Στην σημερινή Αλβανία επικρατούν δύο φυλές ή φάρες. Οι Γκέγκηδες στον Βορρά και οι Τόσκηδες στον Νότο. Το σύνορο μεταξύ των είναι ο ποταμός Γενούσος (Σκούμπη). Οι πρώτοι είναι φανατικοί μουσουλμάνοι (οι γνωστοί Τουρκαλβανοί). Ρέπουν ιδιαιτέρως προς την βία. Επιπλέον, πέραν της Βορείου Αλβανίας οι Γκέγκες αποτελούν το σύνολο του αλβανικού πληθυσμού της Σερβικής επαρχίας του Κοσσόβου και της περιοχής του Τετόβου στα Σκόπια. Οι Γκέγκες είναι ταυτισμένοι με την τουρκική-ισλαμικλη κουλτούρα.
Οι Τόσκες είναι κατά το ήμισυ μετριοπαθείς μουσουλμάνοι. Θα λέγαμε μάλιστα ότι ακολουθούν κατά το μεγαλύτερο ποσοστό διάφορα παρακλάδια του Ισλάμ, όπως ο Μπεκτασισμός. Οι υπόλοιποι είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Περιηγητές κατά τον 19ο αλλά και τον 20ο τους χαρακτηρίζουν σκληροτράχηλους αλλά περισότερο φιλειρηνικούς και φιλομαθείς από τους Γκέγκες. Έχουν τάση προς τις πνευματικές ενασχολήσεις και είναι «Μπεσαλήδες». Αυτή τους η ιδιαιτερότητα οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στην Ελληνική Παιδεία και στην Ορθόδοξη Πίστη. Να σημειώσουμε εδώ ότι ο αγαπημένος Άγιος των Τόσκηδων, εκείνος που τους έσωσε από τον εξισλαμισμό, είναι ο Κοσμάς ο Αιτωλός. Η γλώσσα των Τόσκηδων είναι η τοσκική διάλεκτος, η οποία έγινε επίσημη αλβανική γλώσσα το 1950 από τον Τόσκη κομμουνιστή Εμβέρ Χότζα (καταγόμενος εξ Αργυροκάστρου).
Οι Αρβανίτες είναι οι ελληνικής συνειδήσεως Ορθόδοξοι αλβανόφωνοι, οι οποίοι εμφανίζονται στον κυρίως ελλαδικό χώρο την εποχή της Φραγκοκρατίας κατά το 1204-1260. Τότε με χρυσόβουλα των Δεσποτών της Ηπείρου κατεβαίνουν στην Νότιο Ελλάδα για να την υπερασπιστούν από το φραγκικό κράτος των Αθηνών. Στην συνέχεια η κάθοδός των είναι συνεχής, αφού προσκαλούνται και από τους Φράγκους κατακτητές για να ενισχύσουν τους πληθυσμούς. Η κάθοδος αυτή αποτέλεσε την ζωογόνο δύναμη που εμπλούτισε, δυνάμωσε και αναστήλωσε τον Ελληνισμό. Εύστοχα λοιπόν χαρακτηρίστηκαν ως οι Δωριείς του Νεοτέρου Ελληνισμού.
Το γεγονός ότι ήταν ένα και το αυτό με τους υπολοίπους Έλληνες έκανε τόσο τους τούρκους όσο και τους φράγκους να μην δύναται να τους ξεχωρίσουν. Το 1481 ο Ενετός περιηγητής Μάρκος βαρβαρίγος έγραψε ότι: «Οι Αρβανίτες και οι Έλληνες αποτελούν ένα μόνο Έθνος.» Ο ίδιος το ανακοίνωσε στην Γερουσία της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου.
