«Παιδιόθεν καί εξ απαλών ονύχων,ού μην αλλά καί πατρόθεν καί από πάππου καί των άλλων προγόνων,την Αλβανίαν εμάθομεν να θεωρούμε επαρχία ελληνικήν...τούς δε Αλβανούς Έλληνας γνησιωτάτους καί ελληνικωτάτους»(Λουκάς Μπέλλος)
«Η διαίρεσις ημών Αλβανών καί Ελλήνων διευκολύνει το κράτος άλλων.Μίαν ημέραν εξυπνήσαντες,θα ίδωμεν αίφνης ότι απωλέσθημεν,νομίσαντες ότι αναγεννώμεθα»(εφημερίς «Νεολόγος» αριθ.φ.617,Κων/πολη 1870)
«Ελλάς άνευ Αλβανίας καί Αλβανία άνευ Ελλάδος ουδέν γενναίον δύνανται να επιτελέσωσιν εν τη Χερσονήσω τού Αίμου»(Νεοκλής Καζάζης)
«...Οί Έλληνες είνε Αλβανοί καί οί Αλβανοί είνε Έλληνες»(Βλάσης Γαβριηλίδης,ιδρυτής καί διευθυντής της εφημερίδος «Ακρόπολις»,1883)
«Όπου υπήρχον Αλβανοί άποικοι,έμειναν καί ζώσι σήμερον άθικτοι,αμόλυντοι,αδελφοί Έλληνες πάντες,υπερήφανοι διά τούτο..»(Αντώνιος Δ.Κεραμόπουλος)
«Ευγνωμοσύνης καθήκον,πολιτισμού υποχρέωσις ήτο,οί νεώτεροι Έλληνες ελευθερωθέντες τού τυρρανικού ζυγού καί ανεξάρτητον έθνος αποτελέσαντες να στρέψωσιν το βλέμμα των περί τα περί εαυτούς ομογενή φύλα καί τον εκπολιτισμόν τούτων,αν όχι την απελευθέρωσιν,μία των κυρίων ενασχολιών των να έχωσιν.Εκείνο δε, πέριξ τού οποίου πάσα μέριμνα Κυβερνητική καί ιδιωτική έπρεπε να περιστραφεί,είναι η Αλβανία,ο ιπποτικός εκείνος τόπος όστις διά των ανδρείων τέκνων του,τα μάλα συνετέλεσεν είς την απελευθέρωσιν τού τμήματος τούτου της Ελλάδος..»(Κων/νος Χ.Βάμβας)
«Επί των οροπεδίων της Αλβανίας απαντώνται πλείστοι νομάδες καί ποιμένες λαοί,παρ' οίς ανευρίσκονται Ομηρικά έθη καί ήθη καί έθιμα.Εν τη Αλβανία πολλαί σκηναί της Ιλιάδος καί της Οδυσσείας αλλά καί της Αινειάδος διαδραματίζονται πολλά ολίγον αυταίς παραλάσσουσαι»(ελληνική εφημερίς της Ρουμανίας «Δεκέβαλος» 1874,αρ.2 καί 7)

Τετάρτη 8 Ιουλίου 2009

Η ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΥ-ΔΗΜ.ΜΠΑΛΗΣ


Βασιλης Σταυροπουλος(βλπ.«Γιαννακης Γκριτζαλης και Ντρεδες»)

Αλλο ενα τρανταχτο παραδειγμα που πιστοποιει και τον κοινωνικο χαρακτηρα της Επαναστασης του '21,ειναι και η αγνωστη ισως στους πολλους επανασταση του λαου της νησου Ανδρου στα 1822,με αρχηγο της τον αγωνιστη του '21 ,Δημητρη Μπαλη.

