«Παιδιόθεν καί εξ απαλών ονύχων,ού μην αλλά καί πατρόθεν καί από πάππου καί των άλλων προγόνων,την Αλβανίαν εμάθομεν να θεωρούμε επαρχία ελληνικήν...τούς δε Αλβανούς Έλληνας γνησιωτάτους καί ελληνικωτάτους»(Λουκάς Μπέλλος)
«Η διαίρεσις ημών Αλβανών καί Ελλήνων διευκολύνει το κράτος άλλων.Μίαν ημέραν εξυπνήσαντες,θα ίδωμεν αίφνης ότι απωλέσθημεν,νομίσαντες ότι αναγεννώμεθα»(εφημερίς «Νεολόγος» αριθ.φ.617,Κων/πολη 1870)
«Ελλάς άνευ Αλβανίας καί Αλβανία άνευ Ελλάδος ουδέν γενναίον δύνανται να επιτελέσωσιν εν τη Χερσονήσω τού Αίμου»(Νεοκλής Καζάζης)
«...Οί Έλληνες είνε Αλβανοί καί οί Αλβανοί είνε Έλληνες»(Βλάσης Γαβριηλίδης,ιδρυτής καί διευθυντής της εφημερίδος «Ακρόπολις»,1883)
«Όπου υπήρχον Αλβανοί άποικοι,έμειναν καί ζώσι σήμερον άθικτοι,αμόλυντοι,αδελφοί Έλληνες πάντες,υπερήφανοι διά τούτο..»(Αντώνιος Δ.Κεραμόπουλος)
«Ευγνωμοσύνης καθήκον,πολιτισμού υποχρέωσις ήτο,οί νεώτεροι Έλληνες ελευθερωθέντες τού τυρρανικού ζυγού καί ανεξάρτητον έθνος αποτελέσαντες να στρέψωσιν το βλέμμα των περί τα περί εαυτούς ομογενή φύλα καί τον εκπολιτισμόν τούτων,αν όχι την απελευθέρωσιν,μία των κυρίων ενασχολιών των να έχωσιν.Εκείνο δε, πέριξ τού οποίου πάσα μέριμνα Κυβερνητική καί ιδιωτική έπρεπε να περιστραφεί,είναι η Αλβανία,ο ιπποτικός εκείνος τόπος όστις διά των ανδρείων τέκνων του,τα μάλα συνετέλεσεν είς την απελευθέρωσιν τού τμήματος τούτου της Ελλάδος..»(Κων/νος Χ.Βάμβας)
«Επί των οροπεδίων της Αλβανίας απαντώνται πλείστοι νομάδες καί ποιμένες λαοί,παρ' οίς ανευρίσκονται Ομηρικά έθη καί ήθη καί έθιμα.Εν τη Αλβανία πολλαί σκηναί της Ιλιάδος καί της Οδυσσείας αλλά καί της Αινειάδος διαδραματίζονται πολλά ολίγον αυταίς παραλάσσουσαι»(ελληνική εφημερίς της Ρουμανίας «Δεκέβαλος» 1874,αρ.2 καί 7)