Μετά την ίδρυση του Ελληνικού κράτους οι Τόσκηδες κυρίως, οι οποίοι όμως συμπαρέσυραν και τα υπόλοιπα αλβανικά φύλα, απέβλεπαν στην ένωση των μετά της Ελλάδος. Οι ίδιοι θεωρούσαν τους Έλληνες το ίδιο με αυτούς γένος. Πίστευαν δηλαδή ότι ήταν ελληνικής καταγωγής Ηπειρώται. Προς τούτο συνετέλεσε η παντελής έλλειψη εθνοτικής συνειδήσεως από τους ιδίους. Έτσι, όταν το 1847 οι Τόσκηδες Μουσουλμάνοι επαναστάτησαν για ν’αποτινάξουν τον Οθωμανικό ζυγό έστειλαν επιστολή στον Όθωνα, στην Κυβέρνηση και την Βουλή των Ελλήνων, εκ μέρους όλων των Αλβανών, με την οποία ικετεύουν τις ανώτατες πολιτειακές αρχές του ελληνικού κράτους να τους δεχθουν ως υπηκόους.
«Εκλαμπρότατοι Πρόεδροι και πρόκριτοι εις τας αθήνας των χωμάτων Ελλάδος, ο του Μεγαλειοτάτου Όθων ο Βασιλεύς της ελλάδος, αδελφικώς ασπαζόμεθα καις σας ειδοποιούμεν.
Οι προφερόμενοι τον ασπασμόν φέρνομεν το παράπονόν μας εδαφιαίως, επειδή και εμείναμεν παν πτωχός λαός οι κάτωθεν καζιάδες επικράτειαι στον ξυρόν και πετρώδην τόπον, χωρίς καμμίαν επιστήμην, αλλά οπλοφόροι, αφού η Κωνσταντινούπολις εξουσιάστη από τους προτερινούς Σουλτάνους έως σήμερον εφερθήκαμεν υποταγμένοι εις τας προσταγάς των αφεντόπων Βεζιράδων, Πασάδων, Καϊμεκάμιδων έως Μουσελιμάδων. 33 Σουλτάνους σχεδόν 400 χρόνους εχήσαμεν το αίμα μας εις κάθε αιχμαλωσίαν, όπου τους είχον σταθεί, όμως όποιος δεν αγαπάγει Βασιλεία, αλλ’ ούτε θεότι αγαπάγει` τα προτετηρινά ουσούλια μας έλειψαν και μας έβαλαν νέα όπου δεν υποφέρονται στους τόπους μας` μας έβαλαν δωδεκάδα εις κάθε καζάν μας και έκριναν χατηρικώς και αδίκως όχι διά ριζιάν Θεού και του προφύτου μας αλλά ζιώρλεν και δυναστικώς ως εντόπιοι και όχι να κρένουν ως όλοι οι Βασιλείς του Ευρώπ` διά τούτο εγείναμεν αποστάται εις τον Βασιλέα μας όπου τον είχαμεν Βεκύλην και Πατέραν των όλων ημάς Μουσουλμάνων και επαραπονεύθημεν τόσες και τόσες φοραίς με αμάν και με δάκρυά μας και δεν μας έδειναν διάστημα, αλλ’ ούτε χαρτσουάλι ήγουν αναφοράν, μην ευσπλαχνίζωνταν η Βασιλεία διά εμάς τους φακήρ φουκαράδες, διά τούτο στέλνομεν τον επίτηδες άνθρωπόν μας να μιλήση διά ζώσης φωνής με την εκλαμπρότητά σας τα δέοντα, αν η Μεγαλειότης της Βασιλείας μας καμπολιέβη ήγουν μας δέχεται να γινώμεθα σιούδιτοι οι κάτωθεν 5 Καζαϊδες με καπιτουλατσιόνη Νόμους, όπου να μας δώση και να του δόσωμεν διά ησυχίαν μας` διά ριζάν Θεού όπου εγεννήθημεν γυμνοί και θα πεθάνωμεν. Εκ μέρους μεγαλοδυνάμου και αν ελπίδα σωτηρία δεν είναι διά εμάς ας πεθάνωμεν και από σπαθί ανθρώπων` αν ήπεν ο Θεός, έτσι ας γίνη` ικητευόμεθα οι κάτωθεν καζάϊδες Αυλώνος, Δέλβινο, Μεναχιέ, Κουρβελιέσσι, Μαλακάστρα, η άνω και η κάτω του Μπερατιού και Τεπελένι και Ντιονίστα όλα 5 καζάϊδες παρακαλούμεν να ευσπλαχνισθή η Βασιλεία σας όχι και δεν μας αγαπάγει έχε ειπεί ο Θεός να αποθάνωμεν` δεν πλέον αγαπάμαι να ζήσωμεν απάνω εις την γην, και αν η Βασιλεία μας αγαπάγει μας ειδοποιείται να κάμωμεν και άλλες επικράτειες με την ευχαρίστησίν μας και εγγύϊσιν διά εμπιστοσύνην με όπως η Βασιλεία αγαπάγει.