Την πληροφορια για την «αποπειρα επιβολης λαοκρατιας» την επικρατηση και την καταστολη της,οπως και την τυχη του αρχηγου της, μας δινει ο Ιωαννης Πασσας στο περιοδικο του «ο Ηλιος»*,γνωστος για την δεξια ιδεολογικη του τοποθετηση,χωρις ομως να μας γνωριζει και την πηγη,απο την οποια αντλει τις πληροφοριες του.Το κειμενο αυτο το εχει γραψει το 1949,σε μια κρισιμη εποχη για τον λαο μας,και διαφαινεται μεσ'απο αυτο η μεροληπτικη του σταση απεναντι στα γεγονοτα (σε συνδυασμο και με τα προσφατα του εμφυλιου) και τον αρχηγο της «στασης» οπως αποκαλει την επαναστατικη αυτη εκδηλωση του Ανδριωτικου λαου.
«Αρχηγος της,λεγει,ηταν καποιος Δημ.Μπαλης,που συγκεντρωσε 150 ανδρες,κατα το πλειστον Αλβανοφωνους,και επεβαλε την «λαοκρατια» στο νησι,προφανως χωρις την συγκαταθεση του Ανδριωτικου λαου».Επομενο ειναι οταν κανεις γραφει την ιστορια οπως τη θελει το ιδεολογικο του πιστευω,να πεφτει σε πολλες αντιφασεις,που γεννουν ευλογως πολλες αποριες και δεν μπορεις να βγαλεις ασφαλη συμπερασματα,και κυριως οταν απο το κειμενο λειπει η μαρτυρια,που απο τα συμφραζομενα φαινεται πως ειναι η εκθεση του Κ.Μεταξα,και της οποιας η αναζητηση ειναι εργο των ντοπιων ιστοριογραφων των Ανδριωτων,στην περιπτωση φυσικα που τους ειναι αγνωστη.
Ωστοσο,εστω και απο αυτες τις κομμενες και ραμμενες,συμφωνα με το ιδεολογικο γουστο του συγγραφεα,πληροφοριες για τα γεγονοτα,προσωπικα,στεκομαι με πολυ θαυμασμο μπροστα σε αυτον τον «καποιο» Αρβανιτη λαικο αγωνιστη,Δημητρη Μπαλη,που αποτελει και ειναι μια σπουδαια,παγκοσμια θα λεγαμε,πολιτικη προσωπικοτητα,με πρωτοποριακη λαικη ιδεολογικη τοποθετηση,που τη βρισκουμε μονο μετα απο ενα αιωνα,αφου οι ιδεολογικοι στοχοι και περιεχομενο,συναντωνται και εκφραζονται μονο με τη Ρωσικη επανασταση του 1917.
Το κειμενο του Ιωαννη Πασσα,παρα την προσεκτικη αποσπασματικη αναφορα σε γεγονοτα που τον εκφραζουν,η αληθεια εν τουτοις σε πολλες περιπτωσεις του διαφευγει,οπως θα διαπιστωσει και ο προσεκτικος αναγνωστης του κειμενου,που εχει ως εξης:

