Οι χριστιανοι Αρβανιτες και ιδιαιτερα οι Σουλιωτες που πρωτοστατησαν στην συμφωνια,γιορτασαν την «Εθνικη Ενοτητα» με πολυημερες φιεστες,χορους τραγουδια,φαγοποτια και με πολυ συγκινηση,γιατι επαιρνε σαρκα και οστα το παλιο οραμα του Αλη του Τεπελενιωτη,αυτουνου που πριν 17 χρονια ηταν ο ασπονδοτερος εχθρος τους!
Τη Συμμαχια την τραγουδησαν οι φωτισμενοι Ελληνες ασχετα αν ησαν η οχι Αρβανιτες στη γενια.Να ενα τραγουδι που γραφτηκε και δημοσιευτηκε στις 10-9-1821,ενα μηνα μετα το συγχαρητηριο μηνυμα του Υψηλαντη,στην εφημεριδα του Μεσολογγιου «Αιτωλικη»..
«Αγαδες της Αρβανιτιας του Λιουμη Τεπελενας
και σεις απο τα αντικρυς χωρια της Δερβενας
η φημη σας ονομασε πυργους αντρειωσυνης
γνησια τεκνα της Τιμης και της εμπιστοσυνης»
(Σπ.Λαμπρου..«Νεος Ελληνομνημων» ,Τ.Α' σελ. 473).
Καθως βλεπουμε,η Επανασταση για την ελευθερια του γενους των Ελληνων με ολη και οχι τη μιση σημασια,δεν αρχισε στις 25 Μαρτιου κατω απο τις ευλογιες του Παλαιων Πατρων Γερμανου,που...ιστορικα δεν ηταν στην Αγια Λαυρα,αλλα στην Πατρα,ουτε στις 23 Μαρτιου στην Καλαματα,μητε και τον Φλεβαρη στον Προυθο.Η Επανασταση του Ελληνικου Λαου για την απελευθερωση ολου του γενους των Ελληνων απο την Τουρκικη σκλαβια η κηδεμονια,αρχισε και επισφραγιστηκε με αυτην την ιστορικη συμφωνια,στις 15-1-1821,ενωνοντας τους θρησκευτικα χωρισμενους Ελληνες,ετσι ωστε να ειναι «αδερφια,ενα κορμι και μια ψυχη».
Αυτη η συμμαχια καθως ειδαμε κρατησε μεχρι τον Δεκεμβρη του 21',τορπιλιζομενη συνεχως τοσο απο τους θρησκευτικους ηγετες της Τουρκιας,οσο και τους Δεσποταδες,Κοτζαμπασηδες και λογιους πολιτικαντηδες των μυοπικων γυαλιων και της ρενδικοτας,που σαν ειδαν πως γερνει η πλαστιγγα προς τους Επαναστατες,ηλθαν στην Ελλαδα οχι για να πολεμησουν οι «Μπυθ-σιωσηδες»,αλλα για να αναλαβουν τα ποστα.Οι αγνοι πατριωτες που πολεμουσαν,ησαν ανιδεοι για τις βρωμιες τους καθως λεει ο Μακρυγιαννης (σελ.171).
Ολοι αυτοι προσπαθουσαν να φανατισουν τις χριστιανικες μαζες και να σπασουν την Συμμαχια για πολλους λογους απ' τους οποιους οι σημαντικοτεροι ηταν..Μια επανασταση που θα βασιζοταν στην ενοτητα χριστιανων και μουσουλμανων Ελληνων,στον σεβασμο των θρησκευτικων πεποιθησεων,στο πνευμα του «Τυρρανου Αλη»,που στην Ηπειρο και τη Ρουμελη,δεν αφησε Κοτζαμπαση ορθιο,που ζητουσε Συνταγμα και κοινωνικη Δικαιοσυνη και ελευθερια του Λαου,θαταν καταστροφη και για τις τρεις αυτες κλικες.
Για τους Δεσποταδες και για την διαιωνηση της εξουσιας τους,επρεπε στο νεο κρατος να υπαρχουν μονον χριστιανοι.δηλ.αμεσα εξαρτωμενοι απ'αυτους υποταχτικοι.Ηθελαν Ποιμνιο με προβατα δικα τους.