Ο επιφερόμενος σας λέγη διά ζώσης και να μας απολογηθήτε ταύτα και του Θεού να γείνη. Οι αγαπητοί σας Πρόεδροι σαϊμπίδες των 5 καζάδων επιφαινόμενοι με τα σφραγιστήρια όλα. Έχομεν και τα έγγραφα του πρώην Μερχούμ Σανδραζεμέτα προς εμάς και ποίος μας κρένη, αλλά εν ημέρα κρίσεως να απολογηθώμεν. Όχι άλλο.
Ακολουθούν 47 σφραγίδες μπέηδων και αγάδων.
Ιδού όπου τα ανωτέρω σφραγιστήρια ως σαϊμπίδες του τόπου μας να τα παρατηρήσετε καλώς και να σας αποκριθώμεν με εγγύϊσιν διά σιγουριτά σας και διά ασφάλειαν.»
1847, τη 15 Αυγούστου. Καζάϊ Κουρβελιέσι.
Επίσης το 1850 οι Γρίβας, Βαρνακιώτης και Τζαβέλας κάνουν κίνημα ενώσεως των Αλβανών με την Ελλάδα. Κατόπιν παρακλήσεων και προτροπών των Αλβανών με ελληνική συνείδηση ο Όθων ενδίδει και προσπαθεί να βοηθήσει αυτό το κίνημα, αλλά τότε επεμβαίνουν οι Άγγλοι οι οποίοι εκείνη την εποχή ήταν υπέρ της διατηρήσεως της ακεραιότητος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Ακόμη το 1878, όταν διεφάνη η περίπτωση να προσαρτηθεί μέρος της Αλβανίας στο Μαυροβούνιο, οι Τόσκες συνέστησαν τον «Αλβανικό σύνδεσμο» υποβάλλοντας στον τότε Άγγλο πρωθυπουργό Λόρδο Βηκόνσφηλντ υπόμνημα με το οποίο ζητούσαν ομοσπονδιακή ένωση με την Ελλάδα. Το 1898 συνεστήθη ο «Αρβανίτικος σύνδεσμος των Αθηνών» ο οποίος δημοσίευσε την περίφημη διακήρυξή του προς «τους αδερφούς Αρβανίτες της Αρβανιτιάς»
«Αδέρφια. Σας λέγομε και σας ονομάζομε αδέρφια, γιατί, όσο κι αν μας χωρίζουν ο τόπος και η θρησκεία, δεν παύομε να είμαστε αδέρφια. Πρέπει ν’αφήσωμε την έχθρα που μας γέννησαν η Τουρκιά κι οι θρησκείες. Στην καρδιά του Ελληνικού και του Αρβανίτικου λαού είναι ριζωμένο το αίσθημα της συγγένειας. Ο Έλληνας, πριν γίνη Έλληνας, ήταν Αρβανίτης, δηλαδή Πελασγός. Έλληνας θα ειπή Αρβανίτης πολιτισμένος. Ελλάδα χωρίς Αρβανιτιά και Αρβανιτιά χωρίς Ελλάδα είναι πράγματα μισά. Όταν η Ελάδα και η Αρβανιτιά σμίξουν, τότε θα γίνη μια μεγάλη Ελλάδα και μια μεγάλη Αρβανιτιά. Το αίμα νερό δεν γίνεται.»