«Μια αποπειρα επιβολης «λαοκρατιας»-απο την οποια ταλαιπωρειται η χωρα επι τοσα ετη-εσημειωθη και διαρκουσης της Επαναστασεως του 1821 εις την Ανδρον προκαλεσασα δεινα εις την νησον.Αρχηγος της ηταν καποιος Δημητριος Μπαλης,ο οποιος επι κεφαλης ολιγαριθμων συγχωριανων του ειχε μετασχει της εκστρατειας κατα των Τουρκων της Καρυστου.Τον Μαιον ομως του 1822 ο Μπαλης επανελθων εις Ανδρον με τον αδελφον του Λεοναρδον,συνεκεντρωσε οπαδους με την προφασιν οτι θα μετεβαινε και παλιν εις Καρυστον.Συγκεντρωσας ομως 150 περιπου Αλβανοφωνους,εξεδωκε προκηρυξιν στρεφομενην εναντιον των «αρχοντων»(ουτω ελεγοντο οι προυχοντες) της νησου,τους οποιους κατηγορει οτι προτιμουν τη συνεννοησιν με τον Καπουδαν -πασσαν,οτι κρατουν τας γονιμωτερας γαιας πλουτιζοντες εις βαρος των ακτημονων και οτι ασκουν πιεσεις κατα την εισπραξιν των «δασμων» και λοιπων εισφορων υπερ του απελευθερωτικου αγωνος.«Η Ανδρος-εγραφεν εις την προκηρυξιν του-ειναι ποιημα του Θεου καθως και ολος ο κοσμος,οι δε προπατορες των αρχοντων,ελθοντες πρωτοι εις την νησον,εξουσιασαν την καλυτεραν γην,χωρις να εχουν δι'αυτην κανεν περισσοτερον δικαιωμα».
Και κατεληγεν η προκηρυξις καλουσα τους κατοικους να υπακουσουν του λοιπου εις αυτον και μονον και να καταβαλλουν εις αυτον τους δασμους και τας εισφορας.Εν συνεχεια ο στασιαστης συνεκροτησε «λαικα δικαστηρια» και επεδοθη εις παντοιας πιεσεις και λεηλασιας.Επυρπολησε δυο αρχοντικους πυργους αφου τους ελεηλατησε και υπο την απειλην γενικοτερων σφαγων υπεχρεωσε τους κατοικους να καταβαλουν εις αυτον οσα επρεπε να πληρωσουν δια τον κοινον του εθνους απελευθερωτικο αγωνα.
Οι Ανδριοι ειδοποιησαν την Κεντρικην Διοικησιν,η οποια απεστειλεν αμεσως τον αρμοστην των νησων Κ.Μεταξαν.Ουτος,αφιχθει εις Ανδρον,εκαλεσε τον Μπαλην να εκστρατευσει μετα του σωματος του εις Καρυστον εντος της εβδομαδας.Η απαντησις του ομως-οπως αναφερει εις την εκθεση του ο Κ.Μεταξας- δεν «υπηρξεν ευαρεστος».
Κατοπιν τουτου ο Κ.Μεταξας μετεκαλεσεν εκ Ψαρρων το πλοιον του Χατζησκανδαλη με 100 ενοπλους,γνωστοποιων ταυτοχρονως εις τους συγγενεις των οπαδων του Μπαλη οτι,αν εντος οκτω ημερων δεν επανηρχοντο εις τας εστιας των θα ελαμβανεν αυστηροτατα μετρα, ενω θα παρειχεν αμνηστιαν εις παντας τους υπακουοντας.
Οι οπαδοι του Μπαλη εσπευσαν να τον εγκαταλειψουν,εμεινε δε αυτος με τον αδελφο του,ενα διακον και αλλους οχτω.Προ του κινδυνου δε να εξοντωθουν ολοι επι τοπου διεπεραιωθησαν εις Τηνον.Αλλα και εκει τους κατεδιωξε ο Κ.Μεταξας και τους συνελαβε την 22 Δεκεμβριου 1822 εις το χωριον Υστερνια.
Οι συλληφθεντες εσταλησαν εις Ερμιονην,εδραν τοτε της Προσωρινης Διοικησεως και ο προεδρευων αυτης Δημητριος Υψηλαντης υπεγραψε διαταγην οπως «οι απισταται Δημητριος και Λεοναρδος Μπαλης,οντες ενοχοι θανατου,κρεμασθουν ανευ αναβολης».
Φαινεται οτι η διαταγη αυτη εξετελεσθη μονον ως προς τον πρωτον.Και ουτω ετεθη τερμα εις το «λαοκρατικον» κινημα του 1822, το οποιον ειχεν ολα τα χαρακτηριστικα του Δεκεμβριανου κινηματος του 1944...
Το κατα ποσον οι αρχοντες της Ανδρου,εναντιων των οποιων εστρεφετο το κινημα του Μπαλη ησαν ...πλουσιοι,επιδεικνυει το επικρατουν εκει εθιμον της πρωτοτοκιας,συμφωνως προς το οποιον κληρονομει μονον ο πρωτοτοκος υιος,και προικιζεται μονον η πρωτοτοκος θυγατηρ.Εκ των λοιπων παιδιων οι αρρενες εγινοντο μοναχοι η εξεπατριζοντο,ενω τα κοριτσια εμεναν ανηπανδρα και η εγινοντο καλογριες η παρεμεναν πλησιον του αποκατασταθεντος αδελφου η τις αποκατασταθεισης αδελφης,εκπληρουσαι υπηρετικα μαλλον καθηκοντα.Και ελεγονται «αμοιρες».
Το κληρονομικον αυτο εθιμον ειχεν επικρατησει λογω του οτι τα κτηματα ησαν τοσον ολιγα ωστε δεν ησαν δεκτικα διανομης».