Για τους Κοτζαμπασηδες και για την διαιωνηση και της δικης τους εξουσιας που την μοιραζονταν καλα κι ωραια με τους Δεσποταδες,θα ηταν φαναρα καταστροφη να περασει η «γραμμη» του Αληπασα,που αναδειχτηκε ο μεγαλος διωκτης τους.Το ποσο φοβο τους προξενουσε αυτη η επικινδυνη γραμμη,φαινεται απο τον αγριο πολεμο που του εγινε κυριως μετα τον θανατο του,γιατι ειναι γεγονος γνωστο και μη αμφισβητησιμο πως οι ιδεες δεν πεθαινουν μαζι με τους ανθρωπους που τις γεννησαν.
Για τους «φυτευτους» πολιτικαντηδες και λογιους που πολεμησαν την Εθνικη ενοτητα,τι να πεις...αυτοι εχουν το ελαφρυντικο της ημιμαθειας και της ατομικης ιδιοτελειας γαρνιρισμενα αμφοτερα με μπολικο θρησκευτικο φανατισμο.
Ο λαος ομως ηθελε αυτην την ενοτητα και οι μουσουλμανοι Αρβανιτες παρα το σπασιμο της Συμμαχιας και τις απανωτες παρασπονδιες των χριστιανων,δεν επαψαν ουτε στιγμη να ονειρευονται την επανασυσταση της Συμμαχιας,που την θεωρουσαν πραγματοποιησιμη με τον ακολουθο απλοικο,ομορφο και ελληνικα υπερβατικο τροπο..Φανταζονταν πως ο πιο ανδρειος και ομορφος μουσουλμανος Αρβανιτης,ο Μουσταμπεης Νταγκλης ο Κιαφαζεζης (Μαυρολαιμης),θα παντρευονταν την πιο ανδρεια και ομορφη (ε' μπουκουρ=γεροδεμενη) χριστιανη Αρβανιτισσα,την Μπουμπουλινα και μ'αυτον τον τροπο θα ξαναστεριωνε η Συμμαχια! Οταν λοιπον σκοτωθηκε στην Αραχωβα ο Μουσταμπεης Νταγκλης ο Κιαφαζεζης,ο λαος μοιρολογησε την ματαιωση της ενοτητας που την ειδε να περναει μεσα απο το παντρολογημα της Μπουμπουλινας και του Κιαφαζεζη.Εκανε την φαντασια και τους ποθους του καθως και την υστερινη του απογοητευση τραγουδι και να οι πρωτοι στιχοι..
-«Συχαρια μωη Μπουμπουλιν
σε βραν Μουσταμπειν Νταγκλην»
-«Τ'μα κεστ προυαρ τ' γκιαβ
ου μπουρ τιμ ντοι τε μαρ».
Δηλαδη..-Συχαρικια (τα μαντατα) μωη Μπουμπουλινα
οτι σκοτωσανε τον Μουσταμπεη Νταγκλη.
-Να μου τον ειχατε γυρισει ζωντανο
εγω αντρα μου θα τον επαιρνα.
Αυτος ο τραγικος στιχος που μιλαει για τον λαο τον παντα «ευκολοπιστο και παντα προδομενο» σε κατι τετοιες περιπτωσεις φανταζει ακομα πιο τραγικος,πιο αληθινος,πιο αγχωδης για τις ομορφες και ανυπομονες καρδιες που θελουν επι τελους να παψει το αιωνια κομματιασμα του Λαου,κατα τα συμφεροντα μερικων επιτηδειων.
Και ενω αυτα σκεφτοταν,φανταζοταν και ονειρευοταν ο Λαος,καθως βγαινει οχι μονον απο τα ιστορικα ντοκουμεντα,αλλα και απο τα τραγουδια αυτου του λαου,οι ιστοριογραφοι μας δεν τα βλεπουν,δεν τα κατανοουν η επιτηδειως τα «στριμωχνουν» ετσι που να περνουν απαρατηρητοι οι καβαλλαρηδες και να φαινεται μονον η μακρινη σκονη των αλογων.
Ενω στο Σουλι γιορταζαν την συμμαχια χριστιανοι και μουσουλμανοι Αρβανιτες και ορκιζονταν ενωμενοι να χτυπησουν τους Τουρκους και ενω γυρω απο τα Γιαννενα γινονταν κοσμογονικες διεργασιες,απο το εξωτερικο,ο Θεοκλητος Φαρμακιδης ετριβε τα χερια του,γιατι κατα τη γνωμη του και τα συμφεροντα του,οι Ελληνες (ποιοι Ελληνες;Μα μονο οι χριστιανοι,ασχετα αν ησαν η οχι και ολοι Ελληνες) θαβγαιναν κερδισμενοι.Γραφει ο Θεοφιλεστατος αυτος ιεραρχης,σ'ενα γραμμα του..«Κατουρηθηκαμε απο τη χαρα μας μολις μαθαμε τους εξοπλισμους του Σουλτανου κατα του Αλη Πασα».