Σέχος, Μπότσαρης, Τζιαβέλλας.
Για δείτε και το παρακάτω:
«Ποτέ οι Αλβανοί να μην πολεμήσετε κατά της Ελάδος` αν θελήση ο Σουλτάνος, ας πολεμήση` αν έλθη στρατός ελληνικός εις τα μέρη μας, σεις να προσκυνήσετε και να μείνητε με τους Έλληνας. Αν σας δώση ο Σουλτάνος όπλα και πολεμοφόδια διά να πολεμήσετε κατά των Ελλήνων, να μη το δεχθήτε, διότι θα πάθητε ό,τι έπαθαν οι Βόσνιοι με την Αυστρίαν. Θα σκοτηθήτε, θα σκλαβωθούν τα γυναικόπαιδα σας, και θα δημευθή η περιουσία σας. Οι Έλληνες έχουν καλούς ωόμους και να μείνητε με αυτούς. Ελπίζω δε, να ζήσετε.
Αν όμως θέλητε να μεταβήτε εις Τούρκικον βασίλειον, πωλήσατε τα υπάρχοντά σας όλα και απέλθετε εις Κωνσταντινούπολιν.
Την ευχή μου να έχητε όλοι να μη πολεμήσετε κατά των Ελλήνων.»
Από την Διαθήκη του Αβδούλμπεη Σελίμη εκ Δελβίνου.
Καταλαβαίνετε τώρα την μεγάλη ευκαιρία που χάθηκε κατά τον 19ο αιώνα για την αφομοίωση ενός μεγάλου μέρους των αλβανικών φύλων τα οποία, ειρήσθωι εν παρόδωι, δεν είχαν αναπτύξει ουδεμία αλβανική εθνική συνείδηση, τουναντίον ησθάνοντο όμαιμοι με τους Έλληνες. Η τελευταία ξεκίνησε να διαμορφούται κατά τον 20ο και ιδιαιτέρως λίγο μετά τους Βαλκανικούς πολέμους, τηι προτροπήι των Ιταλών και Αυστριακών.
Οι Τόσκες είναι κατά το ήμισυ μετριοπαθείς μουσουλμάνοι. Θα λέγαμε μάλιστα ότι ακολουθούν κατά το μεγαλύτερο ποσοστό διάφορα παρακλάδια του Ισλάμ, όπως ο Μπεκτασισμός. Οι υπόλοιποι είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Περιηγητές κατά τον 19ο αλλά και τον 20ο τους χαρακτηρίζουν σκληροτράχηλους αλλά περισότερο φιλειρηνικούς και φιλομαθείς από τους Γκέγκες. Έχουν τάση προς τις πνευματικές ενασχολήσεις και είναι «Μπεσαλήδες». Αυτή τους η ιδιαιτερότητα οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στην Ελληνική Παιδεία και στην Ορθόδοξη Πίστη. Να σημειώσουμε εδώ ότι ο αγαπημένος Άγιος των Τόσκηδων, εκείνος που τους έσωσε από τον εξισλαμισμό, είναι ο Κοσμάς ο Αιτωλός. Η γλώσσα των Τόσκηδων είναι η τοσκική διάλεκτος, η οποία έγινε επίσημη αλβανική γλώσσα το 1950 από τον Τόσκη κομμουνιστή Εμβέρ Χότζα (καταγόμενος εξ Αργυροκάστρου).
