«Παιδιόθεν καί εξ απαλών ονύχων,ού μην αλλά καί πατρόθεν καί από πάππου καί των άλλων προγόνων,την Αλβανίαν εμάθομεν να θεωρούμε επαρχία ελληνικήν...τούς δε Αλβανούς Έλληνας γνησιωτάτους καί ελληνικωτάτους»(Λουκάς Μπέλλος)
«Η διαίρεσις ημών Αλβανών καί Ελλήνων διευκολύνει το κράτος άλλων.Μίαν ημέραν εξυπνήσαντες,θα ίδωμεν αίφνης ότι απωλέσθημεν,νομίσαντες ότι αναγεννώμεθα»(εφημερίς «Νεολόγος» αριθ.φ.617,Κων/πολη 1870)
«Ελλάς άνευ Αλβανίας καί Αλβανία άνευ Ελλάδος ουδέν γενναίον δύνανται να επιτελέσωσιν εν τη Χερσονήσω τού Αίμου»(Νεοκλής Καζάζης)
«...Οί Έλληνες είνε Αλβανοί καί οί Αλβανοί είνε Έλληνες»(Βλάσης Γαβριηλίδης,ιδρυτής καί διευθυντής της εφημερίδος «Ακρόπολις»,1883)
«Όπου υπήρχον Αλβανοί άποικοι,έμειναν καί ζώσι σήμερον άθικτοι,αμόλυντοι,αδελφοί Έλληνες πάντες,υπερήφανοι διά τούτο..»(Αντώνιος Δ.Κεραμόπουλος)
«Ευγνωμοσύνης καθήκον,πολιτισμού υποχρέωσις ήτο,οί νεώτεροι Έλληνες ελευθερωθέντες τού τυρρανικού ζυγού καί ανεξάρτητον έθνος αποτελέσαντες να στρέψωσιν το βλέμμα των περί τα περί εαυτούς ομογενή φύλα καί τον εκπολιτισμόν τούτων,αν όχι την απελευθέρωσιν,μία των κυρίων ενασχολιών των να έχωσιν.Εκείνο δε, πέριξ τού οποίου πάσα μέριμνα Κυβερνητική καί ιδιωτική έπρεπε να περιστραφεί,είναι η Αλβανία,ο ιπποτικός εκείνος τόπος όστις διά των ανδρείων τέκνων του,τα μάλα συνετέλεσεν είς την απελευθέρωσιν τού τμήματος τούτου της Ελλάδος..»(Κων/νος Χ.Βάμβας)
«Επί των οροπεδίων της Αλβανίας απαντώνται πλείστοι νομάδες καί ποιμένες λαοί,παρ' οίς ανευρίσκονται Ομηρικά έθη καί ήθη καί έθιμα.Εν τη Αλβανία πολλαί σκηναί της Ιλιάδος καί της Οδυσσείας αλλά καί της Αινειάδος διαδραματίζονται πολλά ολίγον αυταίς παραλάσσουσαι»(ελληνική εφημερίς της Ρουμανίας «Δεκέβαλος» 1874,αρ.2 καί 7)

Πέμπτη 5 Νοεμβρίου 2009

ΕΠΟΙΚΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΟΡΟΥ

Εποικισμός Πόρου

Χρήστος Χίος

ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ

ο εποικισμός του νησιού, όπως και αυτός των νήσων Ύδρας και Σπετσών, έγινε από οικογένειες Αρβανιτών, υπό την πίεση των ιστορικών γεγονότων που προκά λεσαν την κάθοδο και την εγκατάσταση τους στην Ελληνική Χερσόνησο και την Πελοπόννησο από το 1320 μέχρι το τέλος του 15ου αι., την αφομοίωση τους από το ελληνικό στοιχείο και τη μετέπειτα καταφυγή τους στα νησιά της Αργολίδας. Οι Αρβανίτες είχαν έρθει στην περιοχή πρώτα της Αργοναυπλιας από την αρχαία Ιλλυρία. Τους Αρβανίτες αυτούς είχαν φέρει στην Πελοπόννησο για να πυκνώσουν κάπως τον πληθυσμό της ρημαγμένης από τις επιδρομές χώρας, ο Νέριος Ατζαϊόλης το 1384, ο Μανουήλ Καντακουζινός το 1350 και ο Θεόδωρος Παλαιολόγος το 1405.

