Ενα αλλο παρεξηγημενο προσωπο της αυλης του Αληπασα ειναι και ο Θανασης Βαγιας,που κι αυτον ο Βαλαωριτης τον εκανε βρυκολακιασμενο προδοτη και αλλα φρικιαστικα.
Ο Θανασης Βαγιας πρωτοστατησε στον χαλασμο του Γαρδικιου.Αλλα τι χολοσκανε οι Χριστιανοι θρυλογραφοι;Οι Γαρδικιωτες ηταν Μουσουλμανοι στη συντριπτικη τους πλειοψηφια και στο Γαρδικι της εποχης,ειχαν συγκεντρωθει με τις ευλογιες του Σουλτανου,ολοι οι αντιδραστικοι Μπεηδες και Αγαδες για μια τελικη αναμετρηση με τον Αλη.
Να τι λεει και αυτος ο Πουκεβιλ..«Στο Γαρδικι επικρατουσε αγωνιστικο πνευμα,γιατι εκει ειχαν καταφυγει μετα την καταληψη του Δελβινου,ο Μουσταφα Πασας και 60 Μπεηδες της Τσαμουριας.Ο Σουλτανος μαλιστα ειχε υποσχεθει βοηθεια στρατιωτικη».
Αυτη η μαρτυρια ειναι αποκαλυπτικη για πολλα πραγματα.Για την τιτανεια προσπαθεια του Αλη να φτιαξει ανεξαρτητο και συγχρονο κρατος.Για την αντιδραση των πλουσιων Μπεηδων και Κοτζαμπασηδων στα σχεδια του,για την μοιρα αυτου του λαου που πολλες φορες εγινε το οπλο στα χερια του Σουλτανου.
Ειναι λοιπον το Γαρδικι η σφηκοφωλια της αντιδρασης που ετοιμαζεται για την τελικη αναμετρηση με τον Αλη και ο ωφελειμενος δεν θα ειναι κανεις αλλος,απο μια ηττα του Αλη,παρα μοναχα ο Σουλτανος.Αυτο το κατανοησαν ολοι οι φιλοι και συναγωνιστες του Αλη.Απο τον Αντρουτσο,τον Καραισκακη,τον Γριβα που για τον ηρωισμο του στην μαχη του Γαρδικιου,ονομαστηκε «Γαρδικιωτης» και βεβαια απο τον Θαναση Βαγια.Οι Μπεηδες κατακερματιστηκαν.Ετοιμαζαν Βατερλω για τον Αλη και το υποστηκανε.Αυτη ειναι η αληθεια και τα περι προσωπικων εκδικησεων ειναι παραμυθια για μικρα παιδια,καθολου μαλιστα πειστικα.
Οταν πληγωθηκε στο Γαρδικι ο Θανασης Βαγιας τον εσωσε κουβαλωντας τον στον ωμο ο Οδυσσεας Αντρουτσος λεει ο Φιλημων.
Εν πασει περιπτωσει η πτωση του Γαρδικιου ηταν μεγαλυτερης σημασιας εγχειρημα και εδω πραγματι διακριθηκε ο Θ.Βαγιας,που μυημενος και αυτος στην αντιτουρκικη πολιτικη του Αλη,καταλαβαινε πως αν αντεξει το Γαρδικι και ελθουν τα Σουλτανικα στρατευματα,τοτε ο συσχετισμος των δυναμεων αλλαζει σε βαρος του Αλη και υπερ των Τουρκων.Ο Θ.Βαγιας δεν ειναι ο προδοτης που μας παρουσιασε ο Βαλαωριτης και οι εχθροι του.
Η λαικη μουσα,βαζει στο στομα του Θαναση Διακου τους εξης αποκαλυπτικους στιχους..
«μονον εφτα μερων ζωη θελω να μου χαρισετε
οσο να φτασει ο Οδυσσεας και ο Θανασης Βαγιας...»
Ο Θ.Βαγιας μετα την πτωση του Αλη ακολουθησε στην αιχμαλωσια την περιφημη συζυγο του Αλη την Κυρα Βασιλικη.Ελευθερωθηκε αργοτερα με εγγυηση του Πατριαρχειου και αρχικα του ανεθεσαν να φροντισει για μια μονη του Πατρο Κοσμα του Αιτωλου,που καθως εχουμε πει ηταν προστατευομενος του Αλη και με φροντιδες του αγιοποιηθηκε απο το Πατριαρχειο.Αργοτερα συνδεθηκε με τον Σερβο ηγεμονα Μιλος Οβρενοβιτς,ο οποιος του ανεθεσε την εκπαιδευση του γιου του.
Μετα την ναυμαχια του Ναυαρινου,η Βασιλικη,ο Βαγιας,ο αδερφος της Βασιλικης Σιμος και μερικοι αλλοι ,εξοριζονται στην Προυσσα,σαν υποπτοι συνωμοσιας .Το 1829 με την υπογραφη της Ειρηνης,ελευθερωνονται και ερχονται στην Ελλαδα,οπου το 1831,ο Κυβερνητης Καποδιστριας του αναθετει την διευθυνση του «πρωτυπου αγροκηπιου Τιρυνθος».
Τον εκτιμαει πολυ και στελενει τον γιο του Γιαννη στην Πιζα της Ιταλιας για σπουδες.Η νεα αυτη αγαπη και εμπιστοσυνη που του δειχνει ο Καποδιστριας κινει παλι την οργη των αντικαποδιστριακων εναντιον του.Τελικα πεθανε παμπφτωχος,ο αφανης και παρεξηγημενος αυτος πατριωτης,και η τελευταια του επιθυμια ηταν να ταφει στην ιδιαιτερη πατριδα του το Λεκλι.