*Ιωαννης Πασσας,περιοδικο «ο Ηλιος» εβδομαδιαια εγκυκλοπαιδικη επιθεωρηση,τομος 17ος (αριθμος φ. 278/ Ιουλιος 1949) , σελ. 93.
ΒΛΕΠΕ:Μπάλας-Μπαλής

ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ

Η Αρβανιτιά στο Μοριά

Η Ερμιονίδα ανά τούς αιώνες

Η Ερμιονίδα ανά τούς αιώνες
http://openarchives.gr/view/412853

Τα αρβανίτικα τραγούδια της Ερμιονίδας

Τα αρβανίτικα τραγούδια της Ερμιονίδας
http://invenio.lib.auth.gr/record/1887

ΜΠΕΣΑ

ΜΠΕΣΑ
Βλέπε τεύχη από το περιοδικό «ΜΠΕΣΑ»

Άρβανον

Άρβανον
Βλέπε τεύχη από το περιοδικό «Άρβανον»

Β'Συμπόσιο Ιστορίας-Λαογραφίας

Β'Συμπόσιο Ιστορίας-Λαογραφίας
Β'Συμπόσιο Ιστορίας-Λαογραφίας Βόρειας-Δυτικής Αττικής(1992)

Arbërës-Arbanas

Μπεκτασήδες

Μπεκτασήδες
Βλέπε γιά Αλήπασα-Ρήγα Φεραίο

Αρβανίτες καί Αλβανοί μετανάστες

Αρβανίτες καί Αλβανοί μετανάστες
«Αρβανίτες καί Αλβανοί Μετανάστες:Διαπραγμάτευση της Συλλογικής Ταυτότητας σε μιά αγροτική κοινότητα τού Νομού Αργολίδας» της Αγγελικής Αθανασοπούλου.

Ήπειρος-Ιλλυρίς

Arnaoutes

Arnauten-Albanesen-Skipetaren-Arbanitai

Ομοσπονδία Ελλάδας καί Αλβανίας

Ομοσπονδία Ελλάδας καί Αλβανίας
Ιωάννης Μπαλάσκας:Ομοσπονδία Ελλάδας-Αλβανίας,σλαυική επιβουλή είς βάρος τού Ελληνισμού

Σούλι καί Σουλιώτες

Η ζωή των Αρβανιτών

Αρβανίτικο Μοιρολόϊ

Οί Αρβανίτες της Αττικής

Η συμβολή των Αρβανιτών

Μήτρος-Τρούκης

Αρβανίτικα θέματα

Arbanasi

Γάμος καί Γαμήλια Σύμβολα

Τhe Highland Lute

Τhe Highland Lute
The Albanian national epic

Αρβανίτες καί Έλληνες

Η Ελληνο-Αλβανική Συμμαχία τού 1821

Η Ελληνο-Αλβανική Συμμαχία τού 1821
Grec et Arnaute Ethnographique des peuples de la Russie 1862 (Pauli Gustav Theodore Hristianovich) , http://skif-tag.livejournal.com/682663.html , http://fotki.yandex.ru/users/humus777/album/284616 , http://old.rgo.ru/2011/01/drugogo-roda-lyudi-arnauty/

«Η εικόνα της Αλβανίας καί των Αλβανών στην Ελλάδα τού 19ου αιώνα» τού Ν.Γκίκα

Η μάχη στη Σελλασία

Η μάχη στη Σελλασία
Funerary mask with helmet Gold funerary mask with bronze 'Illyrian' helmet from the cemetery of Sindos, circa 520 BC, Thessaloniki, Archaeological Museum,http://www.macedonian-heritage.gr/HellenicMacedonia/en/img_B1217a.html

Δελτίον της ιστορικής και εθνολογικής εταιρείας της Ελλάδος| Τόμος 5

Δελτίον της ιστορικής και εθνολογικής εταιρείας της Ελλάδος| Τόμος 5
Κορυτσά,Πελασγοί καί Ιλλυριοί,Γκέγκες καί Δωριείς,Μακεδονία καί Ιλλυρο-Πελασγοί, Πελασγικές Θεότητες κτλπ.