Οι Αρβανίτες, επειδή πολέμησαν κατά των Τούρκων, διώκονταν με μανία από αυτούς. Ειδικά ο Μωάμεθ ο Πορθητής, μετά την επικράτησή του στην Πελοπόννησο το 1459 και 1460, έδωσε διαταγή να εξολοθρεφτούν οι Αρβανίτες. Έτσι, επειδή οι Αρβανίτες που ζούσαν στην περιοχή του Ναυπλίου καταδιώκονταν λυσσωδώς από τους Τούρκους, αναγκάστηκαν ν’ αναχωρήσουν στα έσχατα παραλιακά κράσπεδα της Αργολίδας και να καταλάβουν τα γειτονικά νησιά Πόρο, Ύδρα και Σπέτσες. Μια ομάδα από τους Αρβανίτες αυτούς βρήκε καταφύγιο στη Σφαιρία και έκτισε τα πρώτα σπίτια στο Καστέλι, γύρω από το σημερινό Ρολόι. Τη θέση αυτή προτίμησαν γιατί είναι σαν οχυρό και τους προστάτευε από τους Αλγερινούς πειρατές, που την εποχή αυτή έκαναν επιδρομές, λήστευαν και κυριολεκτικά μάστιζαν όλη την Ελλάδα.

Ο δεύτερος εποικισμός του νησιού γίνεται το 1715, πάλι από Αρβανίτες, οι οποίοι αντιμετώπισαν τη μήνιν των Τούρκων επειδή είχαν συμπράξει με τους Βενετούς.

Αυτός ο δεύτερος εποικισμός συμπλήρωσε την οικιστική εικόνα του Πόρου. Με την πάροδο του χρόνου, Αρβανίτες και Έλληνες δημιούργησαν μια νέα κοινωνία απαλλαγμένη από μίση και προστριβές, με ενιαία εθνική συνείδηση και κοινή ορθόδοξη θρησκεία.

Όταν αργότερα οι κάτοικοι έγιναν περισσότεροι και οι κίνδυνοι από τους πειρατές έγιναν λιγότεροι, έκτισαν τις συνοικίες Μπρίνια, Πούντα και Μύλος, λίγο πιο ψηλά, πάντα, από την παραλία. Η παραλία κατοικήθηκε για πρώτη φορά μετά το 1800 από την Πούντα μέχρι το Προγυμναστήριο.

Οι σημερινοί γηγενείς κάτοικοι του Πόρου είναι απόγονοι αυτής της ομάδας των Αρβανιτών που ήρθαν και εγκαταστάθηκαν πρώτοι στη Σφαιρία. Πάντως αυτό δεν πρέπει να ξενίζει τους σημερινούς Ποριώτες γιατί οι Αρχαίοι Ιλλυριοί, δηλαδή οι σημερινοί Αρβανίτες, έχουν κοινή καταγωγή με τους Έλληνες και ουσιαστικά ανήκουν στην ίδια φυλή. Άλλωστε Ιλλυριοί ήταν ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ιουστινιανός καθώς και η Ολυμμπιάδα, η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Επίσης, αρβανίτικη καταγωγή είχαν ο ναύαρχος Κουντουριώτης, οι περισσότεροι Υδραίοι και Σπετσιώτες ναυμάχοι του 1821, καθώς και οι Σουλιώτες του Μάρκου Μπότσαρη και του Κίτσου Τζαβέλα.

Αλλά και πολλά τοπωνύμια που έμειναν από αυτούς στη Σφαιρία και ιδίως στην Καλαυρία έχουν αρβανίτικη προέλευση. Κοντά στο Μύλο είναι η τοποθεσία «Κρο» που στα αρβανίτικα σημαίνει πηγή νερού. Οι λέξεις Μπρίνια και Πούντα έχουν αρβανίτικη προέλευση. Αρβανίτικη προέλευση έχουν και τα επώνυμα που συναντά κανείς σήμερα στον Πόρο όπως Πρίφτης (Παπάς), Κόλιας (Νικόλας), Γκίκας (Ακίνδυνος), Γκιώνης (Κοσμάς), Γκίνης (Αργύρης), Λάσκος (Λάσκαρης), καθώς και αυτά που έχουν καθαρά ελληνικό χρώμα αλλά προέρχονται από Αρβανίτες, όπως Τριαντάφυλλου, Οικονόμου, Παπαϊωάννου, Μωραΐτης, Μανιάτης, Σωτηρίου, Κορυζής, Βέτας, Τσάμης, Αγάλου, Λογοθέτης, Αντωνίου, Αναστασίου.

