Ο Λουκάς Μπέλλος το 1903 έγραψε το υψίστης σημασίας βιβλίο με τίτλο ''Αλβανικά ή αι τρεις ζώσαι διάλεκτοι της Ελληνικής γλώσσης'', στο οποίο αποδεικνύει με ατράνταχτα επιχειρήματα την ελληνική καταγωγή των Αλβανών.
Ας δούμε μερικά αποσπάσματα από το έργο του.
‘’Παιδιόθεν και εξ απαλών ονύχων, ου μην αλλά και πατρόθεν και από πάππου και των άλλων προγόνων, την Αλβανίαν εμάθομεν να θεωρώμεν επαρχίαν ελληνικήν, ως και την Ήπειρον και Μακεδονίαν και Θράκην και Μικράν Ασίαν, τους δε Αλβανούς Έλληνας γνησιωτάτους και ελληνικωτάτους, ώσπερ και τους Κρήτας και Κυπρίους, με ταύτην μόνον την διαφοράν, ότι χρώνται κατ’ οίκον ιδία διαλέκτω, καθάπερ οι Τσάκωνες.
Ως δε εκαγχάσαμεν επί τω νεανικώ εξολισθήματι Έλληνος σοφού, γράψαντος ότι οι Τσάκωνες εισίν Ινδοί πειραταί (καθόσον τσάκων ινδιστί σημαίνει πειρατήν, κατά τον σοφόν τούτον!), καταλαβόντες την Λακωνίαν δι’ αεροστάτων βεβαίως, ούτως οικτείρωμεν τους θέλοντας ν’ αποχωρίσωσι τους Αλβανούς των άλλων Ελλήνων. Καθόσον ου μόνον οι ορθόδοξοι χριστιανοί, αλλά και αυτοί οι εξισλαμισθέντες των Αλβανών…μέχρις εσχάτων έσωζον ακεραίαν την συναίσθησιν της ελληνικής αυτών καταγωγής. Περιφρονούντες δε τους άλλους ομοθρήσκους εκαυχώντο και υπερηφανεύοντο, ότι προγόνους είχον τους αρχαίους Έλληνας. Ο γνωστός λ.χ. ανά την Ελλάδα Φράσαρης, ανώτερος αρχηγός του τουρκικού στρατού κατά το 1854, ερίσας προς τους συνάρχοντας Τούρκους, έρριψεν αυτοίς την ύβριν ότι αυτός δεν είναι κονιάρης, αλλ’ έχει προγόνους τους αρχαίους Έλληνας… Ωσαύτως και παρά τοις εν Ιταλία απωκισμένοις Αλβανοίς μέχρι χθες επεκράτει η συναίσθησις της ελληνικής αυτών καταγωγής διό προ ολίγων δεκαετηρίδων εζήτησαν να επανέλθωσιν εις την Μητρόπολιν και κατήλθον τινες εις Ηλείαν της Πελοποννήσου.
Εξετάζοντες δε τους Αλβανούς…βλέπομεν ότι έχουσι ταύτα προς τους άλλους Έλληνας ήθη και έθιμα, ων πλείστων ανέρχονται και μέχρι των ομηρικών έτι χρόνων.
Το ασφαλέστερον όμως και βεβαιότατον τεκμήριον της Ελληνικής των Αλβανών καταγωγής παρέχει η επιστημονική εξέτασις της Αλβανικής διαλέκτου’’.
Ανατρέποντας τη θεωρία ότι οι Αλβανοί προέρχονται από τον Καύκασο γράφει: ‘’Αλλ’ η επισταμένη της Αλβανικής διαλέκτου μελέτη και ανάλυσις πάντας τους λήρους τούτους ως αράχνης ιστούς το δη λεγόμενον, δύναται να διαλύση, αποδεικνύουσα, ότι ούτοι ήσαν οι αρχαιότατοι κάτοικοι της Ιλλυρικής ή Ελληνικής Χερσονήσου και ουχί όμαιμοι και αδελφοί απλώς των Ελλήνων, αλλ’ η αυτή εκείνη μεγαλουργός και ευγενής φυλή…πολλάς δε προ Ομήρου χιλιετηρίδας κατέχουσα σύμπασαν την ανατολικήν της Μεσογείου λεκάνην μετά και των μεγάλων νήσων Κρήτης και Κύπρου και της εν Ιταλία μεγάλης Ελλάδος και Σικελίας και της Μικράς Ασίας συμπάσης’’.
Από το απόσπασμα αυτό που παραθέσαμε φαίνεται ξεκάθαρα ότι οι Έλληνες στις αρχές του 20ου αιώνα θεωρούσαν τους Αλβανούς Έλληνες.
Αλλά θα επανέλθουμε στο σπουδαίο αυτό βιβλίο του Λουκά Μπέλλου λίαν συντόμως.