Πέμπτη 10 Ιουνίου 2010

Η Τσούμπα


Σε άρθρο τοπικής εφημερίδας διαβάσαμε πρόταση αλλαγής του ονόματος της συνοικίας Τσούμπας. Ο αρθρογράφος επικεντρώνεται ιδιαίτερα στη γλωσσική καταγωγή της ονομασίας, για την οποία υποστηρίζει ότι είναι αρβανίτικης ετυμολογίας. Διευκρινίζει δε ότι στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε μετά από έρευνα που διενήργησε σε λεξικά καθώς και ανάμεσα σε ηλικιωμένους κατοίκους της περιοχής. Και εφόσον η λέξη «τσούμπα» δεν είναι ελληνική, προτείνει η συνοικία να μετονομασθεί σε «λόφος», διότι στα αρβανίτικα η λέξη «τσούμπα» σημαίνει λόφος.
Δεν θα διαφωνήσω με τη σημασία του ονόματος της ιστορικής συνοικίας. Όντως τσούμπα θα πει λόφος, ύψωμα . Ως φιλόλογος όμως θυμίζω ότι η ελληνική γλώσσα είναι η μήτρα όλων των ομιλουμένων γλωσσών τουλάχιστον της Ευρώπης. Η λέξη «τσούμπα» λοιπόν είναι ελληνική. Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν τύμβος, που σημαίνει ύψωμα, λόφος, τεχνητός λόφος. Ας θυμηθούμε τον τύμβο του Μαραθώνα. Η λέξη αυτή πέρασε στη λατινική, όταν το ελληνικό αλφάβητο και η ελληνική γλώσσα έφτασε και διαδόθηκε στην Ιταλική χερσόνησο μαζί με τους Έλληνες της Κύμης και της Μικράς Ασίας γύρω στον 9ομε 8ο αι. π.Χ. Επεκράτησε λοιπόν σε όλη την Ιταλική χερσόνησο και διαμορφώθηκε ως tumba, (προφέρεται τούμπα), με την ίδια σημασία. Τέλος μετά από ένα περιπετειώδες ταξίδι με τις εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου ανά τον κόσμο, επέστρεψε σαν τον Οδυσσέα στην κοιτίδα της και παρέμεινε ως Τσούμπα παράλληλα με τη λέξη τύμβος, για να δηλώνει τις ίδιες έννοιες. Η αλλαγή της προφοράς δεν πρέπει να μας ξενίζει, διότι η ελληνική γλώσσα μιλήθηκε από ανθρώπους, που δεν ήσαν Έλληνες, που αγνοούσαν την ελληνική και τη λατινική προφορά. Είναι λοιπόν πολύ λογικό η λέξη τούμπα να προφέρθηκε και να καθιερώθηκε και ως τσούμπα. Το νόημα πάντως δεν αλλάζει, ούτε οι ρίζες κόβονται.
Δεν συντρέχει, νομίζω, κανένας λόγος ανησυχίας σχετικά με την ελληνικότητα της ονομασίας της ιστορικής Τσούμπας των Αγίων Αναργύρων. Με το ίδιο σκεπτικό και το όνομα της Ανάκασας μπορεί να θεωρηθεί ως μη ελληνικό. Όμως και η λέξη αυτή είναι ελληνική, γιατί συνδέεται με τα επιρρήματα άνω και εκάς, που σημαίνουν αντίστοιχα ψηλά και μακριά. Άρα τα ανάκασα ή ανάκασσα είναι η μακρινή ανωφέρεια. Έτσι έβλεπαν την περιοχή, όσοι έρχονταν από μακριά κατά μήκος του Κηφισού στους Αγίους και δεν τους έκρυβαν τη θέα πολυκατοικίες. Δεν πρέπει λοιπόν αστόχαστα να εξοβελίζουμε από το σημερινό λεξιλόγιο λέξεις-αντιδάνεια, με ελληνική καταγωγή, επειδή δεν αναγνωρίζουμε τις ελληνικές τους καταβολές.
Ως γέννημα και θρέμμα των Αγίων Αναργύρων και ιδιαίτερα της Τσούμπας τόσο εγώ όσο και οι «τσουμπιώτες» φίλοι και συγγενείς είναι αδύνατον να ξεχάσουμε ότι αυτή η συνοικία με το ίδιο όνομα είναι συνδεδεμένη με τα βιώματα και τη ζωή μας, ότι αποτελεί σημαντικό κομμάτι της τοπικής αλλά και της προσωπικής μας ιστορίας. Στην Τσούμπα γεννηθήκαμε, μεγαλώσαμε, μάθαμε γράμματα, δημιουργήσαμε φίλους, νιώσαμε τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα. Στη συνοικία αυτή ζουν ακόμη οι γονείς μας και όλοι αυτοί, που μαζί την είδαμε να μεγαλώνει και να αλλάζει, και ελπίζουμε ότι θα δούμε το καλύτερο γι αυτήν. Όσοι δε «Τσουμπιώτες» ή Αγιαναργυριώτες έχουν φύγει μακριά της τη νοσταλγούν και νιώθουν δεμένοι με αυτήν την πόλη και τους ανθρώπους της, οι οποίοι, πιστέψτε με, είναι ξεχωριστοί, όπως ξεχωριστοί είναι οι όλοι οι κάτοικοι σε όλες τις γωνιές των Αγίων Αναργύρων.
Για όλους αυτούς λοιπόν τους λόγους, αλλά και για χίλιους άλλους, που θα μπορούσαμε να παραθέσουμε, δεν είναι δυνατόν να αποκαλούμε το όνομα της συνοικίας μας «άσχετο» και «κακόηχο», γιατί εμείς ποτέ δεν το νιώσαμε έτσι, ούτε άκριτα να ζητάμε μετονομασία, λησμονώντας τι πραγματικά σημαίνει ιστορία, ιστορική συνείδηση. Γιατί κανένας άνθρωπος δεν είναι μόνος του. Ο καθένας από μας είναι κρίκος μιας ιερής αλυσίδας, δημιουργός και δημιούργημα των ανθρώπων που συνέζησε και του τόπου που τον έθρεψε.
Πιστεύουμε, με όσα σύντομα καταθέσαμε, να έγινε κατανοητό ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος, που να επιβάλει την αλλαγή του ονόματος της Τσούμπας ή του ονόματος οποιασδήποτε άλλης συνοικίας των Αγίων. Αυτό που χρειάζεται η πόλη μας είναι η αγάπη, ο σεβασμός και το αμέριστο ενδιαφέρον μας, για να την κάνουμε κάθε φορά και καλύτερη .
Με εκτίμηση
Χρύσα Χρονοπούλου-Πανταζή
Δημοτική Σύμβουλος
ΥΓ. Όταν διαβάσαμε την πρόταση μετονομασίας στο φύλλο 24 του μηνός Δεκεμβρίου 2009 σπεύσαμε, ως οφείλαμε να εξηγήσουμε στον υπογράφοντα το άρθρο και εκδότη της τοπικής εφημερίδας «Ενεργός πολίτης» τους λόγος, που ήδη αναπτύξαμε, για τους οποίους δεν συνέτρεχε η ανάγκη αλλαγής της ονομασίας της συνοικίας μας. Με μεγάλη μας δε έκπληξη διαβάσαμε στο επόμενοι φύλλο δημοσιευμένη την απάντηση του εκδότη στην επιστολή μας, χωρίς το κείμενο της επιστολής μας. Κρίνουμε αντιδεοντολογική και αντιδημοκρατική την ως άνω ενέργεια. Από τη μια επειδή δεν είναι δυνατόν να δίδεται απάντηση σε επιστολή το περιεχόμενο της οποίας δεν ανακοινώθηκε, ώστε να γνωρίζει ο κάθε ένας τι γράφτηκε και πώς. Από την άλλη δεν είναι δημοκρατικό να ακούγεται μόνο η μία άποψη. Το γεγονός σηματοδοτεί τουλάχιστον κατά την κρίση μας περιφρόνηση προς τις διαφορετικές απόψεις.


ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ

Η Αρβανιτιά στο Μοριά

Η Ερμιονίδα ανά τούς αιώνες

Η Ερμιονίδα ανά τούς αιώνες
http://openarchives.gr/view/412853

Τα αρβανίτικα τραγούδια της Ερμιονίδας

Τα αρβανίτικα τραγούδια της Ερμιονίδας
http://invenio.lib.auth.gr/record/1887

ΜΠΕΣΑ

ΜΠΕΣΑ
Βλέπε τεύχη από το περιοδικό «ΜΠΕΣΑ»

Άρβανον

Άρβανον
Βλέπε τεύχη από το περιοδικό «Άρβανον»

Β'Συμπόσιο Ιστορίας-Λαογραφίας

Β'Συμπόσιο Ιστορίας-Λαογραφίας
Β'Συμπόσιο Ιστορίας-Λαογραφίας Βόρειας-Δυτικής Αττικής(1992)

Arbërës-Arbanas

Μπεκτασήδες

Μπεκτασήδες
Βλέπε γιά Αλήπασα-Ρήγα Φεραίο

Αρβανίτες καί Αλβανοί μετανάστες

Αρβανίτες καί Αλβανοί μετανάστες
«Αρβανίτες καί Αλβανοί Μετανάστες:Διαπραγμάτευση της Συλλογικής Ταυτότητας σε μιά αγροτική κοινότητα τού Νομού Αργολίδας» της Αγγελικής Αθανασοπούλου.

Ήπειρος-Ιλλυρίς

Arnaoutes

Arnauten-Albanesen-Skipetaren-Arbanitai

Ομοσπονδία Ελλάδας καί Αλβανίας

Ομοσπονδία Ελλάδας καί Αλβανίας
Ιωάννης Μπαλάσκας:Ομοσπονδία Ελλάδας-Αλβανίας,σλαυική επιβουλή είς βάρος τού Ελληνισμού

Σούλι καί Σουλιώτες

Η ζωή των Αρβανιτών

Αρβανίτικο Μοιρολόϊ

Οί Αρβανίτες της Αττικής

Η συμβολή των Αρβανιτών

Μήτρος-Τρούκης

Αρβανίτικα θέματα

Arbanasi

Γάμος καί Γαμήλια Σύμβολα

Τhe Highland Lute

Τhe Highland Lute
The Albanian national epic

Αρβανίτες καί Έλληνες

Η Ελληνο-Αλβανική Συμμαχία τού 1821

Η Ελληνο-Αλβανική Συμμαχία τού 1821
Grec et Arnaute Ethnographique des peuples de la Russie 1862 (Pauli Gustav Theodore Hristianovich) , http://skif-tag.livejournal.com/682663.html , http://fotki.yandex.ru/users/humus777/album/284616 , http://old.rgo.ru/2011/01/drugogo-roda-lyudi-arnauty/

