Μια ετυμηγορία για τον Χριστιανισμό
09/11/2009 από Po
Από τον Χ.Ε. Μαραβέλια
Piergiorgio Odifreddi, «Γιατί δεν μπορούμε να είμαστε Χριστιανοί. Και πόσο μάλλον Καθολικοί», εκδ. Ίταμος, σ. 310, μετάφραση Βέρα Δαμόφλη
Καθηγητής της ορθόδοξης Δογματικής, και μάλιστα από εκείνους που δεν θα μπορούσαν να κατηγορηθούν ως ορθολογιστές, στο σύγγραμμά του χαρακτηρίζει τη θρησκεία νευροβιολογική ασθένεια. Κατά τη δική μου μη δογματική γνώμη η σχιζοφρένεια του χριστιανισμού έγκειται στο γεγονός ότι παραδέχεται για θεό έναν άνθρωπο, τον Ιησού της Μαρίας, τον λεγόμενο Χριστό, που όμως είχε για θεό του έναν άλλο θεό• τον ζηλόφθονα Γιαχβέ. Επίσης και στο ότι τη θρησκεία αυτή προσπάθησε να διαδώσει στα έθνη (τους μη Εβραίους δηλαδή), ενάντια στις εντολές του Ιησού (βλ. Ματθ. 15:24, 10:6) ο Παύλος, που όμως ουδέποτε τον είχε συναντήσει. Οι Έλληνες χριστιανοί προτιμούν τον αυτάρεσκο όρο Ορθοδοξία, που φυσικά δεν σημαίνει ορθοφροσύνη.
Η επιβολή του χριστιανισμού στην Ελλάδα δεν έγινε με το κήρυγμα (οι Αθηναίοι περιγέλασαν ως γνωστόν τον Παύλο), αλλά με διατάγματα χριστιανών Ρωμαίων αυτοκρατόρων, μέσα στη λογική cuius regio eius religio = ούτινος η χώρα, αυτού και η επιλογή της θρησκείας. Άλλωστε στον μονοθεϊσμό η ανεξιθρησκία είναι αδιανόητη. Αψευδής μάρτυς περί αυτών είναι η σωζόμενη νομοθεσία, κυρίως των χρόνων μεταξύ Κωνσταντίνου και Ιουστινιανού. Από την εποχή του θηριώδους Θεοδόσιου και μετά αρχίζει να καθιερώνεται η πρακτική του καισαροπαπισμού, όπου η Εκκλησία ταυτίζεται με το κράτος, το οποίο με τους καταναγκαστικούς μηχανισμούς του ανέλαβε το ασφαλώς θεάρεστο έργο τού με κάθε τρόπο εκχριστιανισμού των υπηκόων και υπόδουλων λαών της Ρώμης. Η επιβολή της θρησκείας αυτής στην Ελλάδα, μια μελανή ιστορία που ευλόγως αποσιωπάται ή υποβαθμίζεται, πραγματοποιήθηκε με συνδυασμό βίας και ιδεολογίας μεταξύ του 5ου και του 9ου αιώνα. Δηλαδή υπήρξαμε θύματα του ρωμαιοχριστιανικού ιμπεριαλισμού και γίναμε από Έλληνες Ρωμιοί. Κι αν δεν υπήρχαν συνεπώς άλλοι λόγοι να μην είναι κάποιος χριστιανός, αρκεί και μόνο ο βάναυσος τρόπος της άνωθεν επιβολής του. (Εδώ δεν εννοούνται τα επουράνια). Σε ατομικό επίπεδο πάλι, δεν χρειάστηκε να ερωτηθούμε. Ομολογήθηκε για λογαριασμό μας –ξανά από άλλους– έν (κατοχυρωτικό) νηπιοβάπτισμα. Σημειωτέον ότι οι ιεροί κανόνες δεν προβλέπουν… ξε-βάπτισμα (!), όπως γίνεται λ.χ. με την «πνευματική λύση» του γάμου.
Ταυτιζόμενη όμως η Εκκλησία με την κρατική εξουσία, την εκάστοτε εξουσία, κατέστη ανάπηρη και ανίκανη να βαδίσει μόνη χωρίς το κρατικό δεκανίκι. Εξ ου και οι φοβικές αντιδράσεις των πιστών σε όποια σκέψη χωρισμού των σιαμαίων Εκκλησίας-Κράτους. Κάτι που ακόμη και η «καθυστερημένη» Τουρκία έχει πετύχει προ πολλού.
Τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν κάπως με τη δημιουργία των σύγχρονων πολυεθνικών και πολυθρησκευτικών κοινωνιών, φαινόμενο από το οποίο δεν μπορούσε να εξαιρεθεί η χώρα μας. Ιδίως μετά την τραγωδία της «Ελλάδος Ελλήνων Χριστιανών», και την ανακίνηση των διαδικασιών πλήρους ένταξής μας στην Ευρώπη. Με τη χαλάρωση –κυρίως μέσω διεθνών συνθηκών υπερσυνταγματικού κύρους– του πλέγματος των διατάξεων που της παρέχουν μια σκανδαλώδη προνομιακή μεταχείριση, αργά ή γρήγορα η Εκκλησία «μας» θα αναγκαστεί να βγει στην αγορά των θρησκευτικών ιδεών. Για να πείσει, να κερδίσει και να κρατήσει ενδεχομένως τους όποιους πιστούς της, αφού οι a priori χριστιανοί, άσχετα προς τη φολκλορική πλευρά του πράγματος, όλο και θα λιγοστεύουν. Όπως και να ’χει όμως, ο γράφων δεν συμφωνεί με τον Φρόιντ που πίστευε ότι ο καιρός εγγύς για το τέλος της θρησκευτικής αυταπάτης.
Μέσα σε μια τέτοια πορεία προς τη θρησκευτική απελευθέρωση, και με καθυστέρηση πολλών δεκαετιών, οι διαφορετικές ιδέες κυκλοφορούν πλέον ελεύθερα, χωρίς κινδύνους κυρώσεων. Κάτι που στο παρελθόν αντιμετωπιζόταν με τη ρίψη στην πυρά ανθρώπων και βιβλίων. Έτσι τα τελευταία χρόνια έχει εκδοθεί στη χώρα μας ένας μεγάλος αριθμός σημαντικών βιβλίων (για να μείνουμε στον χώρο του βιβλίου), μέσω των οποίων ο ορθός λόγος και η θεο-λογική αναδεικνύουν το θρησκευτικό παράλογο. Μοιραία ο χριστιανισμός, αργά ή γρήγορα, θα επανέλθει από εκεί που ξεκίνησε: απολογούμενος απέναντι στον ορθό λόγο (πβ. απολογητές). Μάλιστα με αφορμή την αντίδραση από ιερή –εννοείται– αγανάκτηση στο «ζήτημα των ταυτοτήτων», δόθηκε η ευκαιρία να γραφτούν από την απέναντι πλευρά ορισμένες αλήθειες σχετικά με τον ρόλο της Εκκλησίας, ιδίως στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Εντελώς πρόχειρα λοιπόν θα μπορούσα να σταχυολογήσω τα εξής βιβλία: Βολταίρος, «Φιλοσοφικό Λεξικό», J. Meslier, «Δεν υπάρχει θεός», Χόλμπαχ (;), «Περί τριών απατεώνων. Μωυσής, Χριστός, Μωάμεθ», Ι. Καντ, «Η θρησκεία εντός των ορίων του Λόγου και μόνο», Λ. Φόυερμπαχ, «Παραδόσεις για την ουσία της θρησκείας», S. Freud, «Το μέλλον μιας αυταπάτης», K. Deschner, η πολύτομη «Εγκληματική ιστορία του χριστιανισμού», B. Russell, «Κείμενα για τη θρησκεία», Α. Κοντ-Σπονβίλ, «Το πνεύμα του αθεϊσμού», R. Dawkins, «Η περί θεού αυταπάτη», M. Onfray, «Πραγματεία περί αθεολογίας», Ζ. Ντανιέλ, «Ο θεός είναι φανατικός;», Ρ. Σβαρτς, «Βία και μονοθεϊσμός», Αρσ. Μέσκος, «Σοκ και δέος. Ο θεός στην μετά Χριστόν εποχή», S. Harris, «Το τέλος της πίστης» και «Επιστολή προς ένα χριστιανικό έθνος», Chr. Hitchens, «Ο θεός δεν είναι μεγάλος». Επίσης το best seller του ημέτερου Μ. Βασιλάκη, «Η μάστιγα του θεού» ή το παραληρημαστικό μυθιστόρημα του Δ. Φύσσα «Στρατιώτης του Χριστού. Η δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη». Παραλείπω σημαντικά άρθρα σε περιοδικά, εφημερίδες και sites, με τα οποία συγκροτείται μια αρκετά καλή (α)θεο-λογική βιβλιογραφία.
Αφορμή για τούτες τις σκέψεις έδωσε το βιβλίο του Ιταλού καθηγητή Πιερτζόρτζιο Οντιφρέντι «Γιατί δεν μπορούμε να είμαστε Χριστιανοί. Και πόσο μάλλον Καθολικοί» (Perche non possiamo essere cristiani. E meno che mai cattolici).
H συνέχεια του άρθρου στο νέο μηνιαίο περιοδικό/εφημερίδα The Athens Review of Books που μόλις κυκλοφόρησε στα βιβλιοπωλεία και στα κεντρικά περίπτερα όλης της Ελλάδας.