JOSEPH FRANKE (German,1860-1924) , https://www.artrenewal.org/pages/artwork.php?artworkid=38058&size=large , http://www.liveauctioneers.com/item/11365716_attributed-to-albert-joseph-franke-german-1860 , http://www.masterart.com/Albert-Joseph-Franke-1860-1924-Board-Players-PortalDefault.aspx?tabid=53&dealerID=279&objectID=601523

Albanians

Albanians
The photo collection of Paul Siebertz,Albania in 1909

Albanier

Albanier
1815,Fremde Länder und Völker,Wilmsen, Friedrich Philipp.

Albanians-Gegëria

Study of Three Albanian Arnavuts and a Woman in Albanian Costume

En Albanie

Albania,The Love-Letter

Southern Albania

Αλβανία-Aπoλλωνία(1848)

Αλβανία-Aπoλλωνία(1848)
Edward Lear. http://oasis.lib.harvard.edu/oasis/deliver/~hou01475

Greek highland troops

Greece

Greece
Peoples Of All Nations Hammerton, J.A. Published by Educational Book Co., London, 1920 , http://www.abebooks.com/Peoples-Nations-Hammerton-J.A-Educational-Book/954598915/bd

Modern Greek Peasants

Greek funeral at Levadeia (Attica)

Greek funeral at Levadeia (Attica)
1894

Έλληνες ποιμένες-Greek sheperds

Chicago(1949)

Albanians(Australia)