Στην Καλαυρία αρβανίτικα τοπωνύμια έχουν παραμείνει και είναι τα εξής: το ακρωτήριο «Αχέδο» λέγεται Μπίστι (ουρά), Σκάρπεζα (τόπος με ξερά ξύλα), Κρο (πηγή νερού), Κοντίτα (πότισμα ζώων), Μόδι (ψείρα), ενώ επίσης τα Τσελεβίνια ονομάστηκαν έτσι γιατί στο ακρωτήριο αυτό φύλαγαν σκοποί Αρβανίτες με βάρκες και όταν παρουσιάζονταν τούρκικα σκάφη ειδοποιούσαν τους άλλους που περίμεναν για να κάνουν καταδρομή και τους φώναζαν «τσέλιε» (προσέξτε), «βένιε» (έρχονται), τσελιεβένιε και με τον καιρό κατάληξε στο σημερινό Τσελεβίνια.

Οδηγός Αττικής

ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ

Η Αρβανιτιά στο Μοριά

Η Ερμιονίδα ανά τούς αιώνες

Η Ερμιονίδα ανά τούς αιώνες
http://openarchives.gr/view/412853

Τα αρβανίτικα τραγούδια της Ερμιονίδας

Τα αρβανίτικα τραγούδια της Ερμιονίδας
http://invenio.lib.auth.gr/record/1887

ΜΠΕΣΑ

ΜΠΕΣΑ
Βλέπε τεύχη από το περιοδικό «ΜΠΕΣΑ»

Άρβανον

Άρβανον
Βλέπε τεύχη από το περιοδικό «Άρβανον»

Β'Συμπόσιο Ιστορίας-Λαογραφίας

Β'Συμπόσιο Ιστορίας-Λαογραφίας
Β'Συμπόσιο Ιστορίας-Λαογραφίας Βόρειας-Δυτικής Αττικής(1992)

Arbërës-Arbanas

Μπεκτασήδες

Μπεκτασήδες
Βλέπε γιά Αλήπασα-Ρήγα Φεραίο

Αρβανίτες καί Αλβανοί μετανάστες

Αρβανίτες καί Αλβανοί μετανάστες
«Αρβανίτες καί Αλβανοί Μετανάστες:Διαπραγμάτευση της Συλλογικής Ταυτότητας σε μιά αγροτική κοινότητα τού Νομού Αργολίδας» της Αγγελικής Αθανασοπούλου.

Ήπειρος-Ιλλυρίς

Arnaoutes

Arnauten-Albanesen-Skipetaren-Arbanitai

Ομοσπονδία Ελλάδας καί Αλβανίας

Ομοσπονδία Ελλάδας καί Αλβανίας
Ιωάννης Μπαλάσκας:Ομοσπονδία Ελλάδας-Αλβανίας,σλαυική επιβουλή είς βάρος τού Ελληνισμού

Σούλι καί Σουλιώτες

Η ζωή των Αρβανιτών

Αρβανίτικο Μοιρολόϊ

Οί Αρβανίτες της Αττικής

Η συμβολή των Αρβανιτών

Μήτρος-Τρούκης

Αρβανίτικα θέματα

Arbanasi

Γάμος καί Γαμήλια Σύμβολα

Τhe Highland Lute

Τhe Highland Lute
The Albanian national epic

Αρβανίτες καί Έλληνες

Η Ελληνο-Αλβανική Συμμαχία τού 1821

Η Ελληνο-Αλβανική Συμμαχία τού 1821
Grec et Arnaute Ethnographique des peuples de la Russie 1862 (Pauli Gustav Theodore Hristianovich) , http://skif-tag.livejournal.com/682663.html , http://fotki.yandex.ru/users/humus777/album/284616 , http://old.rgo.ru/2011/01/drugogo-roda-lyudi-arnauty/