Ειναι φανερη η διασταση μεταξυ των ποθων του Λαου και του κατουρλιου των λογιων κληρικων που απο το εξωτερικο θελαν σωνει και καλα-και τα καταφεραν-να τον χρησιμοποιησουν ισα-ισα να διωξουν τον Τουρκο και μετα να τον μπασουν σε μια ποιο απομερη,απ'οτι ηταν,γωνια.
Αλλα να τι γραφει η μαλλον πως ερμηνευει τα γεγονοτα αυτης της περιοδου,ο ιστοριοδιφης Κανδηλωρος και οι περισσοτεροι αλλωστε ιστορικοι..«Συνεβη λοιπον τοτε το εξης καταπληκτικον,αλλα και μοναδικον εν τη ιστορια φαινομενον..Οι Ελληνες σκεπτομενοι να επαναστατησουν κατα του Σουλτανου,προυτρεποντο και διευκολυνοντο ινα εξοπλισθωσιν εκ δυο αφετηριων,το μεν εκ μερους του Αλη Πασα,το δε εκ μερους της Πυλης».Επειδη λοιπον η δεν μας συμφερει η δεν μπορουμε να ερμηνευσουμε το ιστορικον γεγονος,λεμε πως «ειναι μοναδικον φαινομενον εν τη ιστορια»,δηλ. περιπου σαν θειο θαυμα.
Και ο απλος Λαος μεν δικαιολογειται να θεωρει θαυμα,καθε τι που δεν μπορει να το ερμηνευσει,αλλα να περασει η θαυματολογια και στην ιστορια,αυτο πραγματικα«ειναι μοναδικον εν τη ιστορια φαινομενον».
Το κακο ειναι πως αυτη η καραμελα που βεβαια ηταν ο κρυφος και φανερος ποθος των Δεσποταδων,Κοτζαμπασηδων,πολιτικαντηδων,αλλα και Λογιων,που ησαν ξεκομενοι απο την πραγματικοτητα και εβλεπαν την κατασταση απο το κανοκυαλι τους του εξωτερικου,αναμασιεται κανονικα και ανευ αντιλογου εδω και 150 χρονια και μας αφηνει την εντυπωση πως τοτε ο λαος μας επαιξε ενα «πονηρο» ρολο,πραγμα που γι'αυτους που ανακαλυψαν αυτην την καραμελα,θεωρειται «ωραιον πραγμα»,μα για μενα,για τους Αρβανιτες,για τον Λαο,ειναι πραγμα αχωνευτο απο το τοσο σκληρο στομαχι μας.Τελικα,ο Λαος μας δεν επαιξε τον ρολο που αυτοι του αποδιδουν και θεωρω τιμη μου που αποκαθιστω τωρα την τιμη του,αποκαλυπτοντας την αληθεια.
Την «Συμμαχια της Εθνικης Ενοτητας»,την συμμαχια μεταξυ χριστιανων και μουσουλμανων,οι ιστορικοι μας την αποκαλουν «Συμμαχια Ελληνων και Αλβανων».Αυτος ο ορος σημερα ειδικα ερχεται «γαντι» και για την Ελλαδα και για την Αλβανια.Δειχνει ξεκαθαρα πως ειμαστε δυο διαφορετικοι Λαοι....Μα ετσι ειναι τα πραγματα; Αν αυτο ηταν αληθεια τοτε θα ειχαμε μια συμμαχια με Ελληνες απο την μια μερια,που ας υποθεσουμε πως ησαν ολοι χριστιανοι(που δεν ησαν) και Αλβανους απο την αλλη,που ησαν μισοι χριστιανοι και μισοι μουσουλμανοι.Απευθυνομαι τωρα στο πιο αφελες μυαλο..Δεν νομιζει πως σε μια τετοια συμμαχια μεταξυ Ελληνων χριστιανων και Αλβανων χριστιανομουσουλμανων,θα'πρεπε απο την πλευρα των Αλβανων να πρωτοστατησουν οι χριστιανοι Αλβανοι; Η υπαρχει καμμια ενδειξη πως οι μουσουλμανοι Αλβανοι αγαπουσαν την Ελλαδα και οι χριστιανοι Αλβανοι δεν την χονευαν; Οχι βεβαια.Τοτε τι απεγιναν οι Χριστιανοι Αλβανοι; Στη συμμαχια Ελληνων και Αλβανων που μας λενε οι ιστοριογραφοι μας,βλεπουμε απο τη μια μερια τους «Ελληνες» και απο την αλλη τους «Μουσουλμανους Αλβανους».Τους χριστιανους τι τους εκαναν;Ποια νυχτα σκοπιμοτητας τους εφαγε,ποιος και πως τους εξαφανισε απο το προσκηνιο της Ιστοριας; Τους Αρβανιτες! πως τους εξαφανισατε μωρε τους Αρβανιτες Χριστιανους; Με τι αλχημειες και τεχνασματα και παγαποντιες;