Αλβανοί,αποσπάσματα από «Ιστορία τού Ελληνικού Έθνους»

Έλληνες καί Αλβανοί της Κάτω Ιταλίας

ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ

ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ
ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ-ΑΡΒΑΝΟΝ

ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΙ

Αρβανίτες μουσουλμάνοι

Θεσσαλονίκη-Salonika

Албанец. 1829

The Spartan touch:albanian women who help their fighting men

Albanian Guard

Albanian Duel

Albania

Gegëria

Gegëria

Royal Albanian Gendarmerie

Αυλώνας-Vlorë(Λιαπουριά-Labëria)

Albanian wedding rejoicings

Gegëria

An old Albanian warrior(Greece)

Albanians firing at Turks in Istib

Albanians firing at Turks in Istib
Mάλλον θα εννοεί το γνωστό Ιστίμπεη.Albanians firing at Turks in Istib, in the Balkans. Illustration from French newspaper Le Petit Parisien. April 28, 1901

King Zog of Albania

King Zog of Albania
http://www.ebay.com/itm/King-Zog-of-Albania-w-sisters-in-traditional-native-costomes-1938-vintage-photo-/121387128131?pt=Art_Photo_Images&hash=item1c433c9543 , http://ellines-albanoi.blogspot.gr/2012/06/blog-post_9784.html

grecian and albanian costumes

The New King and Queen of Albania

Pogradec

A Prayer for Revenge

Albanians

A Rebel Chief from Albania

A Rebel Chief from Albania
THE SUN(1906)

Albanese mercenaries in a coffeeshop

Albanese mercenaries in a coffeeshop
A painting by Albert Franke

Tomb of Skanderbeg at Alessio(Lezhë)

Alessio-Lezhë (Gegëria)

Albanians at the tomb of Scanderbeg(Lezhë)

Tosks with Ghegs

Tosks with Ghegs
Oldest and Quaintest of Balkan Peoples By M. Edith Durham

Albania

Albania
1939

A Game of Chess(Gegëria)

A Game of Chess(Gegëria)
ALBERT JOSEPH FRANKE (German,1860-1924) , https://www.artrenewal.org/pages/artwork.php?artworkid=38058&size=large , http://www.liveauctioneers.com/item/11365716_attributed-to-albert-joseph-franke-german-1860 , http://www.masterart.com/Albert-Joseph-Franke-1860-1924-Board-Players-PortalDefault.aspx?tabid=53&dealerID=279&objectID=601523

Albanians

Albanians
The photo collection of Paul Siebertz,Albania in 1909

Albanier

Albanier
1815,Fremde Länder und Völker,Wilmsen, Friedrich Philipp.

Albanians-Gegëria

Study of Three Albanian Arnavuts and a Woman in Albanian Costume

En Albanie

Albania,The Love-Letter

Southern Albania

Αλβανία-Aπoλλωνία(1848)

Αλβανία-Aπoλλωνία(1848)
Edward Lear. http://oasis.lib.harvard.edu/oasis/deliver/~hou01475

Greek highland troops

Greece

Greece
Peoples Of All Nations Hammerton, J.A. Published by Educational Book Co., London, 1920 , http://www.abebooks.com/Peoples-Nations-Hammerton-J.A-Educational-Book/954598915/bd

Modern Greek Peasants

Greek funeral at Levadeia (Attica)

Greek funeral at Levadeia (Attica)
1894

Έλληνες ποιμένες-Greek sheperds

Chicago(1949)

Albanians(Australia)