Οι Αρβανίτες είναι οι ελληνικής συνειδήσεως Ορθόδοξοι αλβανόφωνοι, οι οποίοι εμφανίζονται στον κυρίως ελλαδικό χώρο την εποχή της Φραγκοκρατίας κατά το 1204-1260. Τότε με χρυσόβουλα των Δεσποτών της Ηπείρου κατεβαίνουν στην Νότιο Ελλάδα για να την υπερασπιστούν από το φραγκικό κράτος των Αθηνών. Στην συνέχεια η κάθοδός των είναι συνεχής, αφού προσκαλούνται και από τους Φράγκους κατακτητές για να ενισχύσουν τους πληθυσμούς. Η κάθοδος αυτή αποτέλεσε την ζωογόνο δύναμη που εμπλούτισε, δυνάμωσε και αναστήλωσε τον Ελληνισμό. Εύστοχα λοιπόν χαρακτηρίστηκαν ως οι Δωριείς του Νεοτέρου Ελληνισμού.
Το γεγονός ότι ήταν ένα και το αυτό με τους υπολοίπους Έλληνες έκανε τόσο τους τούρκους όσο και τους φράγκους να μην δύναται να τους ξεχωρίσουν. Το 1481 ο Ενετός περιηγητής Μάρκος βαρβαρίγος έγραψε ότι: «Οι Αρβανίτες και οι Έλληνες αποτελούν ένα μόνο Έθνος.» Ο ίδιος το ανακοίνωσε στην Γερουσία της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου.
Μετά την ίδρυση του Ελληνικού κράτους οι Τόσκηδες κυρίως, οι οποίοι όμως συμπαρέσυραν και τα υπόλοιπα αλβανικά φύλα, απέβλεπαν στην ένωση των μετά της Ελλάδος. Οι ίδιοι θεωρούσαν τους Έλληνες το ίδιο με αυτούς γένος. Πίστευαν δηλαδή ότι ήταν ελληνικής καταγωγής Ηπειρώται. Προς τούτο συνετέλεσε η παντελής έλλειψη εθνοτικής συνειδήσεως από τους ιδίους. Έτσι, όταν το 1847 οι Τόσκηδες Μουσουλμάνοι επαναστάτησαν για ν’αποτινάξουν τον Οθωμανικό ζυγό έστειλαν επιστολή στον Όθωνα, στην Κυβέρνηση και την Βουλή των Ελλήνων, εκ μέρους όλων των Αλβανών, με την οποία ικετεύουν τις ανώτατες πολιτειακές αρχές του ελληνικού κράτους να τους δεχθουν ως υπηκόους.
«Εκλαμπρότατοι Πρόεδροι και πρόκριτοι εις τας αθήνας των χωμάτων Ελλάδος, ο του Μεγαλειοτάτου Όθων ο Βασιλεύς της ελλάδος, αδελφικώς ασπαζόμεθα καις σας ειδοποιούμεν.
Οι προφερόμενοι τον ασπασμόν φέρνομεν το παράπονόν μας εδαφιαίως, επειδή και εμείναμεν παν πτωχός λαός οι κάτωθεν καζιάδες επικράτειαι στον ξυρόν και πετρώδην τόπον, χωρίς καμμίαν επιστήμην, αλλά οπλοφόροι, αφού η Κωνσταντινούπολις εξουσιάστη από τους προτερινούς Σουλτάνους έως σήμερον εφερθήκαμεν υποταγμένοι εις τας προσταγάς των αφεντόπων Βεζιράδων, Πασάδων, Καϊμεκάμιδων έως Μουσελιμάδων. 