«Η εικόνα της Αλβανίας καί των Αλβανών στην Ελλάδα τού 19ου αιώνα» τού Ν.Γκίκα

Η μάχη στη Σελλασία

Η μάχη στη Σελλασία
Funerary mask with helmet Gold funerary mask with bronze 'Illyrian' helmet from the cemetery of Sindos, circa 520 BC, Thessaloniki, Archaeological Museum,http://www.macedonian-heritage.gr/HellenicMacedonia/en/img_B1217a.html

Δελτίον της ιστορικής και εθνολογικής εταιρείας της Ελλάδος| Τόμος 5

Δελτίον της ιστορικής και εθνολογικής εταιρείας της Ελλάδος| Τόμος 5
Κορυτσά,Πελασγοί καί Ιλλυριοί,Γκέγκες καί Δωριείς,Μακεδονία καί Ιλλυρο-Πελασγοί, Πελασγικές Θεότητες κτλπ.

Αλβανοί,αποσπάσματα από «Ιστορία τού Ελληνικού Έθνους»

Έλληνες καί Αλβανοί της Κάτω Ιταλίας

ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ

ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ
ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ-ΑΡΒΑΝΟΝ

ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΙ

Αρβανίτες μουσουλμάνοι

Θεσσαλονίκη-Salonika

Албанец. 1829

The Spartan touch:albanian women who help their fighting men

Albanian Guard

Albanian Duel

Albania

Gegëria

Gegëria

Royal Albanian Gendarmerie

Αυλώνας-Vlorë(Λιαπουριά-Labëria)

Albanian wedding rejoicings

Gegëria

An old Albanian warrior(Greece)

Albanians firing at Turks in Istib

Albanians firing at Turks in Istib
Mάλλον θα εννοεί το γνωστό Ιστίμπεη.Albanians firing at Turks in Istib, in the Balkans. Illustration from French newspaper Le Petit Parisien. April 28, 1901

King Zog of Albania

King Zog of Albania
http://www.ebay.com/itm/King-Zog-of-Albania-w-sisters-in-traditional-native-costomes-1938-vintage-photo-/121387128131?pt=Art_Photo_Images&hash=item1c433c9543 , http://ellines-albanoi.blogspot.gr/2012/06/blog-post_9784.html

grecian and albanian costumes

The New King and Queen of Albania

Pogradec

A Prayer for Revenge

Albanians

A Rebel Chief from Albania

A Rebel Chief from Albania
THE SUN(1906)

Albanese mercenaries in a coffeeshop

Albanese mercenaries in a coffeeshop
A painting by Albert Franke

Tomb of Skanderbeg at Alessio(Lezhë)

Alessio-Lezhë (Gegëria)

Albanians at the tomb of Scanderbeg(Lezhë)

Tosks with Ghegs

Tosks with Ghegs
Oldest and Quaintest of Balkan Peoples By M. Edith Durham

Albania

Albania
1939

A Game of Chess(Gegëria)

A Game of Chess(Gegëria)
ALBERT JOSEPH FRANKE (German,1860-1924) , https://www.artrenewal.org/pages/artwork.php?artworkid=38058&size=large , http://www.liveauctioneers.com/item/11365716_attributed-to-albert-joseph-franke-german-1860 , http://www.masterart.com/Albert-Joseph-Franke-1860-1924-Board-Players-PortalDefault.aspx?tabid=53&dealerID=279&objectID=601523

Albanians

Albanians
The photo collection of Paul Siebertz,Albania in 1909

Albanier

Albanier
1815,Fremde Länder und Völker,Wilmsen, Friedrich Philipp.

Albanians-Gegëria

Study of Three Albanian Arnavuts and a Woman in Albanian Costume

En Albanie

Albania,The Love-Letter

Southern Albania

Αλβανία-Aπoλλωνία(1848)

Αλβανία-Aπoλλωνία(1848)
Edward Lear. http://oasis.lib.harvard.edu/oasis/deliver/~hou01475

Greek highland troops

Greece

Greece
Peoples Of All Nations Hammerton, J.A. Published by Educational Book Co., London, 1920 , http://www.abebooks.com/Peoples-Nations-Hammerton-J.A-Educational-Book/954598915/bd

Modern Greek Peasants

Greek funeral at Levadeia (Attica)

Greek funeral at Levadeia (Attica)
1894

Έλληνες ποιμένες-Greek sheperds

Chicago(1949)

Albanians(Australia)