Ας ξεκινήσουμε με το Χασάπικο: Ο χορός αυτός ήταν γνωστός από παλαιότερα χρόνια σε αρκετά μέρη του ελληνόφωνου χώρου: Ανατολική και κεντρική Μακεδονία, Θράκη, Μικρασία, νησιά ανατ. Αιγαίου, Δωδεκάνησα και αλλού. Κατ’ εξοχήν επιχωρίαζε όμως στην Κωνσταντινούπολη και την περιοχή της.
Η μοναδική παλαιότερη αναφορά που μπόρεσα να βρω είναι από τις επιστολές της Μαντάμ Σενιέ, γραμμένες στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα (η Mme Chenier, η ελληνίδα Ελισάβετ Σάντη Λουμάκη, παντρεύτηκε τον Γάλλο Louis Chenier στην Κων/πολη και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι) (1).
Μεταξύ άλλων χορών, η Σενιέ περιγράφει και τον «Αρναούτικο», όπως τον αναφέρει, χορό που χορευόταν στην Κων/πολη τις ημέρες του Πάσχα. Τον εχόρευαν οι «κασσάπ ογλάν», δηλαδή οι χασάπηδες της Πόλης, οι Μακελλάρηδες του Βυζαντίου, των οποίων την καταγωγή προσδιορίζει ως «Έλληνες Μακεδόνες». Δεν περιγράφονται λεπτομερώς τα βήματα και η περιγραφή αναλίσκεται σε παράθεση τελετουργικών κινήσεων στην προσπάθεια σύνδεσης του χορού με την αρχαιότητα, με το στρατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, την αναπαράσταση νικηφόρων μαχών κλπ. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, αλλά θα κρατήσω ότι οι χορευτές «στέκονται σε σειρά ο ένας δίπλα στον άλλον και κρατιώνται από τα ζωνάρια για να είναι ακόμα πιο σφιχτά δεμένοι. Κάνουν το ίδιο βήμα και φαίνονται σαν να είναι όλοι ένα σώμα». Υπάρχουν δύο πρωτοχορευτές και μία ολιγομελής σειρά μετά από αυτούς, οπλισμένοι με μαχαίρια, ραβδιά και μαστίγια. Η (πολυπληθέστερη) σειρά που έπεται, δεν κρατάει «όπλα». Η λέξη «χασάπικος» δεν αναφέρεται πουθενά. Σημειώνω επίσης ότι «Αρναούτης» (Arnavut) είναι η τουρκική λέξη για τους Αλβανούς, τους οποίους και συνδέουν στενά οι Τούρκοι, για παλαιότερες εποχές, με το επάγγελμα του κρεατεμπόρου (κασσάπ) στην Κων/πολη. Πρόκειται λοιπόν για τον επίσημο χορό που χόρευε το ισνάφι των κρεοπωλών (η συντεχνία τους) μία φορά το χρόνο. Αν και τα στοιχεία που μας παραθέτει η Μαντάμ Σενιέ είναι ανεπαρκή, θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι μάλλον ο χορός που περιγράφεται είναι ο χασάπικος που ξέρουμε ή κάποιος κατευθείαν πρόγονός του και από την Κων/πολη διαδόθηκε στη γειτονική Μακεδονία (ή και αντίστροφα!) καθώς και σε μία σειρά περιοχών όπου υπήρχε στενότερη επαφή με την αυτοκρατορική πρωτεύουσα.