33 Σουλτάνους σχεδόν 400 χρόνους εχήσαμεν το αίμα μας εις κάθε αιχμαλωσίαν, όπου τους είχον σταθεί, όμως όποιος δεν αγαπάγει Βασιλεία, αλλ’ ούτε θεότι αγαπάγει` τα προτετηρινά ουσούλια μας έλειψαν και μας έβαλαν νέα όπου δεν υποφέρονται στους τόπους μας` μας έβαλαν δωδεκάδα εις κάθε καζάν μας και έκριναν χατηρικώς και αδίκως όχι διά ριζιάν Θεού και του προφύτου μας αλλά ζιώρλεν και δυναστικώς ως εντόπιοι και όχι να κρένουν ως όλοι οι Βασιλείς του Ευρώπ` διά τούτο εγείναμεν αποστάται εις τον Βασιλέα μας όπου τον είχαμεν Βεκύλην και Πατέραν των όλων ημάς Μουσουλμάνων και επαραπονεύθημεν τόσες και τόσες φοραίς με αμάν και με δάκρυά μας και δεν μας έδειναν διάστημα, αλλ’ ούτε χαρτσουάλι ήγουν αναφοράν, μην ευσπλαχνίζωνταν η Βασιλεία διά εμάς τους φακήρ φουκαράδες, διά τούτο στέλνομεν τον επίτηδες άνθρωπόν μας να μιλήση διά ζώσης φωνής με την εκλαμπρότητά σας τα δέοντα, αν η Μεγαλειότης της Βασιλείας μας καμπολιέβη ήγουν μας δέχεται να γινώμεθα σιούδιτοι οι κάτωθεν 5 Καζαϊδες με καπιτουλατσιόνη Νόμους, όπου να μας δώση και να του δόσωμεν διά ησυχίαν μας` διά ριζάν Θεού όπου εγεννήθημεν γυμνοί και θα πεθάνωμεν. Εκ μέρους μεγαλοδυνάμου και αν ελπίδα σωτηρία δεν είναι διά εμάς ας πεθάνωμεν και από σπαθί ανθρώπων` αν ήπεν ο Θεός, έτσι ας γίνη` ικητευόμεθα οι κάτωθεν καζάϊδες Αυλώνος, Δέλβινο, Μεναχιέ, Κουρβελιέσσι, Μαλακάστρα, η άνω και η κάτω του Μπερατιού και Τεπελένι και Ντιονίστα όλα 5 καζάϊδες παρακαλούμεν να ευσπλαχνισθή η Βασιλεία σας όχι και δεν μας αγαπάγει έχε ειπεί ο Θεός να αποθάνωμεν` δεν πλέον αγαπάμαι να ζήσωμεν απάνω εις την γην, και αν η Βασιλεία μας αγαπάγει μας ειδοποιείται να κάμωμεν και άλλες επικράτειες με την ευχαρίστησίν μας και εγγύϊσιν διά εμπιστοσύνην με όπως η Βασιλεία αγαπάγει.
Ο επιφερόμενος σας λέγη διά ζώσης και να μας απολογηθήτε ταύτα και του Θεού να γείνη. Οι αγαπητοί σας Πρόεδροι σαϊμπίδες των 5 καζάδων επιφαινόμενοι με τα σφραγιστήρια όλα. Έχομεν και τα έγγραφα του πρώην Μερχούμ Σανδραζεμέτα προς εμάς και ποίος μας κρένη, αλλά εν ημέρα κρίσεως να απολογηθώμεν. Όχι άλλο.
Ακολουθούν 47 σφραγίδες μπέηδων και αγάδων.
Ιδού όπου τα ανωτέρω σφραγιστήρια ως σαϊμπίδες του τόπου μας να τα παρατηρήσετε καλώς και να σας αποκριθώμεν με εγγύϊσιν διά σιγουριτά σας και διά ασφάλειαν.»
1847, τη 15 Αυγούστου. Καζάϊ Κουρβελιέσι.