«Η εικόνα της Αλβανίας καί των Αλβανών στην Ελλάδα τού 19ου αιώνα» τού Ν.Γκίκα

Η μάχη στη Σελλασία

Η μάχη στη Σελλασία
Funerary mask with helmet Gold funerary mask with bronze 'Illyrian' helmet from the cemetery of Sindos, circa 520 BC, Thessaloniki, Archaeological Museum,http://www.macedonian-heritage.gr/HellenicMacedonia/en/img_B1217a.html

Δελτίον της ιστορικής και εθνολογικής εταιρείας της Ελλάδος| Τόμος 5

Δελτίον της ιστορικής και εθνολογικής εταιρείας της Ελλάδος| Τόμος 5
Κορυτσά,Πελασγοί καί Ιλλυριοί,Γκέγκες καί Δωριείς,Μακεδονία καί Ιλλυρο-Πελασγοί, Πελασγικές Θεότητες κτλπ.

Αλβανοί,αποσπάσματα από «Ιστορία τού Ελληνικού Έθνους»

Έλληνες καί Αλβανοί της Κάτω Ιταλίας

ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ

ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ
ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ-ΑΡΒΑΝΟΝ

ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΙ

Αρβανίτες μουσουλμάνοι

Θεσσαλονίκη-Salonika

Албанец. 1829

The Spartan touch:albanian women who help their fighting men

Albanian Guard

Albanian Duel

Albania

Gegëria

Gegëria

Royal Albanian Gendarmerie

Αυλώνας-Vlorë(Λιαπουριά-Labëria)

Albanian wedding rejoicings

Gegëria

An old Albanian warrior(Greece)

Albanians firing at Turks in Istib

Albanians firing at Turks in Istib
Mάλλον θα εννοεί το γνωστό Ιστίμπεη.Albanians firing at Turks in Istib, in the Balkans. Illustration from French newspaper Le Petit Parisien. April 28, 1901

King Zog of Albania

King Zog of Albania
http://www.ebay.com/itm/King-Zog-of-Albania-w-sisters-in-traditional-native-costomes-1938-vintage-photo-/121387128131?pt=Art_Photo_Images&hash=item1c433c9543 , http://ellines-albanoi.blogspot.gr/2012/06/blog-post_9784.html

grecian and albanian costumes

The New King and Queen of Albania

Pogradec

A Prayer for Revenge

Albanians

A Rebel Chief from Albania

A Rebel Chief from Albania
THE SUN(1906)

Albanese mercenaries in a coffeeshop

Albanese mercenaries in a coffeeshop
A painting by Albert Franke

Tomb of Skanderbeg at Alessio(Lezhë)

Alessio-Lezhë (Gegëria)

Albanians at the tomb of Scanderbeg(Lezhë)

Tosks with Ghegs

Tosks with Ghegs
Oldest and Quaintest of Balkan Peoples By M. Edith Durham

Albania

Albania
1939

A Game of Chess(Gegëria)

A Game of Chess(Gegëria)
ALBERT JOSEPH FRANKE (German,1860-1924) , https://www.artrenewal.org/pages/artwork.php?artworkid=38058&size=large , http://www.liveauctioneers.com/item/11365716_attributed-to-albert-joseph-franke-german-1860 , http://www.masterart.com/Albert-Joseph-Franke-1860-1924-Board-Players-PortalDefault.aspx?tabid=53&dealerID=279&objectID=601523

Albanians

Albanians
The photo collection of Paul Siebertz,Albania in 1909

Albanier

Albanier
1815,Fremde Länder und Völker,Wilmsen, Friedrich Philipp.

Albanians-Gegëria

Study of Three Albanian Arnavuts and a Woman in Albanian Costume

En Albanie

Albania,The Love-Letter

Southern Albania

Αλβανία-Aπoλλωνία(1848)

Αλβανία-Aπoλλωνία(1848)
Edward Lear. http://oasis.lib.harvard.edu/oasis/deliver/~hou01475

Greek highland troops

Greece

Greece
Peoples Of All Nations Hammerton, J.A. Published by Educational Book Co., London, 1920 , http://www.abebooks.com/Peoples-Nations-Hammerton-J.A-Educational-Book/954598915/bd

Modern Greek Peasants

Greek funeral at Levadeia (Attica)

Greek funeral at Levadeia (Attica)
1894

Έλληνες ποιμένες-Greek sheperds

Chicago(1949)

Albanians(Australia)