Ας πουμε λοιπον,την αληθεια,γιατι αυτη ειναι πικρη μονο για λιγους ενω ειναι ωφελιμη και ζωοδοτρα πηγη για τον Λαο.Δεν υπηρξε λοιπον καμμια «Συμμαχια Ελληνων και Αλβανων»,αλλα «Συμμαχια της Εθνικης ενοτητας των Ελληνων» (και οχι των Ρωμηων),δηλ. ενοτητα του ,θρησκευτικα χωρισμενου σε χριστιανους και μουσουλμανους Ελληνικου Λαου.Αργοτερα ο λαος μας μοιραστηκε σε Βενιζελικους και Βασιλικους,σε Δεξιους και Αριστερους και καποτε πρεπει να ξυπνησουμε απο καποιο ληθαργο και να αναρωτηθουμε,«Ποιοι ειναι αυτοι που μοιραζουν ετσι τον Λαο μας,ποτε καθετα,ποτε οριζοντια και ποτε διαγωνια;».
Ο Λαος μας εχει απο τα παναρχαια χρονια το γνωρισμα της υπερηφανιας ,του εγωισμου,της παρρησιας και αντιπαραθεσης,του φιλοτιμου να θελει να ειναι παντα πρωτος,να ηγειται και να μην ακολουθει,και αυτα τα ομορφα στολιδια του,αυτα τα προτερηματα του ευκολα τα μεταβαλλουν μερικοι σε μειονεκτηματα καταστροφικα.Η συνειδητοποιηση αυτου του γεγονοτος,αυτου του προβληματος,πρεπει να μας οδηγησει και στη λυση του,ετσι καθως οι αρχαιοι προγονοι μας για να τιθασσευσουν το υπερθυμικο ταπεραμεντο τους ανακαλυψαν τις Αμφικτυονιες,το κοινο εθνικο ονομα «Ελληνες» και τους Ολυμπιακους αγωνες,οπου η αντιπαραθεση συνεχιζοταν με την αθλητικη αμιλα, στον Στιβο* και στο Σταδιο.
Σημερα επικρατει η ιδεα να εξορκισουμε αυτα τα παραπανω στολιδιαμας,να τα καταριομαστε και να λεμε πως αυτα φταινε για την κακοδαιμονια μας.Μα αν τα αφαιρεσεις αυτα δεν μενει τιποτα απο την ομορφια και ιδιαιτεροτητα του Ελληνα και τελικα θα διαπιστωσουμε πως δεν ειναι αυτα η πραγματικη αιτια της κακοδαιμονιας.Εμεις δεν θα κανουμε αυτο που εκανε ο Ωριγενης ο επιλεγομενος Χαλκεντερος,που για να ειναι συμφωνος με την ευαγγελικη ρηση, «αν ο οφθαλμος σου σε σκανδαλιζει εξωρρυξον αυτον»,εκοψε τ' αχαμνα του,γιατι νομιζε πως αυτα φταινε που σκανδαλιζεται απο το ερωτικο παθος.Ο ανθρωπος χαρακτηριστηκε μεγαλος,μα ηταν τοσο μικρος!Περιπτωση αντιποδα της Ελληνικης αντιληψης.
Αριστειδης Κολλιας
*Ο ορος «Στιβος» υπονοει τον χωρο των ριψεων (Λιθος,ακοντισμος,δυσκοβολια),ενω ο ορος «Σταδιον» υπονοει τον χωρο των δρομων και αρματοδρομιων.Καθε Αρβανιτης (η αρχαιοελληνας),αφου εριχνε την βολη του,ελεγε στον επομενο αθλητη..«Στιβα»-εριξα,η 'ρβιτα=ερριφτα (βλπ.κ.κ. Ροδη..«Ντηχετ» σελ.74).Στιβα,σημαινει ριπτω κατι με ιδιαιτερη ωθηση,με σπρωξιμο,ενω 'ρβιτα απλως ριχνω,πετω.