Μπάστα,η αρβανίτικη γλώσσα καί η εξαφάνισή της

Η Μπασταίικη γλώσσα

Ο Ηλιόπουλος στο βιβλίο του ''το τοπωνυμικό της Ηλείας'' αναφέρει με τρόπο που φαίνεται να συμφωνεί με τον Grimm πως “Η γλώσσα μας είναι και ιστορία μας”. Είναι όμως και ιστορία του η γλώσσα του χωριού; Και ποια είναι η πραγματική του γλώσσα και ιστορία, όταν υπάρχουν πολλές εκδοχές και της γλώσσας και της ιστορίας. Μα και κριτήρια για το ποια γλώσσα και ποια ιστορία. Καθένας με την ιστορία του, θα μπορούσαμε να πούμε, παραφράζοντας το: καθένας με το εμπόρευμα του, τη σημαία του, και ... την πορδή του. Βέβαια οι εφοπλιστές και όλοι οι ομοϊδεάτες τους, για το δικό τους συμφέρον, αλλάζουν σημαία κατά κέρδους μεριά ανά πάσα στιγμή και εισάγουν - εξάγουν κάθε ιερό και όσιο για τον ίδιο μοναδικό ιερό σκοπό. Το κέρδος τους! Ο Πλάτωνας στο Μενέξενο δεν θεωρεί καθόλου τιμητική ιστορία την έν Μαραθώνι μάχην. Ο Σωκράτης δεν θαυμάζει την Αθήνα και την ιστορία της δικής του Αθήνας, αλλά αναδείχνεται στον πιο διάσημο Σπαρτιατολιγούρη. Οι 30ακοντα τύραννοι ήταν δικά του πνευματικά θρεφτάρια. Κι πιτσιρικά του H. Esse, διαβάζει το ίδιο περιστατικό έτσι κι αλλιώς κι αλλιώτικα.

Δεν ισχύει το ίδιο με τη γλώσσα. Όσο και να θέλεις, δε μπορείς να φτιάσεις δική σου γλώσσα. Η Εσπεράντο δε περπάτησε όσο κι αν ήτανε η πιο σωστή από όλες τις γλώσσες του κόσμου !...

Η Μπασταίικη γλωσσική ιδιαιτερότητα. Η ελληνική γλώσσα, ποτέ δεν μιλήθηκε ομοιόμορφα σ' ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο. Στο πέρασμα του χρόνου και τις ιδιαιτερότητες του χώρου, διαμορφώθηκε σε τοπικές παραλλαγές, ιδιώματα και διαλέκτους. Η αρχαία Αττική διάλεκτος αποτέλεσε την βάση της Κοινής Αλεξανδρινής. Στο τέλος της 1ης μχ και τις αρχές της 2ης χιλιετίας διαμορφώνεται η νεοελληνική. Από τον 13ο-14ο αιώνα και μετά, έχουμε συμβίωση της Νέας Ελληνικής γλώσσας με την Αρβανίτικη. Αρβανίτες, ορθόδοξοι χριστιανοί, ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στον Ελλαδικό χώρο, θεωρώντας τον δικός τους τόπο.(Δες: Κώστα Η. Μπίρη "ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ, ΟΙ ΔΩΡΙΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΩΤΕΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ"). Για τον τόπο αυτό αγωνίστηκαν να λευτερώσουν από την Οθωμανική σκλαβιά. Σύμφωνα με το οδοιπορικό του περιηγητή De la Guilletiere, οι 49 από τους 50 που κρέμαγαν οι Οθωμανοί, ήσαν Αρβανίτες (Κ.Μπίρη ό.π. σελ. 306). Η διατήρηση της αρβανίτικης γλώσσας στο χωριό Μπάστα, φτάνει ως τις αρχές της 10ετίας του ’30. Πολλές λέξεις της Αρβανίτικης ενσωματώθηκαν στην «Μπασταίικη διάλεκτο» και τα παιδιά των Μπασταίων χρησιμοποιούσαν και χρησιμοποιούν ακόμα και σήμερα πολλές από τις λέξεις αυτές. Στα τέλη της 2ης μχ χιλιετίας είχε καταβληθεί συστηματική προσπάθεια να μην μιλιέται η αρβανίτικη γλώσσα. Επανειλημμένες ήσαν οι "εθνοκαταγραφικές" επισκέψεις στο χωριό. Οι "γλωσσικές έρευνές τους", πραγματικά στόχευαν στο κατά πόσο μιλούσαν αρβανίτικα οι Μπασταίοι (Ηλιόπουλος, κ.ά.). Αυτές οι πιέσεις είχαν σαν αποτέλεσμα την εγκατάλειψη και τελικά την εξαφάνιση της Αρβανίτικης γλώσσας.
basta-basteika-bastei: Η Μπασταίικη γλώσσα