Επίσης το 1850 οι Γρίβας, Βαρνακιώτης και Τζαβέλας κάνουν κίνημα ενώσεως των Αλβανών με την Ελλάδα. Κατόπιν παρακλήσεων και προτροπών των Αλβανών με ελληνική συνείδηση ο Όθων ενδίδει και προσπαθεί να βοηθήσει αυτό το κίνημα, αλλά τότε επεμβαίνουν οι Άγγλοι οι οποίοι εκείνη την εποχή ήταν υπέρ της διατηρήσεως της ακεραιότητος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Ακόμη το 1878, όταν διεφάνη η περίπτωση να προσαρτηθεί μέρος της Αλβανίας στο Μαυροβούνιο, οι Τόσκες συνέστησαν τον «Αλβανικό σύνδεσμο» υποβάλλοντας στον τότε Άγγλο πρωθυπουργό Λόρδο Βηκόνσφηλντ υπόμνημα με το οποίο ζητούσαν ομοσπονδιακή ένωση με την Ελλάδα. Το 1898 συνεστήθη ο «Αρβανίτικος σύνδεσμος των Αθηνών» ο οποίος δημοσίευσε την περίφημη διακήρυξή του προς «τους αδερφούς Αρβανίτες της Αρβανιτιάς»
«Αδέρφια. Σας λέγομε και σας ονομάζομε αδέρφια, γιατί, όσο κι αν μας χωρίζουν ο τόπος και η θρησκεία, δεν παύομε να είμαστε αδέρφια. Πρέπει ν’αφήσωμε την έχθρα που μας γέννησαν η Τουρκιά κι οι θρησκείες. Στην καρδιά του Ελληνικού και του Αρβανίτικου λαού είναι ριζωμένο το αίσθημα της συγγένειας. Ο Έλληνας, πριν γίνη Έλληνας, ήταν Αρβανίτης, δηλαδή Πελασγός. Έλληνας θα ειπή Αρβανίτης πολιτισμένος. Ελλάδα χωρίς Αρβανιτιά και Αρβανιτιά χωρίς Ελλάδα είναι πράγματα μισά. Όταν η Ελάδα και η Αρβανιτιά σμίξουν, τότε θα γίνη μια μεγάλη Ελλάδα και μια μεγάλη Αρβανιτιά. Το αίμα νερό δεν γίνεται.»
Σέχος, Μπότσαρης, Τζιαβέλλας.
Για δείτε και το παρακάτω:
«Ποτέ οι Αλβανοί να μην πολεμήσετε κατά της Ελάδος` αν θελήση ο Σουλτάνος, ας πολεμήση` αν έλθη στρατός ελληνικός εις τα μέρη μας, σεις να προσκυνήσετε και να μείνητε με τους Έλληνας. Αν σας δώση ο Σουλτάνος όπλα και πολεμοφόδια διά να πολεμήσετε κατά των Ελλήνων, να μη το δεχθήτε, διότι θα πάθητε ό,τι έπαθαν οι Βόσνιοι με την Αυστρίαν. Θα σκοτηθήτε, θα σκλαβωθούν τα γυναικόπαιδα σας, και θα δημευθή η περιουσία σας. Οι Έλληνες έχουν καλούς ωόμους και να μείνητε με αυτούς. Ελπίζω δε, να ζήσετε.
Αν όμως θέλητε να μεταβήτε εις Τούρκικον βασίλειον, πωλήσατε τα υπάρχοντά σας όλα και απέλθετε εις Κωνσταντινούπολιν.
Την ευχή μου να έχητε όλοι να μη πολεμήσετε κατά των Ελλήνων.»
Από την Διαθήκη του Αβδούλμπεη Σελίμη εκ Δελβίνου.
Καταλαβαίνετε τώρα την μεγάλη ευκαιρία που χάθηκε κατά τον 19ο αιώνα για την αφομοίωση ενός μεγάλου μέρους των αλβανικών φύλων τα οποία, ειρήσθωι εν παρόδωι, δεν είχαν αναπτύξει ουδεμία αλβανική εθνική συνείδηση, τουναντίον ησθάνοντο όμαιμοι με τους Έλληνες. Η τελευταία ξεκίνησε να διαμορφούται κατά τον 20ο και ιδιαιτέρως λίγο μετά τους Βαλκανικούς πολέμους, τηι προτροπήι των Ιταλών και Αυστριακών.
ΠΕΡΑΝ ΤΩΝ ΑΝΑΚΡΙΒΕΙΩΝ,ΑΞΙΕΠΑΙΝΗ Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ.
www.ideografhmata.gr/forum/viewtopic.php?f=114&t=3704
